Κήρυγμα Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς
(Ρωμαίους ιγ΄, 11-ιδ΄, 4)
Ἀπό τό σκοτάδι στό φῶς
Ἡ πιό μεγάλη ἀντίθεση στή ζωή τῆς φύσεως εἶναι αὐτή πού παρατηρεῖται ἀνάμεσα στή μέρα καί τή νύχτα, ἀνάμεσα στό φῶς καί στό σκοτάδι. Ἡ ἴδια καί ἴσως μεγαλύτερη ἀντίθεση παρατηρεῖται καί στή πνευματική καί ἠθική ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Γιά τήν ἀντίθεση αὐτή, καθώς καί τήν ὑπέρβαση της κάνει λόγο ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στή σημερινή περικοπή.
Ἡ νύχτα τῆς ντροπῆς καί τοῦ θανάτου.
Ὁ Ἀπόστολος, μιλώντας, γιά τίς ἐκδηλώσεις τῶν ἀνθρώπων τῆς ἀσωτίας καί ἁμαρτίας τίς ὀνομάζει « ἔργο τοῦ σκότους », γιατί ἄραγε;
Διότι, σάν ἔργα ντροπῆς καί ψυχοσωματικοῦ θανάτου πού εἶναι, γίνονται συνήθως κρυφά καί μέσα στό σκοτάδι τῆς νύχτας: οἱ κλοπές, τά ἄσεμνα φαγοπότια καί διασκέδασεις, οἱ αἰσχρές καί ἀνήθικες πράξεις καί τά ἐγκλήματα, πραγματοποιοῦνται κάτω ἀπό τό πέπλο τῆς νύχτας. Εἶναι χαρακτηριστικό, ὅτι στούς χώρους, ὅπου διαπράττονται διάφορες αἰσχρότητες, εἴτε ἐλαττώνουν τό φωτισμό εἴτε σβήνουν ἤ καί καταστρέφουν τελείως τά φωτιστικά σώματα. Μέ τόν τρόπο αὐτό βεβαιώνουν ὅτι οἱ πράξεις τούς εἶναι πραγματικά « ἔργα σκότους ».
Καί κάτι ἄλλο ἀκόμη. Ἡ νύχτα δόθηκε ἀπό τό δημιουργό γιά νά ἀναπαύεται ὁ ἄνθρωπος ἀπό τούς κόπους τῆς ἡμέρας. Εἶναι καί αὐτό μία ἀκόμη διαφορά πού διακρίνει τόν ἄνθρωπο ἀπό τά ζῶα. Τήν περιγράφει πολύ ὡραία ὁ Δαβίδ στόν προοιμιακό ψαλμό (103, στ. 20-21): Ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος ἐργάζεται τήν ἡμέρα καί ἀναπαύεται τή νύχτα, τά ἄγρια κυρίως θηρία ἀναπαύονται τή μέρα καί τή νύχτα φροντίζουν γιά τή διατροφή τους.
Τή φυσική αὐτή τάξη στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου τή διαταράσσει ἡ ἁμαρτία. Οἱ ἄνθρωποι πού ὑποκύπτουν καί ὑποδουλώνονται στά διάφορα πάθη μοιάζουν πιά μέ τά ἄγρια θηρία : ζοῦν καί κινοῦνται κυρίως τή νύχτα. Περιμένουν νά πέσει τό σκοτάδι τῆς νύχτας γιά νά ἀρχίσουν τά ἄνομα καί ἁμαρτωλά ἔργα τους, τά « ἔργα τοῦ σκότους ».
Πόσο εἰλικρινής εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ! Παρουσιάζει τά πράγματα καί τίς καταστάσεις τῆς ζωῆς ὅπως ἀκριβῶς εἶναι. Οἱ ἄνθρωποι συνήθως παραποιοῦν καί διαστρέφουν τήν πραγματικότητα. Τήν νύχτα τή λένε μερά καί τή μέρα νύχτα. Γιαυτό δέν εἶναι δύσκολο νά ἀκούσει κανείς, ὅτι χωρίς ἠθικούς φραγμούς ζωή εἶναι « ἐλευθερία », « πρόοδος » καί « ἐξέλιξις », ὅτι ἡ ἀπιστία, ἡ ἀθεΐα, ὁ ὀρθολογισμός κ.λ.π. εἶναι « φῶτα » τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ, ἐνῶ ἡ πίστη καί ἡ εὐσέβεια τῶν παλαιότερων ἐποχῶν ἦταν « σκοταδισμός »!
