Twitter

Θεοφάνους Κεραμέως

Ὁμιλία ιζ΄

Περὶ τοῦ Ἀσώτου Υἱοῦ

(J.P.Migne, Patrologia Graeca, t.132 372C-396B)

Ἔ­φθα­σεν ἡ εὐ­αγ­γε­λι­κή φι­λο­σο­φί­α ἀπὸ τῶν κά­τω καί με­ρι­κῶν ἀ­νά­γου­σα ἡμᾶς εἰς τά κα­θό­λου καὶ τε­λε­ώ­τε­ρα· ὑ­πο­θεῖ­σα γάρ πρό­τε­ρον τήν τοῦ Ζακ­χαί­ου με­τά­νοι­αν, καί τήν τοῦ τε­λώ­νου τα­πεί­νω­σιν, νῦν κα­θό­λου τῆς ἀν­θρώ­πι­νης φύ­σε­ως ὑ­πο­γρά­φει τήν ἀ­θλι­ό­τη­τα, ἥν ἀρ­χῆ­θεν ὑ­πέ­στη, νε­ω­τε­ρι­καῖς ὁρ­μαῖς τῆς τοῦ Θε­οῦ ἐν­το­λῆς δρα­πε­τεύ­σα­σα, καὶ πρὸς τὸν χοι­ρώ­δη βί­ον αὐ­το­μο­λή­σα­σα, ὅπως τέ ἡ τοῦ θε­οῦ καί Πα­τρὸς φθά­σα­σα γα­λη­νό­της μα­κρό­θεν δι­ά της τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου σαρ­κώ­σε­ως ἐνηγ­κα­λι­σα­το ταύ­την, καί πρὸς τήν πρώ­την εὐ­γέ­νει­αν ἐ­πα­νή­γα­γεν. Αὐ­τῆς οὖν τῆς θε­ο­λέ­κτου πα­ρα­βο­λῆς ἀ­κο­ή καί δι­ανοί­ᾳ νη­φού­ση ἄ­κου­σω­μεν.

