Θ Υ Μ Ω Μ Α Σ Τ Ε
τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ
Τίς ἡμέρες αὐτές τοῦ Σεπτεμβρίου πρίν 94 χρόνια συνέβη ἡ μικρασιατική Καταστροφή τό 1922. Στήν ἐπέτειο αὐτῶν τῶν γεμάτων πόνων, θρήνων, δακρύων, αἱμάτων καί ἱδρώτων τραγικῶν γεγονότων θ υ μ ώ μ α σ τ ε μέ σεβασμό προσευχόμενοι.
α) Τόν κορυφαῖο Ἐθνοϊερόμαρτυρα Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο πού κατακρεουργήθηκε τό ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου τῆς 27ης Αὐγούστου 1922 (9 Σεπτεμβρίου σήμερα) ἀπό σκληρούς καί ἀνελέητους δημίους. Ἡ βαρβαρότητα τῶν δημίων του συγκλόνησε τό ποίμνιό του, τούς Ἕλληνες, τούς ἰσχυρούς τῆς γῆς τῆς ἐποχῆς ἐκείνης.
Παραδώθηκε ὡς ἐξιλαστήριο θῦμα στόν μαινόμενο κατ’ αὐτοῦ τουρκικό ὄχλο, ἀπό τόν ὁποῖο δεινῶς προπηλακιζόμενος ἀνεσκολοπίσθη βάναυσα καί φρικτά, τήν 27ῃ Αὐγούστου 1922, ἱερεῖο ἄμωμο καί ἀκούσιο (ἀπαξιώθηκε νά δεχθεῖ τήν προσφερθεῖσα σ’ αὐτόν διάσωση μέ τήν φυγή), διότι βάρυνε στήν ἀρχιερατική συνείδηση του ὁ λόγος τοῦ Κυρίου : «ὁ μισθωτός φεύγει, ὅτι μισθωτός ἐστι καί οὐ μέλει αὐτῷ περί τῶν προβάτων» (Ἰωάννης ι΄ 12-13).
Θυμώμαστε καί τιμᾶμε καί τούς λοιπούς Ἐθνοϊερομάρτυρες Ἱεράρχες:
β) Τόν Κυδωνιῶν Γρηγόριο. Διετέλεσε προστάτης τοῦ ποιμνίου του καί ἔσωσε πολλούς φυλακισμένους καί μελλοθανάτους. Φυγάδευσε τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ ποιμνίου του σέ ἀσφαλεῖς τόπους ἔξω τῶν τουρκικῶν ὁρίων. Συγκακουχούμενος ὁ ἴδιος μέ τούς ὑπόλοιπους, ὁδηγήθηκε σέ ἐκτόπιση μαζί τους (τόν Ὀκτώβριο τοῦ ἔτους 1922). Ἐνῶ ὅμως ἑτοιμάσθηκε ὁ λάκκος του πού εἶχαν σκάψει γιά αὐτόν γιά νά τόν θάψουν ζωντανό ξεψύχησε ἀπό ἐγκεφαλική συμφόρηση, τελειωθείς ἐν Κυρίῳ ὡς νεομάρτυς τήν 3η Ὀκτωβρίου 1922.
γ) Τόν Μοσχονησίων Ἀμβρόσιο. Μαρτύρησε, ἀφοῦ βασανίσθηκε μέ τό πετάλωμα τῶν ποδιῶν του καί κατατεμαχίσεως τοῦ σώματός του, μαζί μέ ἄλλους Ἱερεῖς πού συμμαρτύρησαν μαζί του καί ἄλλους πιστούς τῆς Ἐπαρχίας του, κατά τό «ἵνα ἀναπαύσονται ἐκ τῶν κόπων (καί τῶν ὀδυνῶν) αὐτῶν καί τά ἔργα αὐτῶν ἀκολουθεῖ μετ’ αὐτῶν» (Ἀποκαλύψεως ιδ΄, 13).
δ) Τόν Ἰκονίου Προκόπιο. Στό μέσο τῆς καταδυναστεύσεως τοῦ ποιμνίου του καί τῶν ποιμένων αὐτοῦ ἀπό τίς Ἀρχές τῶν Νεοτούρκων, καί τῶν ἀπεγνωσμένων κραυγῶν τοῦ λαοῦ ὁ Ποιμενάρχης παρέδωκε τό πνεῦμα στό Μέγα Ἀρχιερέα καί Σωτῆρα Χριστό προμαχώντας καί συμπάσχοντας μέ τούς στενάζοντες Ἕλληνες χριστιανούς τῆς Ἀνατολίας.