Ὅτι ὅμως καί νά λένε οἱ ἄνθρωποι, ἡ πραγματικότητα δέν ἀλλάζει. Τά ἔργα τῆς ἀπιστίας καί τῆς ἁμαρτίας εἶναι « ἔργα τοῦ σκότους ».
Ἡ ἡμέρα τοῦ φωτός καί τῆς ζωῆς.
Ἡ νύχτα ὅμως δέν διαρκεῖ παντοτινά. Ἔρχεται ἡ στιγμή πού τό πιό πυκνό σκοτάδι τό διαδέχεται τό φῶς τῆς αὐγῆς. Τό φῶς τῆς μέρας. Ἡ ἡμέρα νικάει τή νύχτα. Τό φῶς τῆς μέρας εἶναι ἡ νίκη καί ἡ ὑπέρβαση τῆς νύχτας.
Τήν εἰκόνα αὐτή μεταφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στήν πνευματική ζωή καί λέει: « ἡ νύχτα προχώρησε πολύ. Ἡ ἡμέρα πλησιάζει ». Καί ὅπως, κάθε πρωί, βγάζουμε τά νυχτερινά μας ροῦχα καί φορᾶμε τά ροῦχα τῆς μέρας, ἔτσι ἄς ἐγκαταλείψουμε ὁριστικά τά « ἔργα τοῦ σκότους » καί ἄς φορέσουμε τά φωτεινά « ἔργα τῆς ἀρετῆς ». Τό νόημα τῆς εἰκόνας αὐτῆς εἶναι, ὅτι ἡ ἠθική καί πνευματική ζωή εἶναι μία πλήρης καί ὁριστική μεταβολή καί ἀλλαγή ζωῆς. Εἶναι μία τελείως διαφορετική ζωή ὅσο ἡ μέρα ἀπό τή νύχτα. Μία κατάσταση πού τή χαρακτηρίζουν ἐντελῶς καινούργια στοιχεῖα, ὅπως εἶναι τό φῶς, ἡ ζωή, ἡ χαρά καί οἱ ἐκδηλώσεις τῆς ἀρετῆς.
Ἀλλά ὁ Ἀπόστολος γίνεται περισσότερο συγκεκριμένος. Λέει:« φορέστε σάν καθημερινό σας ροῦχο τόν Ἰησοῦ Χριστό ». Καί μέ τή νέα αὐτή εἰκόνα θέλει νά μᾶς πεῖ ὅτι ὁ ὁδηγός καί ἐμπνευστής τῆς χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός.
Ὅπως τά ροῦχα μᾶς συνοδεύουν σέ ὅλες τίς ἐκδηλώσεις τῆς ἡμέρας καί ὁλόκληρης τῆς ζωῆς μας, ἔτσι ἡ παρουσία, ἡ ἀγάπη καί ἡ σκέψη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ πρέπει νά μᾶς συνοδεύουν κάθε ὥρα καί κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας. Τότε ἀκριβῶς τά ἔργα μας παίρνουν ἄλλο νόημα. Γίνονται « ἐν Χριστῷ». Καί ὅταν λέμε « ἔργα » δέν ἐννοοῦμε μόνο τίς σχετικές ἐκδηλώσεις τῆς ζωῆς, ἀλλά καί τά ἔργα καί τίς ἀπασχολήσεις τῆς ἐπαγγελματικῆς καί κοινωνικῆς ζωῆς. Διότι καί αὐτά ὅταν γίνονται μέ τή πνοή τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, φέρνουν τό ἄρωμα καί τήν εὐωδία του.
Τό τελικό συμπέρασμα τοῦ Ἀποστόλου Παύλου : « ἄς συμπεριφερόμαστε μέ εὐπρέπεια καί κοσμιότητα, ὅπως συμπεριφέρεται κανείς τή μέρα, κάτω ἀπό τά βλέμματα ὅλων ». Ἡ ἠθικοκοινωνική ζωή τοῦ χριστιανοῦ πρέπει νά εἶναι τέτοια, ὥστε νά ἀντέχει στό φῶς τῆς μέρας. Νά μή φοβᾶται τό φῶς τῆς δημοσιότητος · νά κυλᾶ ὄμορφα, χωρίς καμιά προσποίηση μπροστά στά μάτια ὅλων τῶν ἀνθρώπων καί τῶν ἀγγέλων. Ἡ ζωή τοῦ χριστιανοῦ πρέπει νά εἶναι τέτοια, ὥστε νά μποροῦν ὅλοι νά τή βλέπουν καί νά δοξάζουν « τόν πατέρα ἡμῶν τῶν ἐν τοῖς οὐρανοῖς ». (Ματθ. ε΄, 16)