Εἶ­πεν ὁ Κύ­ρι­ος τήν πα­ρα­βο­λήν ταύ­την · Ἄνθρωπ­ος τίς εἶ­χε δύ­ο υἱ­ούς. Ὁ μέν πάν­σο­φος καὶ θεῖ­ος Χρυ­σό­στο­μος τά τῆς πα­ρού­σης πα­ρα­βο­λῆς ἐ­πε­ξερ­γα­σά­με­νος, τούς δύ­ο τού­τους υἱούς τούς δι­καί­ους εἶ­ναι λέ­γει καί τούς ἁ­μαρ­τω­λούς · τούς μέν ἀρα­ρό­τως μεί­ναν­τας ἐν ταῖς ἐν­το­λαῖς τοῦ θε­ο­ῦ, τούς δέ πρὸς τὸν αἰσχρόν καί ἀκλε­ῆ βί­ον αὐ­το­μο­λή­σαν­τας. Ἡ­μεῖς δέ καὶ τήν τοῦ ΙΙατρὸς αὐτομολήσαντες ἐξή­γη­σιν, ὡς εἰκ­ός, σε­βα­ζό­με­θα, καὶ Πα­τρά­σιν ἄλ­λοις στοιχεῖν οὐκ ἀ­πα­ναι­νό­με­θα. Ἡ γάρ πο­λυ­τρό­πος τοῦ θε­οῦ σο­φί­α ηὐδό­κη­σε ποι­κι­λο­τρό­πως νο­εῖσθ­αι τῆς Γρα­φῆς τά μυ­στή­ρι­α. Φα­μέν οὖν, ὡς δι­ά τοῦ πα­ρόν­τος νέ­ου πά­σης τῆς ἀν­θρω­πίνης φύ­σε­ως τήν ἐκ θε­οῦ ἀ­πό­πτω­σιν ἔ­δει­ξε, καί τήν αὔ­θις ἀ­νά­κλησιν τῷ παρ­αβο­λικῷ ταύ­την κρύ­ψας πα­ραπε­τά­σμα­τι. Ὁ δή καί ἐν ταῖς πρὸ ταύ­της πα­ρα­βολαῖς ὁ Σω­τήρ ἐσχη­μά­τι­σε, πο­τέ μέν δρα­χμήν εἰπ­ών τῇ κό­πρῳ συγ­χω­σθεί­σαν τῶν ἡ­δο­νῶν, ἧς ἀ­πο­σα­ρω­θεί­σης ἡ ταύ­της εὕ­ρε­σις γέ­γο­νε· πο­τέ δέ πρό­βα­τον Ἱ­ε­ρᾶς ἑ­κα­τον­τά­δος ἀ­πο­φοι­τῆ­σαν, καὶ γε­γον­ὸς ὀρει­ά­λω­τον, καὶ ζη­τη­θέν ὑπὸ τοῦ κα­λοῦ ποι­μέ­νας, καὶ εὑ­ρε­θέν. Ἄλ­λο­τε ὑ­πο­γρά­φει τὸν ἄν­θρω­πον τῆς ἄ­νω Ἱ­ε­ρουσα­λήμ ἀ­πο­φοι­τή­σαν­τα, καί λω­πο­δύ­ταις πε­ρι­πεσόντα, καί τήν στο­λήν ἀ­φαι­ρε­θέν­τα, καὶ τραυ­μα­τί­αν γε­νό­με­νον, καὶ ὑπὸ τοῦ νό­μου καὶ τῶν προ­φη­τῶν οὐδ΄ ὁτι­οῦν ὠ­φε­λη­θέν­τα (οὐ γάρ αἷ­μα ταῦ­ρων καὶ τρά­γων σώ­ζειν ἤ­δυ­να­το), ἀλλ' ὑπὸ μό­νου θε­ρα­πευ­θέν­τα Χρι­στοῦ. Καὶ δι­ά τῆς νῦν Ρη­θεί­σης πα­ρα­βο­λῆς τά αὐ­τά ὑ­πο­τί­θη­σιν  Ἄν­θρω­πος τίς εἶχε δύ­ο υἱ­ούς. Ἄν­θρω­πος ὁ θεὸς κα­τά τὸν ἀ­πο­δο­θέν­τα ἡμιν σκοπὸν ἐν ἑτέρα πα­ρα­βο­λή, δύ­ο δέ κα­τά χά­ριν υἱοὶ τοῦ θε­ο­ῦ πᾶσα ἡ λο­γι­κή κτί­σις, τῶν νο­η­τῶν καὶ αἰσθητῶν· ἡ μέν προ­γε­νε­στέ­ρα κα­τά τήν γέ­νε­σιν ·π­ρῶ­τον γάρ ἐν­νο­εῖ τάς ἀγ­γε­λι­κάς τά­ξεις, πα­ρα­γαγῶν ταύ­τας δι­ά ἐν­νο­ήμα­τος · ἡ δέ τῶν ἀν­θρώ­πων ὕ­στε­ρον πα­ρα­χθεῖ­σα με­τά τήν τῶν αἴ­σθη­των δι­ακό­σμη­σιν. Διά μέν οὖν τήν πρὸς τὸ νο­ερ­ὸν τῆς ψυχ­ῆς συγ­γέ­νει­αν Ἀ­δελ­φός τοῦ ἀν­θρώ­που ἄγ­γε­λος, δι­ά δέ τὸ προ­κα­τα­σκευ­ά­σθ­αι τῆς φύ­σε­ως ἡμῶν τήν ἀγ­γε­λικήν καὶ ἀ­σώ­μα­τον φύ­σιν, νε­ώ­τε­ρος ἀδελφὸς ὠ­νο­μάσθη ὁ ἄν­θρω­πος. Ἀλλ' οἶδα τὸν ἀν­τι­τεί­νον­τα λό­γον. Ἐρε­ῖ γάρ τίς ἴ­σως, πρὸς τὸ τῆς πα­ρα­βο­λῆς ἐνα­τε­νί-σας ἀ­κρο­τε­λεύ­τι­ον, ἐν οἷς φη­σιν ἀχθε­σθῆναι τὸν πρε­σβύ­τε­ρον ἀδελ­φόν, δι­ά τήν πε­ρί τὸν νέ­ον φιλοφρο­σύ­νην, ὡς τοῦ­το δο­κεῖ πως ἐ­ναν­τι­οῦσθαι τῇ θε­ω­ρί­α. Εἰ γάρ Χα­ρά γί­νε­ται ἐν οὐρανῷ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρ­τωλῷ με­τα­νο­οῦν­τι,  πῶς ὀρ­γί­ζε­ται ἡ τῶν ἄ­νω δυ­νά­με­ων ἁ­γί­α πλη­θύς ἡ φθό­νου παν­τός ἀ­νε­πί­μικτος. Σκο­πεῖν τοί­νυν προ­σή­κει, ὡς οὐ πᾶσα ἡ τῆς πα­ρα­βο­λῆς ἔκ­θε­σις τῇ θε­ω­ρί­α συ­νήρ­μο­σται· οὐδ’ εἴ­περ τί τοῦ δι­η­γή­μα­τος ἔξω τῆς τρο­πι­κῆς δι­α­νοί­ας εὑ­ρίσκοι­το, δι’ ἐ­κεῖ­νο καί τὸ πᾶν ἀθε­τεῖ­σθαι. Οὐ γάρ πά­θος βα­σκα­νί­ας προ­σά­ψαι βου­λό­με­νος τῇ ἀ­πα­θε­ῖ τῶν ἀγ­γέ­λων φύ­σει τα­ῦτα φη­σιν, ἀλ­λὰ τήν πε­ρί ἡμᾶς κη­δε­μο­νί­αν τοῦ θε­ο­ῦ δει­κνύ­με­νος, καὶ τὸ τῆς χά­ρι­τος μέ­γε­θος, ἧς με­τέ­σχεν ὁ ἄν­θρω­πος. Ἐπεὶ κα­τά πο­λύ μᾶλ­λον οὐχ ἁρ­μόση ἐπὶ τῶν δι­καί­ων ὁ πρε­σβύ­τε­ρος ἀ­δελ­φὸς ἐ­κλαμ­βά­νε­σθαι, οὐ μό­νον, ὅτι οὐ βα­σκαί­νου­σι τῆς τῶν ἁ­μαρ­τω­λῶν σω­τη­ρί­ας οἱ δί­και­οι, ἀλ­λὰ καὶ τά ἑ­πό­με­να πάν­τη δο­κεῖ πρὸς ἐ­κεῖ­νον τὸν σκοπ­ὸν ἀ­να­κό­λου­θα. Τί γάρ καὶ δι­εῖ­λεν αὐτοῖς ὁ Σω­τήρ, ἐ­πί­σης καί κοι­νή δο­θεί­σης δι­καί­οις τέ καί ἁ­μαρ­τω­λοῖς πά­σης τῆς κτί­σε­ως, δυ­νά­με­ως τέ καὶ κρί­σε­ως τῆς αὐ­τῆς, πρὸς τέ τήν φυ­γήν τοῦ χεί­ρο­νος καὶ τήν ἐ­κλο­γὴν τοῦ βελ­τί­ο­νος; Τὸ γάρ πρὸς τοῦ πρε­σβυ­τέ­ρου ἀ­δελ­φοῦ ῥηθέν Οὐ­δέ­πο­τε σου ἐν­το­λὴν πα­ρῆλ­θον, > τίς ἄν εἰ­πεῖν ἀ­πε­ρυ­θρι­ά­ση, κἄν Ἀ­βρα­άμ εἴη, κἄν Μω­σῆς, κἄν Σα­μου­ήλ, κἄν Ἥ­λι­ου, κἄν Πέ­τρος τῶν μα­θη­τῶν ἡ κρη­πίς; Τίς ὄντως ὑψηλ­ὸς καὶ με­γα­λο­φυ­ής τῷ φρο­νή­μα­τι, ὡς κα­τά τὴν αἴ­σθη­σιν καὶ δι­ά­νοι­αν ἔ­ξω γε­νέ­σθαι τοῦ κα­τά κα­κί­αν μο­λύ­σμα­τος; Τίς καυ­χή­σε­ται κα­τά τήν ­πα­ροι­μί­αν, ἅ­γι­αν ἔχειν καρ­δί­αν; Τίς καθαρ­ὸς ἀπὸ ρύπου, ὡς μαρ­τύ­ρε­ται Ἰώβ; Οὐκ ἴσα­σι λέ­γειν οἱ δί­καιοι · Οὐδέ πο­τέ σου ἐν­το­λὴν πα­ρέ­βην. Ἀλλ' ὁ μέν Ἀ­βρα­άμ Ἐγὼ δέ εἰμι γῆ καὶ σποδ­ὸς. Ὁ δέ Δα­βίδ Αἱ ἀ­νο­μί­αι μου ὑ­πε­ρῆ­ραν τήν κε­φα­λήν μου. Ἰ­σα­ΐας Ὁ τά­λας ἐγὼ, ὅτι ἀ­κά­θαρ­τα χεί­λη ἔ­χω. Οἱ περὶ τὸν Ἀζαρίαν ἅ­γι­οι παῖ­δες. Οὐ­δέ συ­νε­τη­ρή­σα­μεν, οὐ­δέ ἐ­ποι­ή­σα­μεν κα­θώ ςἐ­νε­τεί­λω ἡ­μῖν. Ἰ­ω­άν­νης δέ ὁ παρ­θέ­νος καὶ Θε­ο­λό­γος, ὁ το­σοῦ­τος τήν κα­θα­ρό­τη­τα καὶ τήν λοι­πήν ἄ­ρε­την , δι­α­ῤῥή­δην οὕ­τω βο­ᾶ · Ἄν εἴ­πω­μεν, ὅτι ἁ­μαρ­τί­αν οὐκ ἔχο­μεν, ἑ­αυ­τούς ἀ­πα­τῶ­μεν, καὶ ἀλήθεια ἐν ἡ­μῖν οὐκ ἔ­στιν · Ὅ­τι δέ καί δι' ἑ­αυ­τοῦ τα­ῦτα λέ­γει, καί οὐ τα­πει­νο­φρο­νῶν μό­νον, ἀλλ’ ἀ­λη­θεύ­ων, ἔδει­ξεν ἡ ἐν Καρ­θα­γέ­νη ἁ­γί­α σύ­νο­δος, ἀ­ναθέ­μα­τι ὑ­πο­βα­λοῦ­σα τούς μή οὕ­τως ἐ­κλαμ­βα­νό­με­νους τάς τῶν ἁ­γί­ων φω­νάς, ἀλλ' οἰ­ο­μένους ἐκ μό­νης τα­πει­νο­φρο­σύ­νης τα­ῦ­τα λα­λεῖν. Ἀλλ’ ἡ φω­νή αὕτη, « Οὐ­δέ­πο­τε ἐν­το­λήν σου πα­ρῆλ­θον» τῆς ἀγ­γε­λι­κῆς τά­ξε­ως μό­νον ἁρ­μό­δι­ος, ἥτις τε­τή­ρη­ται πρὸς τὸ κακ­ὸν ἀ­νε­πί­μι­κτος. Τί δ’ ἄν εἴ­ποι­εν καὶ περὶ τῆς πρώ­της στο­λῆς, ἥν δι­ά τῶν δού­λων ὁ πα­τήρ τὸν νέ­ον ἀ­νέ­δυ­σε, τὸ βά­πτι­σμα κα­θα­ρῶς εἰ­κο­νί­ζου­σαν; ἄρ’ οὐ δί­κα­οι καί ἁ­μαρ­τω­λοί ταύ­την πε­ρι­χλαι­νίζον­ται; Ἀλλ' ἐν τῷ τῆς πα­ρα­βο­λῆς λό­γῳ μό­νος αὐ­τήν ὁ νε­ώ­τε­ρος ἐν­δι­δύ­σκε­ται, ὡς τοῦ πρε­σβυ­τέ­ρου μη­δέ­πο­τε γυ­μνω­θέν­τος αὐ­τῆς. Τοῦ­το δέ περὶ τοῦ δα­κτυ­λί­ου, καί πε­ρί τῶν ὑ­πο­δη­μά­των νο­ή­σω­μεν. Καὶ μήν καί ὁ ὑ­πέρ ἡμῶν ἀχθεὶς εἰς θυ­σί­αν μό­σχος οὐχ ὑ­πέρ ἁ­μαρ­τω­λῶν μό­νον, ἀλ­λὰ καὶ ὑ­πέρ δι­καί­ων τέ­θυ­ται, λύ­τρον γε­γο­νῶς πά­σης τῆς φύ­σε­ως. Πῶς οὖν ὁ δί­και­οις ὑ­πέρ τοῦ μό­σχου τῆς σφα­γῆς ἐ­δυ­σχέραι­νεν, ὑφ' οὐ καὶ αὐτ­ὸς ἐλε­λύτρω­το; Πῶς δέ καὶ πρὸς αὐ­τόν φη­σιν ο Πατὴρ · Σύ πάν­το­τε μέτ’ ἐμοῦ εἶ. Οὐ γάρ πάν­το­τε με­τά Θε­ο­ῦ ἦ­σαν οἱ δί­και­οι. Εἰ γάρ, κα­θώς φη­σιν ὁ Ἀ­πό­στο­λος, ἐν τῷ Ἀ­δάμ πάν­τες ἀ­πο­θνή­σκο­μεν, καὶ πάν­τες ἐν Χρι­σῷ ἐζω­ο­ποι­ήθη­μεν, πάν­τες οὖν οἱ κοι­νω­νοῦν­τες τῆς φύ­σε­ως τῆς Ἀ­δάμ, καί τῆς ἐ­κεί­νου πτώ­σε­ως ἐκοινώ­νη­σαν, καὶ τῆς δι­ά Χρι­στοῦ ἀ­πο­λυ­τρώ­σε­ως. Οὐκ οὖν πάν­το­τε με­τά θε­ο­ῦ ἦ­σαν οἱ δί­και­οι, ἀλλ’ αἵ νο­ε­ρα­ὶ τῶν ἀγ­γέ­λων οὐσί­αι, αἵ μη­δέ­πο­τε δι­α­κριθεῖ­σαι θε­οῦ · ὑ­πέρ ὧν οὐ­δέ ἔρι­φος ἐθύ­θη πο­τέ. Ὑπέρ γάρ τῶν ἀγ­γέ­λων οὐ­δέ ἁ­μαρ­τωλ­ὸς εἰς θά­να­τον δέ­δο­ται· ὑ­πέρ δέ τῆς τῶν ἀν­θρώ­πων σω­τη­ρί­ας αὐτ­ὸς ὁ τοῦ θε­οῦ Υἱὸς τέ­θυ­ται. Ἀλ­λὰ πο­λύ τῆς εὐ­θεί­ας ἀ­πε­πλα­νή­θη­μεν. Φέ­ρε οὖν τὸν λό­γον ὥσπερ ἵππον ἔ­ξω τῆς νύσ­σης ἀφη­νι­ά­σαν­τα ἡνι­ο­στροφήσωμεν.

