Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2016
Ἐπέτειος Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς
Κατά τήν σημερινή Κυριακή, πρός τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ (14 Σεπτεμβρίου) ἔχει θεσμοθετηθεῖ ἀπό τήν Ἐκκλησία μας νά ἑορτάζεται ἡ ἐπέτειος τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς. Τίς ἡμέρες αὐτές 94 ἔτη μετά τήν Μικρασιατική Καταστροφή (1922) ἡ Ἐκκλησία μας στρέφει τήν μνήμη της στό μαρτύριο τῶν Ἐθνοϊερομαρτύρων Μητροπολιτῶν α) Σμύρνης Χρυσοστόμου β) Μοσχονησίων Ἀμβροσίου γ) Κυδωνιῶν Γρηγορίου καί δ) Ἰκονίου Προκοπίου, ε)Ἐπισκόπου Ζήλων Εὐθυμίου καθώς ἐπίσης καί τῶν λοιπῶν Κληρικῶν καί Λαϊκῶν πού ὑπέστησαν βίαιο καί μαρτυρικό θάνατο στά φρικαλέα ἐκεῖνα γεγονότα τῶν διωγμῶν καί τῶν μαρτυρίων.
Σέ αὐθεντικά κείμενα καταγράφεται ἡ συντελεσθεῖσα γενοκτονία:
α΄ Παραθέτουμε ἀπόσπασμα ἀπό τήν Ἔκθεση τοῦ Μητροπολίτου Ἐφέσου, ὅπως ἐγράφη στήν γλῶσσα τῆς ἐποχῆς γιά τούς ἀπηνεῖς διωγμούς τοῦ Μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπό τούς Νεοτούρκους.
«Τό Κεμαλικὸν κίνημα, τοῦ ὁποίου πρωτεργάται ὑπῆρξαν τὰ μᾶλλον φανατικὰ καὶ βάρβαρα στοιχεῖα τοῦ Τουρκικοῦ κράτους, εὐθὺς ἅμα τῇ ἐμφανίσει αὐτοῦ, κήρυξαν ἀπηνῆ διωγμὸν κατὰ παντὸς Χριστιανικοῦ, ὑπερέβαλεν εἰς ἀγριότητα τὴν ἀπὸ τῆς ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως Τουρκικὴν κατὰ τῶν Χριστιανῶν πολιτικήν. …………………………………………………………………………………………………………………………
Καὶ τί μὲν ὑπέστησαν ἐν τῇ Κεμαλοκρατουμένῃ Μικρᾷ Ἀσίᾳ οἱ Χριστιανοί, ἐκτοπισθέντες, ληστευθέντες, ἀτιμασθέντες, σφαγέντες εἶνε σχεδὸν γνωστὰ τοῖς πᾶσιν.
Εἶνε ὅμως εἰσέτι ἄγνωστα ἐπακριβῶς τὰ κατὰ τοῦ κλήρου διενεργηθέντα …………………………………………………………………………………………………………………………
Γνωρίζομεν ὅτι Μητροπολῖται καὶ Ἐπίσκοποι ὡς ὁ Ἰκονίου Προκόπιος, ὁ Ζήλων Εὐθύμιος, ὁ Σεβαστείας Γερβάσιος, ὁ Πατάρων Μελέτιος, ὁ Ῥοδουπόλεως Κύριλλος, ὁ πρώην Ῥοδουπόλεως Λεόντιος, οἱ ἀρχιμανδρῖται Ματθίας ἀρχιερατικός ἐπίτροπος ἐν Ναζλῇ, Χρυσόστομος ἀρχιερατικός ἐπίτροπος ἐν Δενιζλῇ, Λεόντιος ἀρχιερατικός ἐπίτροπος ἐν Μυλάσσοις, οἱ ἀρχιδιάκονοι Ἰωακεὶμ Γούναρης, Ξενοφῶν Ῥαπτάκης, ὁ ἱερὸς κλῆρος ἐν γένει τῶν ἐπαρχιῶν Ἀνέων, Ἡλιουπόλεως, Πισιδίας, Ἰκονίου, Καισαρείας, Νεοκαισαρείας, Χαλδείας, Τραπεζοῦντος, Κολωνίας καὶ τῶν λοιπῶν Κεμαλοκρατουμένων ἐπαρχιῶν ἄλλοι μὲν ἐφονεύθησαν, βασανισθέντες ἀγρίως, ἄλλοι δὲ ἀπομακρυνθέντες βιαίως ἐκ τῶν ποιμνίων των ἀπέθανον ἐν ταῖς φυλακαῖς καὶ τῇ ἐξορίᾳ καὶ ἄλλοι βασανίζονται εἰσέτι ἐξόριστοι εἰς τὰ βάθη τῆς Ἀνατολῆς, στερούμενοι περιθάλψεως καὶ βοηθείας (βλέπε Περιοδικό «Χριστιανικόν Ἡμερολόγιον 1925» ( Ἐν Ἀθήναις Τύποις Φοίνικος 1924 σελ. 107-122).
