Ἡ Τελευταία μέρα τοῦ ἔτους
Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ
Δ α ν ι ή λ
«’Eν εἰσόδοις καὶ ἐξόδοις ὑµνήσω Σε»
(Παροιμιῶν η΄, 3· α΄, 20)
Ἕνα ἔτος τελειώνει, ἕνα καινούργιο ἔτος θά ἀρχίσει. Ἡ ἐναλλαγή τῶν ἐτῶν προσφέρεται στό σκεπτόµενο χριστιανό σάν καλή εὐκαιρία μελέτης. Στήν τελευταία ἡµέρα τοῦ ἀπερχομένου ἔτους εἶναι ἀπαραίτητο νά κάνουµε µιά ἀνασκόπηση, ἕνα ἀπολογισµό γιά τό ἔτος πού πέρασε καί ἕνα πρόγραµμα γιά τόν καινούργιο πού θὰ ἀνατείλει.
Οἱ ἀρχαῖοι Ρωμαῖοι ζωγράφιζαν τό χρόνο σέ µιά μεγάλη πόρτα, πού εἶχε στήν κορυφή της τήν κεφαλή τοῦ θεοῦ Ἰανοῦ μέ δύο πρόσωπα. Πρός τιμή αὐτοῦ τοῦ διπρόσωπου Θεοῦ ἔδωσαν τόν ὄνομα Ἰανουάριος στόν πρῶτο μήνα τοῦ ἔτους ἐπειδή κλιματολογικά ὁ μήνας αὐτὸς παρουσιάζει δύο πρόσωπα τὸ σκληρὸ τοῦ χειμώνα καὶ τὸ ἥπιο τῆς Ἀνοίξεως. Τὸ ἕνα πρόσωπο αὐτῆς τῆς εἰκόνας κοίταζε τήν εἴσοδο καί τό ἄλλο τήν ἔξοδο. Μέ αὐτό ἤθελαν νά ποῦν ὅτι κάθε ἄνθρωπος ἀρχίζοντας ἕνα καινούργιο χρόνο, πρέπει νά ἔχει στραμµένα τά βλέµµατα του καί πίσω καί μπρός. Πίσω γιά νά διορθώνει τά ἐσφαλµένα καὶ μπρὸς γιὰ νὰ προλαμβάνει τὰ μέλλοντα.
Καὶ μεῖς εὑρισκόμαστε στὴ μεγάλη αὐτὴ πόρτα. Ἄς ρίξουµε μιὰ ματιὰ στὸ παρελθὸν καὶ μιά ἄλλη στὸ μέλλον.
Ἕνας χρόνος τελειώνει
Ἕνας χρόνος πέρασε. Ἕνας χρόνος λιγώτερος ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα χρόνια τῆς ζωῆς μας. Ἕνας χρόνος ποὺ δὲν θὰ ξαναγυρίσει πιά. Χάθηκε γιὰ πάντα μέσα στὰ ἀτέρμονα καὶ σκοτεινὰ βάθη τῶν αἰώνων καὶ τῆς λήθης. Ἕνας χρόνος ποὺ χάθηκε γιὰ μᾶς καὶ δὲ θὰ τὸ ξαναβροῦμε παρὰ μόνο στὸ δικαστήριο τοῦ Θεοῦ γιὰ νὰ δώσουμε λόγο ἄν ζήσαμε στὴ χάρη τοῦ Θεοῦ ἢ στὴν ἁμαρτία, φίλοι τοῦ Θεοῦ ἢ ἐχθροί Του.
Τὸ βλέμμα τῆς ψυχῆς μας στρέφεται πίσω στὶς 365 ἡμέρες, ποὺ πέρασαν. Στὶς μέρες αὐτὲς δὲν ὑπῆρξαν μόνον ἡμερομηνίες, ἀλλὰ στιγμὲς πού, μολονότι φευγαλέες, ἔχουν μεγάλη ἀξία μπροστὰ στὴν αἰωνιότητα. Στιγμὲς γιὰ τὶς ὁποῖες ὁ Θεὸς θὰ μᾶς ζητήσει νὰ ἀπολογηθοῦμε.