Ἄν­θρω­πος τίς εἶ­χε δύ­ο υἱ­ούς· καί εἶπεν αὐτῷ νε­ώ­τε­ρος· Πά­τερ, δός μοί τὸ ἐ­πι­βάλ­λον μέ­ρος τῆς οὐ­σί­ας. Ἐ­πει­δή, φησὶν, αὐ­τε­ξού­σι­ος ἔ­κτι­σμαι, οὐ θέ­λω δου­λεύ­ειν ἀ­νάγ­κη· πα­ρα­χώ­ρη­σον χρή­σα­σθαι μέ τῷ κλήρῳ, ὡς βού­λο­μαι· ἤ πῶς ἄν φα­νεί­ ἥν αὐ­το­δέ­σπο­τος, ἐν­το­λαῖς καὶ νό­μοις δου­λα­γω­γούμενος; Καὶ δι­ε­ῖ­λεν αὐ­τοῖς τὸν βί­ον, τοῖς ἀ­σω­μά­τοις ἀ­πέ­νει­με τὸν οὐ­ρά­νι­ον χῶ­ρον, τοῖς ἀν­θρώ­ποις δέ τὸν πε­ρί­γει­ον. Δύ­ο γάρ τα­ῦ­τα στοι­χεῖ­α ἐν τῇ τῶν ὄντων κτί­σει πρὸς δι­α­γω­γήν τῆς λο­γι­κῆς φύ­σε­ως, οὐ­ραν­ὸς, καὶ ἡ γῆ. Τό­πος τῶν δι­ά σαρ­κὸς τήν ζω­ήν εἰλη­χότων ἡ γῆ · ὁ δέ οὐ­ρά­νι­ος τῶν ἀ­σω­μά­των ἐ­στὶν, ἐν ὧ πα­νί­ε­ροι νό­ες πε­ρι­πο­λοῦν­τες γει­το­νο­ῦ­σι τῇ πα­νευδαί­μο­νι καί θεί­α μα­κα­ρι­ό­τη­τι. Ὁ τοί­νυν ἄν­θρω­πος οἷ­α νε­ώ­τε­ρος παῖς, ὡς κλῆ­ρον τὸν αἴ­σθητὸν τοῦ­τον κόσμον καί τόν παράδεισον εἰς δίαιταν εἰληφώς ἔπαιζε λε­λυ­μέ­νος, καὶ πα­ρή­γε­το ταῖς ἐ­πι­θυ­μί­αις, καί ὑπέ­πι­π­τεν ἡ­δονῇ, καί τῆς δο­θεί­σης ἁ­γί­ας ἐν­το­λῆς χω­ρι­σθείς, ἀ­πώ­λε­σε τῆς σω­φρο­σύ­νης τὸν πλοῦτον, ἐστε­ρη­σα­το τοῦ ἀρ­γυ­ρί­ου τῆς γνώ­σε­ως, ἐ­συ­λήθη τῶν ἀ­ρε­τῶν τήν πε­ρι­ου­σί­αν, καὶ οὕ­τω μα­κράν ἐγεγό­νει Θεοῦ πολ­λῷ τινι καί ἀ­πεί­ρω με­τα­ξύ δι­α­στήματι. Τῇ γάρ με­το­χῇ τοῦ χεί­ρο­νος καὶ τῇ πρὸς τήν κακί­αν ἐγ­γύ­τη­τι πόῤῥω γιν­όμε­θα τοῦ θε­οῦ· μα­κρύνε­ται τῆς δικαιοσύ­νης ὁ τήν ἀ­δι­κί­αν ἐγ­κολ­πωσάμε­νος· πόῤῥ­ω γί­νε­ται τῆς σω­φρο­σύ­νης ὁ τῷ ῥύπῳ τῶν ἡ­δο­νῶν μο­λυ­νό­με­νος · ἐ­ξο­στρα­κί­ζε­ται τῆς φρονή­σε­ως ὁ τῇ τῶν πα­θῶν ἀ­χθη­δό­νι κα­τα­χων­νύ­με­νος, ἀ­πο­σκο­ρα­κί­ζε­ται τῆς ἀν­δρεί­ας ὁ ὑ­πο­κύ­πτων τοῖς πά­θε­σιν. Οὕ­τως ἀ­πε­δή­μη­σεν εἰς χώ­ραν μα­κράν ὁ ὑπὸ τῶν ἁ­μαρ­τι­ῶν ἀν­δρα­πο­δι­σθ­είς, πᾶσας τάς τῆς ψυ­χῆς δυ­νά­μεις καὶ τάς αἰσθή­σεις τοῦ σώ­μα­τος ἀ­να­λώ­σας ἐν ταῖς ἠ­δο­ναῖς­ της σαρ­κός. Αἱ γάρ ἁ­μαρτί­αι ὑ­μῶν, φη­σιν ὁ θεὸς, δι­ι­στῶ­σιν ἀ­να­μέ­σον ἐμοῦ καὶ ὑ­μῶν.