καί ε)Τόν Ζήλων Εὐθύμιο. Ἐνῶ βρισκόταν στήν φυλακή τό Πάσχα τοῦ ἔτους 1921 μετέδιδε στούς κρατούμενους μαζί μέ τόν πασχάλιο χαιρετισμό καί τό μήνυμα τῆς ἐθνικῆς ἀναστάσεως καί ὑπέστη καθημερινά γιά 41 ἡμέρες πολυώδυνα μαρτύρια ἀπό τά ὁποῖα ὑπέκυψε σέ θάνατο τήν 29ην Μαΐου 1921. Τίς τελευταῖες ἡμέρες ἔψαλλε μόνος του τήν νεκρώσιμη ἀκολουθία γιά τόν ἑαυτό του «ἐπηκροῶντο δέ αὐτοῦ οἱ δέσμιοι» (Πράξεων ιστ΄ 25). Καί μετέστη πρός Κύριον ὡς ἐθνομάρτυρας καί ἱερομάρτυρας.
Μαζί μέ αὐτούς τούς Ἱεράρχες μαρτύρησαν κατά τήν περίοδο τῶν διωγμῶν πού ἐξαπέλυσε τό κεμαλικό καθεστώς ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν Ἑλλήνων τῆς Τουρκίας καί πάσης τάξεως Κληρικοί.
2. Θυμώμαστε τά ἄμωμα θύματα τῆς σκληρῆς καί ἀπάνθρωπης θηριωδίας ἕνεκα τῆς ὁποίας ἐξοντώθηκαν οἱ Ἕλληνες τῆς Τουρκίας πού κατοικοῦσαν στόν Πόντο, στήν Θράκη στά παράλια τῆς Μαύρης θάλλασας καί τῆς Μικρᾶς Ἀσίας τήν ὀκταετία 1914-1922. Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ἔχει καταγράψει σέ εἰδική ἔκδοση τά δεδομένα αὐτῆς τῆς Γενοκτονίας.
Θυμώμαστε τούς διωγμούς, τίς ἐξορίες, τούς βασανισμούς, τίς λοιδωρίες, τίς ποικίλες κακώσεις τῶν μαρτυρησάντων Προγόνων μας ἐπειδή ἦσαν Χριστιανοί καί Ἕλληνες πού δέν ἦσαν ἀνεκτοί ἀπό τούς Νεοτούρκους.
Γράφει ὁ γάλλος φιλόλογος, φιλέλληνας καί διανοούμενος Ὀκτάβιος Μερλιέ (1897-1976) γιά τήν καταστροφή τῆς Σμύρνης καί τήν σφαγή τῶν κατοίκων της.
«...Ἄκουσα τό πιό σπαραχτικό θρῆνο γιά τόν Ἑλληνισμό πού εἶχε δολοφονηθεῖ, γιά τήν προδοσία τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, γιά τόν θάνατο ἑκατοντάδων χιλιάδων ἀνθρώπων πού εἶχαν σκοτωθεῖ, κρεμαστεῖ, πολλοί μάλιστα εἶχαν ἐνταφισθεῖ ζωντανοί, γιά τίς κατεστραμμένες πολιτεῖες, γιά τό σβύσιμο μέσα στό αἷμα πολιτισμοῦ τριῶν χιλιάδων ἐτῶν, γιά τό ἀπέραντο Βυζαντινό Κράτος, πού ὑπῆρξε γιά αἰῶνες πιό εὐρωπαϊκό ἀπό τά κράτη τῆς Εὐρώπης, καί, μονοκοντυλιᾶς, εἶχε ἐξαφανιστεῖ κάθε ἀνάμνησή του ἀπό τό χάρτη τῆς ὑφηλίου... » (Ὀκτάβιος Μερλιέ, Ἡ πρώτη ἐπαφή μου μέ τή Μικρά Ἀσία. Προσωπικές Ἀναμνήσεις. Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικῶν Σπουδῶν. Τόμος πρῶτος, σ. 13, Ἀθήνα 1977)
3. Θυμώμαστε ὅτι διωχθήκαμε ἀλλά δέν ἐξαφανισθήκαμε Ἐφοδιασμένοι μέ τήν πίστη στό Θεό καί στίς ἀρχές καί ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ τοῦ Γένους μας ἐπιβιώσαμε δημιουργώντας τίς νέες λαμπρές πατρίδες μέ κόπο, μόχθο καί τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ.