Δὲ ἀρκεῖ ὅμως ὅλες αὐτὲς οἱ στιγμὲς νὰ παρελάσουν μπροστά μας σὰν τὶς ἀπειράριθμες εἰκόνες μιᾶς κινηματογραφικῆς ταινίας. Πρέπει νὰ περάσουν ἀπὸ ἕνα ἔλεγχο-ἔστω καὶ σύντομο- τῆς συνειδήσεώς μας.
Στὶς 365 μέρες ποὺ πέρασαν εἴχαμε:
α) Σ τ ι γ μ ὲ ς ἐ ρ γ α σ ί α ς. Ἡ ἐργασία εἶναι καθῆκον γιὰ κάθε ἄνθρωπο. Στό χρόνο ποὺ πέρασε, πῶς χρησιμοποιήσαμε τὶς στιγμὲς ἐργασίας; Ὁ χρόνος εἶναι πολύτιμος θησαυρὸς ποὺ ὁ Πανάγαθος Θεὸς ἔβαλε στὴ διάθεσή μας. Πῶς χρησιμοποιήσαμε αὐτὸ τὸν πολύτιμο θησαυρό; Ἐξετελέσαμε τὴν ἐργασία μας τίμια, πρόθυμα, εὐσυνείδητα, προσεκτικά; χωρὶς νὰ ἀδικήσουμε καὶ νὰ προσβάλουμε τὸν πλησίον;
β) Σ τ ι γ μ ὲ ς χ α ρ ᾶ ς. Ἴσως ἦσαν λίγες. Ἴσως θὰ τὶς θέλαμε μεγαλύτερης διάρκειας. ᾿Αλλὰ πάντως ὑπῆρξαν στιγμὲς χαρᾶς. Τοὐλάχιστον χαρὲς στὴ φύση, στό βουνό καί στή θάλασσα, στὰ δέντρα, τά δάση καί στά λουλούδια, στὴν ὀμορφιά τῶν ἐποχῶν τῆς Ἀνοίξεως, τοῦ Καλοκαιριοῦ, τοῦ Φθινοπώρου, τοῦ Χειμῶνα. Χαρὲς στὴν ἀγάπη, χαρὲς στὴν οἰκογένεια. Αὐτὲς οἱ χαρὲς ἦταν «ἐν Κυρίῳ», δηλαδή ἁγνὲς καὶ ἄδολες, ἀπαλλαγμένες ἀπὸ τὶς φαριμακερὲς καὶ ψεύτικες ἡδονές, ποὺ εὑρίσκονται στὴν ἁμαρτία καὶ στὰ «ἄνθη τοῦ κακοῦ»;. Τί λέει πάνω σ᾿ αὐτὸ ἡ συνείδησή μας;
γ) Σ τ ι γ μ ὲ ς π ό ν ο υ. Ὁ πόνος σωματικὸς καὶ ψυχικὸς δὲ θὰ λείψει ποτὲ ἀπὸ τὴ ζωή μας. Στὸ χρόνο ποὺ πέρασε ὑποφέραμε, πονέσαμε, δοκιμασθήκαμε, κλάψαμε. Πῶς δεχθήκαμε αὐτὲς τὶς δοκιμασίες; Πῶς φερθήκαμε τὴν ὥρα τοῦ πόνου; Ἐξυψώσαμε τὴ σκέψη μας στὸν Θεῖο Ἐσταυρωμένο Χριστό; Δείξαμε ὑπομονή, πίστη, καρτερικότητα ἤ ἀνάρμοστα βαρυγγομήσαμε καὶ ἐπαναστατήσαμε γιὰ τὴ δυστυχία μας;