Δα­πα­νή­σαν­τος δέ αὐ­το­ῦ πάν­τα,  ἐ­γέ­νε­το λιμ­ὸς ἰ­σχυρ­ὸς κα­τά τήν χώ­ραν ἐκεί­νην, καί αὐτ­ὸς ἤρ­ξα­το ὑ­στε­ρεῖσθαι». Οὐκ ἀ­παρ­χῆς γέ­γο­νε λιμ­ὸς, ἀλλ' ὅ­ταν ὁ νέ­ος τήν οὐ­σί­αν ἅ­πα­σαν κα­τε­πά­τη­σεν. Ἡ γάρ παν­τε­λής τῶν ἀ­ρε­τῶν στέ­ρη­σις λιμ­ὸς ἰσχυρ­ὸς γί­νε­ται τῇ ψυ­χῇ, ὑφ’ οὗ κα­τα­ξη­ραν­θε­ῖ­σα, ὡς ὑ­πό τί­νος αὐχ­μοῦ, παν­τὸς ὄμβρου δι­και­ο­σύ­νης λι­μώτ­τει. Καὶ γάρ, ἧ φη­σιν ὁ θεῖ­ος Μά­ξι­μος, λι­μός ἐστιν ὡς ἀ­λη­θῶς ἡ ἔ­κλει­ψις, καὶ σπά­νις τῶν κάτ’ αὐ­τήν τήν πεῖραν ἐ­γνω­σμέ­νων ἀ­γα­θῶν, καὶ ἀ­πο­ρί­α τῶν τῆς ψυ­χῆς πνευ­μα­τι­κῶν βρω­μά­των. Οὕ­τως ἐλί­μωτ­τε μα­κρό­θεν ὁ­ρῶν ὁ Ἀ­δάμ τήν Ἐ­δέμ, καὶ δι' αὐ­το­ῦ πᾶσα ἡ φύ­σις ἡμῶν λι­μώτ­του­σα θη­τεύ­ειν τοῖς δαί­μο­σιν ἠρε­τί­σα­το λι­μώ­ξα­σα δέ πρὸς ἀ­πό­γνω­σιν τρέπε­ται. Τί γάρ ὁ τῆς πα­ρα­βο­λῆς λό­γος φη­σί; Καὶ πο­ρευ­θεῖς ἐκολ­λή­θη ἐνὶ τῶν πο­λι­τῶν τῆς χώ­ρας ἐ­κεί­νης, καί ἔ­πεμ­ψεν αὐτὸν εἰς τούς ἀ­γρούς αὐ­τοῦ βό­σκειν χοί­ρους. Ὁρᾶς τὸ κακ­ὸν μεί­ζο­νι κακῷ οἷον θε­ρα­πευ­ό­με­νον; Ἐ­χρῆν γάρ, τοῦ λιμοῦ γε­νο­μέ­νου, εἰς συ­ναί­σθη­σιν εὐ­θύς τῆς προ­τέ­ρας ἀ­φθο­νί­ας ἐλ­θεῖν, καὶ σπε­ῦ­σαι πρὸς τήν εὐ­δαίμο­να ἑ­στί­α­σιν ἐ­πα­νελ­θεῖν. Ὁ δέ ἐ­πί­σης ἀτά­κτῳ πώλῳ τά δε­σμά δι­α­ῤῥή­ξας ἐπὶ τά χεί­ρω προ­έ­κο­πτε. Πο­ρευ­θεὶς γάρ ἐκολ­λή­θη ἐνὶ τῶν πο­λι­τῶν τῆς χώ­ρας ἐ­κεί­νης, Ἐν­ταῦ­θα ἕ­οι­κέ τί τῶν κε­κρυμμέ­νων ἀ­να­κα­λύ­πτειν ὁ Κύ­ρι­ος, ὅπερ κα­τά γέ τὸν ἐμ­ὸν λό­γον τοι­οῦ­τον ἐ­στιν. Ὁ τοῦ κό­σμου ἄρ­χων διά­βο­λος ὑ­πε­ρη­φα­νευ­σάμε­νος, καί κα­τα­βλη­θεὶς ἅ­μα τάς ὑπ' αὐτὸν ἀ­πο­στα­τι­καῖς δυ­νά­με­σι, τῆς πο­λυ­σχι­δοῦς ἁ­μαρ­τί­ας τά εἴ­δη ἑκά­στῳ δαί­μο­νι ἀ­πε­κλή­ρω­σε, καὶ ὥ­σπερ ἐπὶ τῶν τοῦ ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος χα­ρι­σμά­των πολ­λᾶς τίς εὕ­ροι δι­α­φο­ρᾶς · πνεῦ­μα γάρ σο­φί­ας, πνεῦ­μα δυ­νά­με­ως, υἱ­ο­θε­σί­ας τέ καί ἁ­γι­α­σμοῦ καὶ συ­νέ­σε­ως, καί ὅσα ὁ μέγας Ἠ­σα­ΐ­ας ἠρίθμησεν, οὕ­τως oἱ τοῦ θε­ο­ῦ ἀν­τί­πα­λοι τοῖς ἐ­ναν­τί­οις τε­τά­χαται, ὡς ἄλ­λον μέν εἶ­ναι τὸν δαί­μο­να τοῦ θυ­μοῦ, ἄλλον δέ τῆς φι­λο­δο­ξί­ας, ἕ­τε­ρον τῆς φι­λαρ­γυ­ρί­ας, καὶ ἄλλον τοῦ φθό­νου, καὶ ἄλ­λον ἄλ­λου, τοῦ μί­σους τῆς ἀκο­λα­σί­ας, τῆς ὕ­βρε­ως, τῆς ἀ­κη­δί­ας, καὶ τῶν πα­θῶν ἕ­κα­στον ἐ­φευ­ρέ­την ἴδ­ιον κέ­κτη­κε, καὶ τοῖς ἀν­θρώ­ποις σύμ­βου­λου πο­νηρ­όν, ὡς πο­λί­τας λέ­γεσθαι τῶν πα­θῶν τούς τού­των δη­μι­ουρ­γούς. Ὅ­ταν βοὖν ἀ­κού­σης, ὡς ἀ­πο­σκιρ­τή­σας ἐ­κεῖ­νος ὁ νέ­ος ἑνὶ ἐ­κολ­λή­θη τῶν πο­λι­τῶν, τοῦ­το δη­λοῦ­σθαι κα­τά­μα­θέ, ὡς ἑνὶ τῶν δαι­μο­νι­ω­δῶν πα­θῶν λά­τρης καί ὑ­πο­χεί­ρι­ος γέ­γο­νεν. Εἰ δέ καὶ τήν πόλιν ζη­τεῖς μα­θεῖν, ἧς πο­λι­οῦ­χος ἦν ὁ μι­σθω­σά­με­νος τὸν νέ­ον συ­ο­βω­τεῖν  δι­δά­ξει σέ ὁ ψαλ­μὸς, τήν πό­λιν λέ­γων ἐ­κεί­νην­ τήν ἐκ τῶν πο­νη­ρῶν ἐ­πι­τη­δευ­μά­των συ­νω­κι­σμέ­νην. Εἶ­δον ἀ­νο­μί­αν ἐν τῇ πό­λει καί ἀν­τι­λο­γί­αν, καὶ ἀ­νο­μί­α καὶ κό­πος ἐν μέ­σῳ αὐ­τῆς, καί ἀ­δι­κί­α, καί τό­κος, καὶ δό­λος ἐν ταῖς πλα­τεί­αις αὐ­τῆς.  Ὁ γο­ῦν τήν τοι­αύ­την πό­λιν οἰκῶν ἔπεμ­ψεν αὐτὸν εἰς τὸν ἀγρὸν αὐ­το­ῦ βόσκ­ειν χοί­ρους. Τά­χα δι­ά τῶν χοί­ρων τῷ τῆς βδε­λυ­ρᾶς καί λυσ­σώ­δους ἀ­κο­λα­σί­ας πά­θος ἠ­νί­ξα­το, ὧ χοι­ρηδ­ὸν ἐγ­κα­λιν­δο­ῦν­ται οἱ τῷ μι­α­ρῷ πει­θό­με­νοι δαί­μο­νι. Ἀ­γρούς δέ νο­ή­σεις τοῦ βδε­λυ­ροῦ τού­του δαί­μο­νος τούς φι­λο­σάρ­κους, καὶ φι­λή­δο­νους. Ἄ­ρι­στα δέ τὸ τῆς ἀ­κο­λα­σί­ας πά­θος τοῖς χοίροις πα­ρεί­κα­σεν· ἡ γάρ ἡ­δο­νή κα­θά­περ κιρ­καί­ω κρατή­ρι τὸν ἑαυ­τοῦ κυ­κε­ώ­να κε­ράσα­σα, καὶ τὸν τῶν ἀ­φρό­νων νοῦν πρὸς τήν χοι­ρώ­δη ζω­ήν­ με­τα­μείβ­ου­σα, λά­τρας ἑ­αυ­τῆς τί­θη­σι καὶ ὥ­σπερ οἱ τῶν συ­ῶν ὀφθαλ­μοί εἰς τὸ κά­τω πα­ρά τῆς φύ­σε­ως ἐστραμ­μέ­νοι τῶν οὐ­ρα­νί­ων θαυ­μά­των ἀ­πεί­ρως ἔ­χου­σιν, οὕ­τως ἡ πρὸς τά πά­θη κα­τα­σπα­σθεῖ­σα ψυ­χή πρὸς τὸ νο­ητὸν κάλ­λος ἀ­ναι­σθη­τεῖ. Πολ­λῶν δέ ὄντων πα­θῶν, ἅ τούς λο­γι­σμούς τῶν ἀν­θρώ­πων κα­τα­γω­νί­ζε­ται, οὐ­δε­μί­αν καθ' ἡμῶν ἰ­σχύν ἕ­τε­ρον πά­θος ἔ­χει, ὡς πρὸς τὴν νό­σον τῆς ἡ­δο­νῆς ἐ­ξι­σά­ζε­σθαι. Βο­σκή­μα­τα γάρ ἀ­λη­θῶς τούς ἀν­θρώ­πους ποι­εῖ τῇ ἀ­τι­μί­ᾳ δί­κην συ­ῶν ἐκ­πομ­πεύον­τας, ὡς ἀ­εί ἐ­πι­θυ­μεῖν κο­ρέν­νυ­σθαι τοῦ μι­ά­σμα­τος. Ἐ­πε­θύ­μει γάρ, φη­σι, γε­μί­σαι τήν κοι­λί­αν αὐτο­ῦ ἀπὸ τῶν κε­ρα­τί­ων, ὧν ἤ­σθι­ον οἱ χοῖ­ροι, καὶ οὐ­δεὶς ἐ­δίδου αὐτῷ. Ὁ μέν οὖν νε­ώ­τε­ρος κα­τά τήν γένε­σιν καὶ τήν φρό­νη­σιν το­σοῦτον ἀ­πώ­να­το ἐκ τοῦ συ­βώ­της γε­νέ­σθαι, ὅσον ἄγ­χε­σθαι τοῦ λι­μοῦ, καὶ ἰμεί­ρε­σθαι τῆς χοι­ρώ­δους ἐμ­πλη­σθῆ­ναι τρο­φῆς· Τοι­αῦ­τα τῶν ἐ­ρα­στῶν τῆς κα­κί­ας τά ἔ­πα­θλα- τοι­ούτοις δώ­ροις δε­ξι­ο­ῦ­ται ἡ ἡ­δο­νή τούς ἑ­πό­με­νους αὐ­τῇ τοι­αῦ­ται πε­φύ­κα­σιν αἱ τῶν δαι­μό­νων τι­μαί. Τῷ μέν γάρ σω­φρο­νοῦν­τι, καί λο­γι­σμῷ γεν­ναίῳ τῶν πα­θῶν κα­τευ­με­γεθοῦν­τι, ῥα­γδαῖ­ον ἐ­πι­φέ­ρου­σι πό­λε­μον, παν­τα­χό­θεν πε­ρι­ι­στῶν­τες τά θέλ­γη­τρα, μέ­λι­τι τό δη­λη­τή­ρι­ον πα­ραρ­τύ­ον­τες, καὶ χρυ­σαῖς φι­ά­λαις κίρ-νῶν­τες τὸν θά­να­τον. Ἐ­πει­δὰν δέ εἴ­σω πα­γί­δος συσχῶ­σι τὸ θή­ρα­μα, καὶ τήν ψυ­χήν ἐν ἕ­ξει τοῦ κα­κοῦ δου­λα­γω­γή­σω­σι, τό­τε δή­ το­τε δυ­σχε­ρῆ ποι­οῦσι τῶν κα­κῶν, τήν ἀ­πό­λαυ­σιν, ὡς ἄν δι­α­κα­ῶς ἔ­χοι­εν πρὸς αὐτὰς, τῷ τῆς ἐ­πι­θυ­μί­ας οἴ­στρῳ νυτ­τό­με­νοι· κα­τά τάς δει­νάς τῶν ἑ­ται­ρί­δων, αἵ μέ­χρι τό­τε τούς νέ­ους ἀγρεύ­ου­σι νεύ­μα­σι, καὶ λυ­γί­σμα­σι, καί καγ­χά­σμα­σι, καὶ συν­θή­μα­σιν, ἕ­ως ἄν ἅψω­σι τῆς ἐ­πι­θυ­μί­ας τὸ πῦρ. Εἴ­τα με­τα­βάλ­λου­σαι ἀκ­κί­ζον­ται, τούς ἔ­ρα­στας ὑ­πο­κνί­ζου­σαι. Δι­ά­ τὶ δέ τῶν κε­ρα­τί­ων μό­νον, καὶ οὐκ ἄλ­λου καρ­ποῦ ἐ­μνη­μό­νευ­σε; Τά­χα τήν ἐγ­χώ­ρι­ον συ­νή­θει­αν τῶν κα­τά Φοι­νί­κην συ­ο­τροφ­ιῶν ἡ λέ­ξις ἐδή­λω­σεν. Ὡς γάρ πάρ’ ἡ­μῖν ἐκ τῶν βα­λά­νων οἱ χοῖ­ροι, οὕ­τως παρ’ αὐ­τοῖς ἐκ τῶν κε­ρα­τί­ων ἐ­κτρέ­φον­ται. Πλήν ὅτι καὶ πα­ρα­φε­ρής ὁ καρ­πὸς οὗ­τος τῇ βδε­λυ­ρᾷ ἡ­δο­νῇ. Τά μέν γάρ λοι­πά καρ­πο­φό­ρα φυ­τά ἐν τοῖς νε­ο­βλά­στοις τῶν κλά­δων καὶ τοῖς ἀκρέ­μο­σι βλα­στά­νει τὸ ἄν­θος καί τὸν καρ­πόν · του­τὶ δέ τὸ δέν­δρον ἐν αὐτῷ τῷ πρέ­μνῳ τοῦ καρ­ποῦ ποι­εῖ­ται τήν βλά­στησιν, μι­κράν μέν γλυ­κύ­τη­τα φέ­ρου­σαν, πο­λύ δέ τὸ ἀ­χυ­ρῶ­δες καί ἄ­τρο­φον ἔ­χου­σαν. Σα­φής δέ πάν­τως ἡ πρὸς τήν ἀ­κό­λα­στον ἡδο­νήν τού­των ὁ­μοί­ω­σις, τοῦ Ἀ­πο­στό­λου εἰπόν­τος, ὡς πᾶσα ἁ­μαρ­τί­α ἐκτὸς τοῦ σώ­μα­τος ἐ­στιν, ὁ δέ πορ­νεύ­ων εἰς τὸ ἴ­διον σῶ­μα ἁ­μαρ­τά­νει. Οἱ γάρ πρὸς τήν λυσ­σώ­δη μί­ξιν ἐ­ρε­θι­σμοί ἐξ αὐ­τοῦ τοῦ σώ­μα­τος πᾶν  τὸ γό­νι­μόν του αἵ­μα­τος καὶ μυ­ε­λῶ­δες ἐ­ξοί­σου­σι. καὶ οὕ­τως ὁ τοῦ δέν­δρου τῆς ἁ­μαρ­τί­ας καρ­πὸς ἐκ πρέ­μνου τιν­ὸς βλα­στάνει τοῦ σώ­μα­τος, μι­κρὰν μὲν ἔ­χων τήν ἡδο­νὴν, πολύ δέ τὸ τού­του ἀ­χυ­ρῶδες, τὸ ἐν τῷ πυρὶ τῷ ἀ­σβέ­στῳ τα­μι­ευ­ό­με­νον.