4. Θυμώμαστε, ὅτι τότε ἀπωλέσαμε τίς ἀκμάσασες Μικρασιατικές ἀκροπόλεις πού διακρίθηκαν ἀφ’ ἑνός μέν γιά τήν ἀνάπτυξη τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ, τῶν τεχνῶν, τῶν ἐπιστημῶν, τῆς σοφίας καί τῆς γνώσεως καί ἀφ’ ἑτέρου γιά τήν καλλιέργεια τῆς εὐαγγελικῆς πίστεως καί τῆς χριστιανικῆς μαρτυρίας.
5.Θυμώμαστε, ὅτι στίς περιοχές τῆς Μικρᾶς Ἀσίας στά παράλια εἴτε τοῦ Αἰγαίου εἴτε τοῦ Εὐξείνου Πόντου μετέβη ὁ Ἑλληνισμός πρίν τρεῖς χιλιάδες πεντακόσια χρόνια καί θεμελίωσε τά λαμπρά μνημεῖα τῆς πολιᾶς ἀρχαιότητος πού θαυμάζονται μέχρι σήμερα ἄν καί εἶναι τραυματισμένα φέροντα ἔκδηλα τά τραύματα τῶν βαρβαρικῶν ἐπιθέσεών τους καί περιπετειῶν τοῦ τόπου.
6.Θυμώμαστε, ὅτι στόν χῶρο αὐτό καλλιεργήθηκε τό ἀνθρώπινο πνεῦμα καί ἡ γνώση πού ἐπηρεάζει μέχρι καί σήμερα τήν ἀνάπτυξη τῶν σύγχρονων ἐπιστημῶν.
7.Θυμώμαστε, ὅτι οἱ Πατέρες μας κατά τήν μακραίωνα ζωή καί παρουσία τους σ’ αὐτές τίς ἑστίες ἀνέδειξαν ἀρχές καί ἀξίες ζωῆς πού ἐξύψωσαν τό βιοτικό ἐπίπεδο τῶν κοινωνιῶν τους.
8.Θυμώμαστε ὅτι στίς περιοχές αὐτές ἡ εὐαγγελική πίστη καί πνευματικότητα συνάντησε τήν ἑλληνική διανόηση καί φιλοσοφία. Ἀπ’ ἐκεῖ τό κήρυγμα τοῦ εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ ὡς ἀπό ἀθλητικό βατήρα μεταδόθηκε ἁλματωδῶς στίς περιοχές τῆς τότε οἰκουμένης.
9.Θυμώμαστε, ὅτι οἱ Πρόγονοί μας δέχθηκαν τούς κήρυκες τοῦ εὐαγγελίου, πού ἵδρυσαν ἐπιφανεῖς ἐκκλησιαστικές κοινότητες, πού ἀνέδειξαν θεοφόρους διδασκάλους καί πνευματικούς πατέρες πολλοί ἀπό τούς ὁποίους ἐξυψώθηκαν στό βάθρο τῆς οἰκουμενικῆς ἀναγνωρίσεως, ἁγίους Ἱεράρχες πού ἐποίμαναν τό Λαό τοῦ Θεοῦ «μετ’ ἐπιστήμης» καί ἄσκησαν «τήν τέχνη τῶν τεχνῶν καί ἐπιστήμην τῶν ἐπιστημῶν» κατακοσμώντας τά ἤθη τῶν ἀνθρώπων μέ τήν σφραγίδα τοῦ ἁγίου Πνεύματος, μάρτυρες τῆς πίστεως πού ἔλαμψαν μέ τό μαρτύριό τους στό νοητό στερέωμα τῆς Ἐκκλησίας, ὁσίους πατέρες καί ὅσιες μητέρες πού ἐδοξασαν μέ τήν ἄσκησή τους τόν Τριαδικό Θεό.
10. Θυμώμαστε τίς ἀκμάσασες Μητροπόλεις, τίς ὀνομαστές Μονές, τά σεμνεῖα τοῦ πνεύματος, ὅπου ἀναδείχθηκαν ψυχές ἁγιασμένες γυμνασμένες πνευματικά στήν παλαίστρα τῶν πνευματικῶν ἀγώνων.
Προσευχόμαστε ὁ Κύριος τῆς ζωῆς καί τῆς ἱστορίας νά σκεπάζει τήν εὐλογημένη Πατρίδα μας τούς πιστούς Ἄρχοντες μας καί τόν θεοφιλῆ Πιστό Λαό, ψάλλοντες
«Ὁ Θεός τῶν Πατέρων ἡμῶν
ὁ ποιῶν ἀεί μεθ’ ἡμῶν κατά τήν σήν ἐπιείκειαν
μή ἀποστήσῃς τό ἔλεός σου ἀφ’ ἡμῶν,
ἀλλά ταῖς αὐτῶν ἱκεσίαις
ἐν εἰρήνῃ κυβέρνησον τήν ζωήν ἡμῶν».