δ) Σ τ ι γ μ ὲ ς π ρ ο σ ε υ χ ῆ ς. Τὸ πρωὶ καὶ τὸ βράδυ, στὴν ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος τῆς κάθε μέρας ποὺ πέρασε ὑψώσαμε τὴν καρδιά μας στὸν Θεό; Συνομιλήσαμε μαζί Του, ποὺ ἀόρατα μᾶς παραστάθηκε; Τὴν Κυριακὴ καὶ τὶς ἄλλες μεγάλες ἑορτὲς πήγαμε στὴν Ἐκκλησία; Συμπροσευχηθήκαμε μὲ τοὺς ἄλλους πιστούς; Ὁ Θεὸς κατὰ τὸν χρόνο ποὺ πέρασε μᾶς ἔδωσε 8.760 ὧρες, πόσες ἀπ᾿ αὐτὲς ἀφιερώσαμε στὴν προσευχή;
Ἕνας χρόνος θὰ ἀνατείλει
Σὲ λίγες ὧρες θὰ ἀρχίσουμε ἕνα καινούργιο χρόνο. Χρόνο γεμᾶτο μυστήρια γιὰ μᾶς. Πῶς θὰ τὸν περάσουμε; Τί θὰ μᾶς συμβεῖ; Χρόνο, ποὺ φέρει μυστηριώδη προσωπίδα καὶ μᾶς σκεπάζει τὸ μέλλον. Τὸ μέλλον παραµένει γιὰ μᾶς ἄγνωστο, γιατὶ τὸ μέλλον ὅπως καὶ τὸ παρελθὸν ἀνήκουν στὸν Θεό. Σὲ μᾶς ανήκει μόνο τὸ παρόν.
Πῶς θὰ ἀντικρύσουμε αὐτὸ τὸ παρὸν - τοῦ νέου χρόνου; Γεμᾶτοι αἰσιοδοξία καὶ ἐµπιστοσύνη στὸν Θεό.
Α ἰ σ ι ο δ ο ξ ί α, γιατὶ ἡ μεγαλύτερη νίκη τοῦ διαβόλου σὲ μιά ψυχὴ εἶναι νὰ τῆς ἐμπνεύσει τὴν ἀπαισιοδοξία, νά τὴν κάνει νὰ χάσει τὶς ἐλπίδες της καὶ νά κυριευθεῖ ἀπό τοὺς φόβους τοῦ μέλλοντος. Μὲ τὴν ἀπαισιοδοξία ἐπιδιώκει μὲ μέσο τὴν φαντασία νὰ τοὺς κάνει πραγματικότητα στὸ παρὸν κι ἔτσι νὰ τὴν κάνει νά ζεῖ στὴν διαρκῆ ἀγωνία καὶ στὸν καταθλιπτικό πόνο.
Ἄς ἔχουμε αἰσιοδοξία καὶ θάρρος γιὰ τὴ ζωή. Νὰ μὴν λησμονοῦμε ὅτι εἴμαστε παιδιὰ τοῦ Θεοῦ καὶ πρέπει νὰ δεχόμαστε τά πάντα μὲ θάρρος καὶ ὑποταγὴ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ποὺ δὲν θὰ μᾶς ἀφήσει ποτὲ νὰ πειρασθοῦμε ἀνώτερα ἀπό τὶς δυνάμεις μας, ἀλλὰ καὶ οὔτε ποτὲ θὰ μᾶς στείλει σταυροὺς βαρύτερους ἀπὸ ἐκείνους, ποὺ μποροῦμε νὰ σηκώσουμε. Ὁ Θεὸς θέλει πάντα τὸ καλό μας κι ἂν ἐπιτρέπει τὸ κακό, εἶναι γιὰ νὰ βγάλει ἕνα μεγαλύτερο καλό.
Μαζὶ μὲ τὴν αἰσιοδοξία γιὰ τὸν καινούργιο χρόνο νὰ ἔχουμε καὶ ἐμπιστοσύνη ἀκλόνητη καὶ ἀπόλυτη στὸν Θεό.
Ἐ μ π ι σ τ ο σ ύ ν η εἶναι ἔνδειξη, ὅτι ἀναγνωρίζουμε τὸν Θεὸ Π α τ έ ρ α, Π ρ ο ν ο η τ ὴ κ α ὶ Κ υ β ε ρ ν ή τ η μας.