« Εἰς ἑ­αυτ­ὸν δέ ἐ­λθὼν εἶπέ· Πόσοι μί­σθι­οι το­ῦ πατρός μου πε­ρισ­σεύ­ον­ται ἄρ­των; ἐγὼ δέ λιμῷ ἀπόλλυ­μαι.  Ὁ μέν οὖν ἦν ἐν τού­τοις, ἐν οἷς εἶναι εἰκὸς τὸν χοί­ροις συν­δι­αι­τώ­με­νον. Ἀν­τί τῆς ἀφθάρ­τουν καὶ μα­κα­ρί­ας στο­λῆς, ἐνδε­δυ­με­νος δι­ε­­ῤῥω­γότα καὶ ρα­κώ­δη, ἅ­περ ὁ μέθυσος καὶ πορ­νο­κό­πος, κα­θώς ἡ πα­ροι­μί­α φη­σί, πε­ρι­βάλ­λε­ται· ἀν­τί δέ τῆς ἀφθό­νου τρα­πέ­ζης οὐ­δέ τῆς χει­ρώδους τρο­φῆς κο­ρεν­νυμέ­νος. Μό­λις δὲ τῆς μέ­θης ἀ­πέ­νηψε, μόλις ἐν αἰσθήσει γέ­γο­νεν οἵου κα­κο­ῦ ἦν δοῦ­λος, μό­λις ἐ­πέγνω οἷ­ον ἀνθ’ οἵου βί­ον ἀλ­λάξα­το · ἀ­νε­λο­γί­σα­το τήν ἐκ τῆς ἑ­στί­ας τῆς πα­τρι­κῆς ἀ­να­χώ­ρη­σιν, τήν πρὸς τὸν δυ­σώ­δη βί­ον τῶν χοί­ρων οἰ­κεί­ω­σιν, τήν τοῦ τι­μί­ου πλού­του δι­α­φο­ράν, τήν ἔ­νδει­αν ἥν συ­νήν, καὶ μελετᾷ τῆς με­τα­με­λεί­ας τά βή­μα­τα. Προ­ση­κόν­τως δέ εἶ­πεν, εἰς ἑ­αυτ­ὸν ἐ­πα­νελ­θῶν, οὐ γάρ ἦν εἰς ἑαυτ­ὸν, ἀλλ' εἰς τήν ἁ­μαρ­τί­αν ἐκ­κε­χη­νώς, ὡς εἶ­ναι δῆ­λον ἔξω ἑ­αυ­τοῦ τὸν ἁ­μαρ­τά­νον­τα γί­νε­σθαι, καὶ ἑξε­στη­κό­τα, ὡς τούς οἰνόφλυ­γας. Εἰς ἑ­αυτ­ὸν τοί­νυν ἐ­πα­νελ­θῶν, καὶ βύ­θι­ον στε­νά­ξας καί γο­ε­ρόν· Πόσοι μί­σθι­οι το­ῦ πα­τρός μου, φη­σί, πε­ρισ­σεύ­ον­ται ἄρ­των ; ἐ­γὼ ­δὲ λιμῷ ἀ­πόλ­λυ­μια, ἐ­λε­ει­νῶς ἀπεφθίγξα­το. Κα­λή ἡ τῆς με­τα­νοί­ας ἀρ­χὴ τὸ γνῶ­ναι τίνες τέ ἦ­μεν πρό­τε­ρον, καί ὅ τι γε­γό­να­μεν. Ὁ μέν οὖν ἐμ­με­λε­τή­σας ἅττα δή πρὸς τὸν πα­τέ­ρα εἰπεῖν παλιμ­πό­ρευ­τος ἴε­το.