* * * * *
β΄ Παραθέτουμε ἐπίσης ἀπόσπασμα τῆς Ἀναφορᾶς τοῦ ἰδίου Μητροπολίτου πρός τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη γιά τήν Μικρασιατική Καταστροφή καί τό μαρτυρικό θάνατο τοῦ ἐθνοϊερομάρτυρα Χρυσοστόμου Μητροπολίτου Σμύρνης:
«Αἱ πληροφορίαι αἱ συλλεγεῖσαι τήν ἑπομένην ἐκ διαφόρων πηγῶν ἐβεβαίουν πᾶσαι ὅτι κατεδόθη οὗτος εἰς τόν ὄχλον, ὅστις διαπομπεύσας καί καταβασανίσας αὐτόν, διεμέλισε τό σῶμα αὐτοῦ καί εἶτα περιέφερεν ἐν θριάμβῳ τήν ἀρχιερατικήν αὐτοῦ ράβδον ἀνά τάς Τουρκικάς συνοικίας, διαλαλών τήν «παραδειγματικήν τιμωρίαν κιαφίρ, προδοτικῶς πρός τούς Τούρκους πολιτευθέντος». Οὕτως ἐτελειώθη ἐν Κυρίῳ Ἀρχιερεύς, διανύσας τόν θεοφιλῆ αὐτοῦ βίον ἐν ἀρεταῖς καί ἁγιότητι, περιπαθῶς ἀγαπήσας τήν Ἐκκλησίαν, ἀγωνισθείς καλλινίκως ὑπέρ τοῦ Ἔθνους καί πρωτοστατήσας ἐν παντί ἔργῳ, τιμῶντι λειτουργόν πραγματικόν τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.
Ἐγένετο, κατά τά περί αὐτοῦ προφητικῶς ὑπό τοῦ πνεύματος εἰρημένα, πιστός ἄχρι θανάτου καί ἐδόθη αὐτῷ ὁ στέφανος τῆς ζωῆς. Ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, θρηνοῦσα ἐπί τῇ ἀπωλείᾳ διαπρεποῦς Αὐτῆς λειτουργοῦ, εἶναι, δέν ἀμφιβάλλω, ὑπερήφανος διά τό μακάριον αὐτοῦ τέλος, τό ἐπισφραγῖσαν βίον χριστιανοπρεπῆ, πλήρη ἐργασίας ἀκαμάτου καί μόχθων ὑπερανθρώπων. Ὁ μισθαποδότης τοῦ Κυρίου ἄς προσδεχθῇ αὐτόν εἰς τήν αἰωνίαν ἀνάπαυσιν!»
Ἵνα σχηματίσῃ ἡ Ὑμετέρα Θειοτάτη καί προσκυνητή μοι Παναγιότης ἀμυδράν ἰδέαν τῶν ἀφαντάστως τραγικῶν τούτων γεγονότων, ἀρκεῖ νά ἀναφέρω ὅτι λέμβοι πλήρεις γυναικοπαίδων ἐσύροντο διά σχοινίου δεδεμένου εἰς τόν λαιμόν τολμηρῶν ἀνδρῶν, οἵτινες κολυμβῶντες κατώρθωσαν νά περισώσωσι τό πολύτιμον φορτίον καί πολλοί ἐξ αὐτῶν εὗρον τόν θάνατον ἐκ τῆς κοπώσεως, πνιγέντες ἐν τῇ ἐκτελέσει τοῦ καθήκοντος. Ἄλλαι πάλι γυναῖκες μή δυνάμεναι ἐπί πλέον νά κολυμβῶσιν ἐρυμουλκοῦντο ὑπό τῶν ἐντός τῶν λέμβων, κρατούντων αὐτάς ἐκ τῆς κόμης». (βλέπε Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικῶν Σπουδῶν τ. 4, σσ.301-322, Ἀφιέρωμα στήν Μικρασιατική Καταστροφή, Κέντρο Μικρασιατικῶν Σπουδῶν, Ἀθήνα 1983).
* * * * *
Τά γεγονότα αὐτά ἔσυραν στό δρόμο τοῦ ξεριζωμοῦ καί τῆς προσφυγιᾶς ἑνάμισυ ἑκατομμύριο Μικρασιάτες. Μπροστά στίς θυσίες τους, στά μαρτύριά τους, στίς ταλαιπωρίες τους σήμερα στεκόμαστε μέ πολύ σεβασμό καί τιμή καί κλίνουμε εὐλαβικά τό γόνυ μας.
Σέ πολλούς Δήμους τῆς Χώρας μας ἀνάμεσα σ’ αὐτούς καί ἐκεῖνοι πού περιλαμβάνει ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας (Καισαριανή, Βύρωνας καί Ὑμηττός) ἐγκαταστάθηκαν πρόσφυγες μετά τόν διωγμό τους ἀπό τίς πατρίδες τους, πού ἦλθαν ἐνδεεῖς ἀφοῦ ἔχασαν τήν περιουσία τους καί ὅλα τά ὑπάρχοντά τους καί κατέφυγαν στίς περιοχές αὐτές γιά νά στεγασθοῦν καί νά θεμελιώσουν μία νέα περίοδο ζωῆς.
Ἄς παρακαλοῦμε τούς Ἁγίους μας νά πρεσβεύουν γιά ὅλους ἐμᾶς. Τώρα πού βρισκόμαστε σέ δύσκολους καιρούς καί νά ἀποτελοῦν πρότυπα καί ὁδηγούς γιά τήν ζωή μας, διδάσκοντας ἔτσι καί τίς νεότερες γενιές.