Σ τ ο ρ γ ι κ ὸ Π α τ έ ρ α, ποὺ φροντίζει γιὰ μᾶς πολὺ περισσότερο παρ᾿ ὅ,τι φροντίζει γιά τα κρίνα τοῦ ἀγροῦ, ποὺ σήμερα ὑπάρχουν κι αὔριο μαραίνονται καὶ γιά τά πετεινά τοῦ οὐρανοῦ, ποὺ οὔτε σπείρουν, οὔτε θερίζουν κι ὅμως διατηροῦνται στὴ ζωή (Ματθαίου ε΄, 22· Λουκᾶ ιβ΄, 57).
Π ρ ο ν ο η τ ή, ποὺ φροντίζει γιὰ τὸ σκουλικάκι ποὺ εὑρίσκεται στά ἔγκατα τῆς γῆς, ὅπως καὶ γιὰ τὸ λεοντάρι ποὺ τριγυρνᾶ στὰ δάση.
Κ υ β ε ρ ν ή τη, ποὺ κατευθύνει καὶ διέπει τὰ πάντα σύμφωνα μὲ τοὺς ἀλάνθαστους νόμους Του.
Μὲ αἰσιοδοξία καὶ ἐμπιστοσύνη στὸν Θεὸ θὰ ἀρχίσουμε τὸ Νέο Ἔτος κι ἔτσι θά εἶναι εὐτυχισμένο καὶ ἔτος πνευματικῆς προόδου
᾿Απὸ αὐτὴ τὴ στιγμὴ ἄς ἀποφασίσουμε, ὅτι θὰ δεχόμαστε ὅ,τι κι ἂν μᾶς στείλει ὁ Πανάγαθος Θεός, μὲ ὅποια δοκιμασία θέλει νὰ μᾶς δοκιμάσει, λέγοντάς «Γεννηθήτω τὸ θέλημά σου...». Μιά ἄς εἶναι ἡ ἐπιθυμία μας, νὰ ζήσουμε στὴ χάρη Του καὶ νὰ ἐκτελοῦμε τὰ πάντα κατὰ τοὺς νόμους, κατὰ τὸ ἅγιο θέλημά Του.
Ἀπὸ αὐτὴ τὴ στιγμὴ ἀφιερώνουμε στὸν Θεὸ ὅλες μας τὶς πράξεις σύμφωνα μὲ τὴ συμβουλή τοῦ ἁγίου Παύλου «εἴτε ἐσθίετε, εἴτε πίνετε, εἴτε ἄλλο τι καλό ποιεῖτε πάντα πρὸς δόξαν Θεοῦ ποιεῖτε» (Πρός Κορινθίους Α΄, ι΄, 31). Ἡ πρόθεση μας ἄς εἶναι ὅλες μας οἱ πράξεις νά ἔχουν τελικὸ σκοπὸ τὸν Θεό, γιατὶ ὅπως λέγει ἡ Γραφή «ἐν αὐτῷ κινούμεθα καὶ ἐσμέν» (Πράξεων ιζ΄, 28). Ἡ καλή μας αὐτὴ πρόθεση, σὰν χρυσοΰφαντο ἔνδυμα θὰ περιβάλλει κάθε μας πράξη κι ἀπὸ τιποτένια καὶ μηδαμινή, ἢ ἀδιάφορη θὰ τὴν κάνει ἐπαινετή καὶ βραβεύσιμη, ἄξια νὰ γραφεῖ στὸ βιβλίο τῆς ζωῆς καὶ νὰ ἀποτελέσει διαμάντι στὸ στέφανο δόξης ποὺ μᾶς περιμένει.
Μὲ αὐτὲς τὶς ἀρχὲς ὁ χρόνος μας θὰ εἶναι εὐτυχισμένος. Ἄν πράγματι μείνουμε πιστοὶ στὶς ἀποφάσεις, στὴν πρόθεσή μας νὰ ὑπηρετοῦμε τὸν Θεὸ θὰ ἔχουμε τὴ βεβαιότητα ὅτι καὶ εὐτυχισμένοι θὰ ζήσουμε καὶ ἑκατονταπλάσσια θὰ λάβουμε στὸν παρόντα καὶ στόν μέλλοντα αἰῶνα. ᾿Αμήν.