Καὶ ἀ­να­στάς ἦλ­θε πρὸς τὸν πα­τέ­ρα αὐτο­ῦ. Πό­θεν ἀ­να­στάς; Ἀπὸ το­ῦ πτώ­μα­τος δη­λα­δή, τῆς ἐν τῷ κακῷ κα­θέ­δρας· ἦλ­θε δέ τῇ προ­αι­ρέ­σει, τῇ με­τανοίᾳ, τῇ το­ῦ βί­ου ἐ­πα­νορ­θώ­σει, τῇ φυ­γῇ τῆς ἁ­μαρ­τί­ας, τῇ ἀ­πο­τρο­πῇ τῶν ἡ­δο­νῶν. Τί οὖν ὁ φι­λό­στορ­γος Θεὸς καί Πα­τήρ; Ὁ­μοῦ τε εἶ­δε τὸν πα­ῖδα τῆς θη­τεί­ας ἑαυτ­ὸν το­ῦ βδε­λυ­ροῦ πο­λί­του ἐκ­στήσαν­τα, καὶ πρὸς τήν πα­τρι­κήν ἑστίαν πα­λιν­δρο­μή-σαν­τα, καὶ οὐκ ἀ­πώ­σα­το τὸν δρα­πέ­την, οὐκ ἀ­πεπέμ­ψα­το τὸν φυ­γά­δα, καὶ λ­ειπο­πά­τρι­δα, οὐκ ἐβδελύ­ξα­το τὸν τῆς συ­ώ­δους δυ­σο­σμί­ας ἀπ­όζον­τα, ἀλλὰ πρὸς ὑ­πάν­τη­σιν ἔ­δρα­με, προ­φθά­νει γάρ ἡ τοῦ θε­οῦ φι­λαν­θρω­πί­α τήν ἡμε­τέ­ραν δι­ά­νοι­αν· καὶ δρα­μῶν, καὶ ἀπρὶξ ἐναγ­κα­λι­σάμε­νος κα­τε­φί­λει τὸν τρά­χη­λον. Ὁ­ρᾷς πώς φα­νε­ρῶς ὑ­πο­γρά­φει τὸ τῆς οἰκο­νο­μίας μυ­στή­ριον, καὶ τήν περὶ τὸν ἄν­θρω­πον το­ῦ θε­οῦ ἀγαθ­ό­τη­τα, μα­κράν αὐτο­ῦ γε­νο­μέ­νου, δι­ά τῆς τῶν παθῶν γειτ­νι­ό­τη­τος, κε­νώ­σας ἑ­αυτ­ὸν, καὶ δρα­μῶν ἐκ τῶν οὐ­ρα­νί­ων ἁ­ψί­δων ἐ­ναγ­κα­λί­σα­το, καί φι­λεῖ, οὐκ ἄλ­λο μέ­λος, ἄλ­λα τὸν τρά­χη­λον, τὸν ἀ­πο­βα­λόν­τα τῆς ἐν πα­ρα­δεί­σῳ πρώ­της ἐν­το­λῆς τήν ζεύ­γλην, καὶ ὡς δά­μα­λιν πα­ροι­στρή­σαν­τα πρὸς τήν συμ­βου­λί­αν τοῦ δρά­κον­τος. Διὰ δέ το­ῦ φι­λή­μα­τος τί­θη­σι τῷ τρα­χήλῳ τὸν ζυ­γὸν τῶν εὐ­αγ­γε­λι­κῶν ἐν­το­λῶν. Εἶ­πε δέ αὐτῷ ὁ υἷ­ος·

Πά­τερ, ἥ­μαρ­τον εἰς τὸν οὐ­ραν­ὸν, καὶ ἐ­νώ­πι­ον σου, καὶ οὐ­κέ­τι εἰμὶ ἄ­ξι­ος κλη­θῆ­ναι υἷ­ός σου. Τί­νος ἕ­νε­κεν εἰς τὸν οὐ­ραν­ὸν ἁ­μαρ­τῆ­σαι φη­σιν; Ἤ­δει ὡς πα­τρὶς ἦν αὐτῷ τῶν οὐ­ρα­νῶν ἡ ἀ­πόλ­αυ­σις,  ἐπέπειστο ὡς εἰ μή πα­ρέ­βη ἰτήν ἐν­το­λήν, ἥν ἄν ἐν μετοχῇ τῶν οὐ­ρα­νί­ων ἀ­γα­θῶν · ἡ γάρ οὐ­ρα­νῶν βασιλεί­α τῷ ἀν­θρώ­πῳ ἠ­τοί­μα­σται · οὕ­τως εἰ­πόν­τος τοῦ ἐπὶ θρό­νου δό­ξης κρι­τοῦ · Δεῦ­τε, οἱ  εὐ­λο­γη­μέ­νοι τοῦ Πα­τρός μου, κλη­ρο­νο­μή­σα­τε τήν ἠ­τοι­μα­σμέ­νην ἡ­μῖν βα­σι­λεί­αν, ἅτε οὖν πε­πει­σμέ­νος, ὡς κλῆ­ρος αὐ­τοῦ ἦν ὁ οὐρανὸς, ὅν κα­τα­λι­πών ἐπλημ­μέλησεν, εἰς τόν οὐ­ραν­ὸν ἁ­μαρ­τῆ­σαι φη­σιν.

Εἶπε δέ ὁ πα­τήρ πρὸς τούς δού­λους αὐ­τοῦ· Ἐξε­νέγ­κα­τε τήν στο­λήν τήν πρώ­την, καὶ ἐν­δύ­σα­τε αὐτὸν, καὶ δό­τε δα­κτύ­λι­ον εἰς τήν χεί­ρα αὐ­τοῦ, καὶ ὑ­πο­δή­μα­τα εἰς τούς πό­δας αὐ­τοῦ. Δοῦ­λοι οἱ τοῦ μυ­στη­ρί­ου τῆς χά­ρι­τος κή­ρυ­κες καί δι­ά­κο­νοι, οἱ δι­ά τοῦ ἁ­γί­ου βα­πτί­σμα­τος τήν στο­λήν ἀμ­φι­εν­νύν­τες, οὐκ ἄλ­λην, ἀλ­λὰ τήν πρώ­την, ἧς δι­ά πα­ρα­κο­ῆς ἐ­γυ­μνώθη ὁ ἄν­θρω­πος, ἅ­μα τῇ γεύ­σει­ γυ­μνὸν ἑ­αυτὸν θεσ­σά­με­νος. Καί πε­ρί τήν χεί­ρα τί­θη­σι τὸν δα­κτύλιον, ἐ­λευ­θέ­ρων αὐτὸν τῆς δου­λεί­ας τοῦ τῆς ἁ­μαρ­τί­ας πο­λί­του, καὶ δι­ά τῆς ἐν τῇ σφεν­δό­νῃ γλυ­φῆς τήν ἐ­πα­νά­λη­ψιν τῆς εἰκο­νος δη­λῶν, ἥν ὑ­πέ­κρυ­ψε τῇ κό­πρῳ, τῇ τῆς σαρ­κός φη­μι ῥυ­πα­ρί­α. Ἀ­σφα­λί­ζε­ται δέ καὶ τούς πό­δας τοῖς ὑ­πο­δή­μα­σιν, ὡς ἄν μή γυ­μνή τῇ πτέρ­νῃ τῇ κε­φα­λῇ τοῦ ὄφε­ως πά­λιν ἁλώ­σιμος γέ­νη­ται. Εἶεν δ' ἄν ὑ­πο­δή­μα­τα ὁ τῆς εὐ­αγ­γελικῆς πο­λι­τεί­ας ἐγ­κρα­τής, καὶ κα­τε­σκλη­κώς βί­ος, ὁ θραύ­ων δι’ ἑ­αυ­τοῦ καὶ πε­ρι­κλῶν τάς τῆς ἀ­κάν­θης ἀκ­μάς, καὶ κω­λύ­ων ἐξ ἀ­φα­νοῦς καὶ λε­πτῆς ἀρ­χῆς τήν ἁ­μαρ­τί­αν ἐν τῇ ψυ­χῇ πα­ρεισ­δύ­ε­σθαι.

Καὶ θύ­ει τὸν μό­σχον τὸν σι­τευτὸν, τὸν ἄ­σπιλον ὄντως καί κα­θαρ­όν, ὅν ἡ ἄ­μω­μος ἔ­τε­κε δά­μαλις, τὸν μό­σχον τὸν πρᾶον καί ἥ­με­ρον, τὸν τούς κτεί­ναν­τας αὐτὸν ταύ­ρους καὶ κύ­νας μή κε­ρα­τίσαν­τα* τοῦ­το εἰς θυ­σί­αν δί­δω­σιν ὁ πα­τήρ· Το­σοῦ­τον γάρ ἠγά­πη­σεν ὁ θεὸς τὸν κό­σμον, ὥ­στε τὸν Υἱὸν αὐ­το­ῦ τὸν μο­νο­γε­νῆ δοῦ­ναι λύ­τρον ἀν­τί πολ­λῶν.

Καὶ ἤρξαν­το εὐφραίνε­σθαι. Αὕτη ἥν ἡ εὐ­φρο­σύ­νη, ἥν ἀλ­λα­χο­ῦ δεῖ­πνον καὶ γά­μον ὀ­νο­μά­ζει τὸ Εὐ­αγ­γέ­λι­ον. Γέ­γο­νε γάρ, ὡς ἀ­λη­θῶς, τῷ θεῷ ἡ τῶν ἀν­θρώ­πων σω­τη­ρί­α εὐ­φρο­σύ­νης ὑ­πό­θε­σις · καὶ γάρ ἐνε­νέκρω­το τῇ ἁ­μαρ­τί­ᾳ ἡ φύ­σις ἡμῶν, ἀ­νε­ζω­ώ­θη δέ τῷ Χρι­στῷ.

Ὁ υἱός μου γάρ, φησίν, οὕτος νε­κρός ἦν, καὶ ἀ­νέ­ζη­σε, καὶ ἀ­πο­λω­λὼς ἦν, καί εὑ­ρέ­θη,  Τούτ' ἀ­ριδή­λως ὑ­πέ­δει­ξε κἄν ἐν τῇ πα­ρα­βο­λῇ τοῦ ἐμ­πε­σόν­τος εἰς τούς λη­στάς. Καὶ αὐτὸν γάρ ἐκ τῶν πλη­γῶν ἡμιθνῆτα γε­νό­με­νον ἀ­νε­ζώ­ω­σε. Τὸ δέ Ἀ­πο­λω­λώς καὶ εὑ­ρέ­θη, συν­άδει τῇ πα­ρα­βο­λῇ τοῦ ἀ­πο­λω­λό­τος προ­βά­του, καὶ τῆς ἀ­πολ­λυ­μέ­νης δραχ­μῆς, ἥν εὑ­ροῦσα ἡ τοῦ θε­οῦ σο­φί­α χαί­ρει καὶ γέ­γη­θ­ε. Διὰ δέ τοῦ δει­κτι­κῶς εἰπε­ῖν. Οὗ­τος υἱὸς μου, ἔ­δει­ξεν, ὡς ὁ  ἕτε­ρος υ­ἱὸς οὔτε νε­νέ­κρω­το πώ­πο­τε, οὔ­τε ἀπώλε­το.*****

Ἦν δέ ὁ υἱὸς αὐ­το­ῦ ὁ πρε­σβύ­τε­ρος ἐν ἀγρῷ, καί ὡς ἐρ­χό­με­νος ἤγ­γι­σε τῇ οἰ­κί­ᾳ, ἤ­κου­σε συμ­φωνίας καί χο­ρῶν, καὶ ὠρ­γίσθη, καὶ οὐκ ἤ­θε­λεν εἰσελ­θεῖν. Ἀ­γρὸν ἡ Γρα­φή πολ­λα­χο­ῦ τὸν κό­σμον κα­λεῖ, ἐν ὧ καὶ τάς θυ­γα­τέ­ρας Ἱ­ε­ρου­σα­λήμ ἡ ἐν τῷ Ἄσμα­τι Νύμ­φη ὁρ­κί­ζου­σα ἔ­λε­γεν· Ὥρ­κι­σα ὑ­μᾶς, θυ­γα­τέ­ρες Ἱ­ε­ρου­σα­λήμ, ἐν ταῖς δυ­νά­με­σι, καὶ ἐν ταῖς ἰ­σχύσεσι τοῦ ἀ­γροῦ» καὶ τῷ Νυμ­φίῳ δι­α­λε­γο­μέ­νη, φησίν Ἐλ­θέ, ἀδελ­φι­δέ μου, ἐξέλ­θω­μεν εἰς ἀ­γρόν». Ἀλ­λά καὶ ἡ με­γά­λη τοῦ Εὐ­αγ­γε­λί­ου φω­νή τροπικῶς ἀγρὸν τὸν κό­σμον ἐ­κά­λε­σεν. Ὀ­πη­νίκα γάρ ὁ Σω­τήρ τοῖς μα­θη­ταῖς τήν πα­ρα­βο­λήν τῶν ζι­ζα­νί­ων ἐ­σα­φήνι­ζεν, ἀγρὸν τὸν κό­σμον ἠρ­μή­νευ­σε. καὶ μήν καὶ ἀ­γρὸς ὁ κό­σμος οὗ­τος ἐστιν, ὁ ἔ­χων τάς δύ­ο ἀληθού­σας, ὧν ἡ μί­α πα­ρα­λαμ­βά­νε­ται, καὶ ἡ ἄλ­λη ἀ­φί­ε­ται· καὶ ὁ ἀ­γρὸς δέ, ὅν ἠγο­ρα­κέ­ναι φη­σιν ὁ τοῦ με­γά­λου δεί­πνου τήν κλῆ­σιν πα­ραι­τη­σά­με­νος, εἰς ταύ­την φέ­ρει τήν ἔν­νοι­αν. Ἐ­πεὶ γοῦν οἱ ἄγ­γε­λοι λει­τουρ­γι­κά εἰσι πνεύ­μα­τα, ὡς φη­σιν ὁ Ἀ­πό­στο­λος, εἰς δι­α­κο­νί­αν ἀ­πο­στελ­λό­με­να, καὶ οἱ μέν αὐ­τῶν τῶν ἐ­θνῶν προ­ε­στή­κα­σιν, οἱ δέ ἐν ἑκά­στῳ τῶν ἀν­θρώ­πων εἰσὶ πα­ρε­πό­με­νοι, ἀ­κό­λου­θον ἄ­ρα οὕ­τω νο­εῖ­σθαι, ὡς ἦ­κεν ἐξ ἀ­γρούς πρε­σβύ­τε­ρος ἀδελ­φὸς, ὅς ἦ­λθ­εν ἀπὸ τῶν προ­νοουμέ­νων ἐ­θνῶν, ἀπὸ τῶν κα­τά μέ­ρος ἀν­θρώ­πων, ἀπὸ τῶν τοῦ ἀ­γροῦ, ἤ­γουν τοῦ τῇ­δε βί­ου προ­νοι­ῶν τέ καὶ δι­οι­κή­σε­ων * ἐν τῷ κό­σμῳ δέ ἀ­πο­στέλ­λον­ται. Εἰ­κό­τως οὖν λέ­γει ἐξ ἀ­γροῦ ἐ­λη­λυ­θέ­ναι τὸν πρε­σ­βύ­τε­ρον ἀδελ­φόν. Τὸ μέν­τοι ὠρ­γίσθη, καὶ οὐκ ἤ­θε­λεν εἰσελ­θεῖν,  μή τὸν ἐκ βα­σκα­νί­ας θυμ­ὸν ἐμ­φαιίνειν νο­ή­σω­μεν, μη­δέ πρὸς τοῦ­το κα­το­λι­σθήσω­μεν ἔν­δει­ας φρε­νῶν, ἀλ­λὰ τήν με­τά θαύ­μα­τος ἔκ­πλη­ξιν ἐμ­φαί­νειν νο­ή­σω­μεν. Καί γάρ ἐ­ξέ­στησαν αἱ τῶν ἀγ­γέ­λων δυ­νά­μεις, κα­τα­νο­ο­ῦ­σαι τήν τοῦ θε­ο­ῦ περὶ τὸν ἄν­θρω­πον ἀ­γα­θό­τη­τα. Διὰ τοί τοῦ­το καὶ ἡ τῆς πα­ρα­βο­λῆς δρα­μα­τουρ­γί­α λό­γον ἐμ­φαί­νει ἐμ­φαν­το­ρικ­ὸν τῆς τοι­αύ­της ἐκ­πλή­ξε­ως. Ἔ­χω δέ διε­ξι­έ­ναι καί ἕ­τε­ρόν τι ἀπο­ῤῥ­η­τον, δι’ οὐ λέ­γε­ται ὀργι­σθῆ­ναι ὁ πρε­σβύ­τε­ρος ἀ­δελ­φός, καὶ εἰ­πεῖν τῷ πα­τρί.

Ἰ­δού το­σα­ῦ­τα ἔτη δου­λεύ­ω σοί, καὶ οὐ­δέ­πο­τε ἐν­το­λήν σου πα­ρέ­βην, καὶ ἐμοὶ οὐ­δέ­πο­τε ἔ­δω­κας ἔ­ρι­φον, ἵνα μετά τῶν φί­λων μου εὐφρανθῶ. Ὅ­τε δέ ὁ υἱός σου οὗ­τος, ὁ κα­τα­φα­γών σου τὸν βί­ον με­τά πορ­νῶν, ἦλ­θε, καὶ ἔ­θυ­σας αὐτῷ τὸν μό­σχον τὸν σιτευ­τόν.  Διὰ τού­των γάρ καὶ τῶν ἑ­ξῆς ἐμ­φαί­νει ὁ Κύ­ρι­ος, ὡς παρα­βάν­τος τήν  ἐν­το­λήν τοῦ πρω­το­πλά­στου Ἀδὰμ, ἀπέσχι­στο τῆς γῆς ὁ οὐ­ραν­ὸς, καί ἐκ­πο­λε­μώ­με­νοι ἦσαν πρὸς τούς ἀν­θρώ­πους οἱ ἄγ­γε­λοι ὀ­ρῶν­τες τὸν Δε­σπό­την ὑπ' αὐ­τῶν ὑβ­ρι­ζόμε­νον· ἀφ' οὗ δέ ὁ τοῦ ΙΙατρὸς, ὅρος καὶ Λό­γος τὸν ἐχθρ­ὸν αὐ­τοῖς καὶ μι­σού­με­νον ἀ­νέ­λα­βεν ἄν­θρω­πον, καὶ εἰς οὐ­ρα­νούς ἀ­νή­γα­γε, τήν τοι­αύ­την ἔ­χθραν δι­έ­λυ­σε. Καὶ τοῦ­το ἡ ἀ­πο­στο­λι­κή θε­η­γο­ρί­α σα­φῶς πα­ρί­στη­σι λέ­γου­σα· Εἰρη­νο­ποι­ήσας δι­ά τοῦ αἵ­μα­τος τοῦ Υἱοῦ τόν τά ἐν οὐρα­νῷ καὶ τά ἐπὶ γῆς. Ὥ­στε τό, χα­ρά γί­νε­σθαι ἐν οὐ­ρανῷ  ἐπὶ τοῖς με­τα­νο­οῦ­σα ἁ­μαρ­τω­λοῖς, με­τά τήν τοῦ Κυ­ρί­ου γέ­γο­νεν ἐναν­θρώπη­σιν, καὶ με­τα­ξύ ἀγ­γέ­λων καὶ ἀν­θρώ­πων εἰρη­νοποί­η­σιν. Ὅ­ταν οὖν ἀ­κού­σης, ὡς ὠρ­γίσθη ὁ πρε­σβύ­τε­ρος ἀδελ­φὸς, καὶ εἶ­πε τῷ πα­τρὶ ἄτ­τα δή καί ἐφθέγ­ξα­το, τήν κα­τά τῶν ἀν­θρώ­πων προ­τέ­ραν τῶν ἀγ­γέ­λων ἀ­πέ­χθ­ει­αν νό­η­σον · ὅταν δέ πά­λιν τὸν πα­τέ­ρα τοῖς λό­γοις αὐτὸν τι­θασ­σεύ­ον­τα, καί πρὸς τόν ἀδελφὸν εὐ­με­νῶς ἔ­χειν πα­ρα­σκευ­ά­ζον­τα, τήν λύ­σιν τῆς ἔχθρας ἐμ­φαίνε­σθαι. Ἀλ­λὰ τὸ ρητὸν αὔ­θις ἐπα­να­λά­βω­μεν. Ἰ­δού το­σαῦτα  ἔ­τη δου­λεύ­ω σοί, καὶ οὐ­δέ­πο­τε ἐν­το­λήν σου πα­ρῆλ­θον. Πα­ῤῥ­η­σίας καὶ ἀ­λη­θεί­ας ἔμ­πλε­ως ἡ φω­νή. Ἐν γάρ το­σοῦ­τοι αἰῶσι λα­τρεύ­ου­σα τῷ θεῷ ἡ νο­ε­ρά τῶν ἀγ­γέ­λων φύ­σις οὐ­δέ­πο­τε πα­ρῆλ­θε θε­οῦ ἐν­το­λὴν, καί­τοι τῆς φύ­σε­ως δε­χό­με­νης τήν εἰς τὸ χεῖ­ρον τρο­πήν, ὡς ἐκ τοῦ πε­σόν­τος ἑ­ω­σφό­ρου μαν­θά­νο­μεν. Καὶ οὐ­δέ­πο­τε μοί ἔ­δω­κας ἔρι­φον. * Ἐ­ρίφους τοὺς ἁ­μαρ­τω­λούς ὀ­νο­μά­ζει τὸ Εὐ­αγ­γέ­λι­ον. Φησὶν οὖν ὡς οὐ­δέ­πο­τε τι­νά τῶν ἀ­σε­βῶν ἀν­θρώ­πων καί βδε­λυ­ρῶν, οἷς ἀ­πη­χθ­ό­μην ἐ­γώ, εἰς ὅλε­θ­ρον δέδω­κας χά­ριν ἐμήν· ὑ­πέρ δὲ τῆς τῶν ἀν­θρώ­πων σω­τη­ρί­ας αὐτὸν τέ­θο­κας τὸν Μο­νο­γε­νῆ. Τί οὖν ὁ κοιν­ὸς Πα­τὴρ καὶ Δη­μι­ουρ­γός.

Τέ­κνον, σὺ πάν­το­τε μέτ’ ἐμού εἰ, καί πάν­τα τά ἐ­μὰ σά ἐστιν. Εὐ­φραν­θῆ­ναι δέ καί χα­ρῆ­ναι ἔ­δει, ὅτι ὁ ἀ­δελ­φός σου οὗ­τος νε­κρὸς ἦν, καί ἀνέ­ζη­σε, καὶ ἀ­πο­λω­λὼς ἦν, καί εὑ­ρέ­θη. Ὁ­ρᾶς ὅπως εἰρη­νο-ποι­εῖ, καί λύ­ει τὸ τῆς ἔ­χθρας με­σ­ότοι­χον, εἰς ἕν συ­νάπτων, ἅπερ ἡ πρώ­τη ἔ­χθρα δι­έ­σχι­σεν ; Ὁ γοῦν αὐτοῖς ἔρ­γοις ἐ­πλή­ρω­σε, τοῦ­το δι­ά τῶν λόγων τῆς πα­ρα­βο­λῆς ἐ­σχη­μά­τι­σεν, ἐν ταυτῷ δη­λοποιή­σα,καὶ τήν πά­λαι τῶν ἀγ­γέ­λων πρὸς ἀν­θρώ­πους ἀ­πέ­χθει­αν, καὶ τήν ὕ­στε­ρον γε­νο­μέ­νην κα­ταλ­λα­γήν δι­ά τοῦ ἑ­νώσαν­τος τῷ ἰδίῳ αἵ­μα­τι τοῖς οὐρα­νί­οις τά ἐ­πί­γει­α Χρι­στοῦ τοῦ ἀ­λη­θι­νοῦ θε­οῦ ἡμῶν, τοῦ σύν Πατρὶ καί ἁγίῳ Πνεύ­μα­τι δο­ξα­ζο­μέ­νου νῦν, καί ἀ­εί, καὶ εἰς τούς αἰ­ῶ­νας τῶν αἰώ­νων. Ἀ­μήν.