Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Βύρωνα

 

 

 

Αγαπητέ μας προσκυνητή, ἀγαπητή μας προσκυνήτρια.

 Μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἑορτῆς τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, κατά τήν ὁποία πανηγυρίζει ἡ Μονή μας, θά θέλαμε νά ἐπικοινωνήσουμε μαζί σου. Μέ τό μικρό αὐτό βιβλίο, πού κρατᾶς στά χέρια σου, θά θέλαμε νά σέ πληροφορήσουμε γιά τήν ταυτότητα τῆς Μονῆς μας, γιά τήν ἱστορία της καί γιά τήν σπουδαία πνευματική, κοινωνική καί πολιτισμική προσφορά της στόν σύγχρονο ἄνθρωπο. Ταυτόχρονα θά θέλαμε νά γνωρίσεις ἐν συντομία τό θεσμό τοῦ μοναχισμοῦ καί τήν θέση του στό ἐκκλησιαστικό σῶμα. Τέλος ἐπιθυμοῦμε νά μάθεις ὁρισμένα στοιχεῖα γιά τό περιεχόμενο καί τήν καθιέρωση τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς.

 

Πρέπει νά γνωρίζεις πώς ὁ ὀρθόδοξος χριστιανός δέν πρέπει νά εἶναι ἕνας ἀπληροφόρητος παθητικός ὀπαδός τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά ἕνα ἐνεργό καί ζωντανό μέλος τῆς Ἐκκλησίας μας, μέ προσωπικότητα καί γνώση. Κατά συνέπεια καί σύ θά πρέπει νά εἶσαι καλά πληροφορημένος γιά τήν δράση τῆς Ἐκκλησίας μας, νά ἔχεις λόγο γιά τά τεκταινόμενα σέ Αὐτή καί νά συμβάλλεις στό μέτρο τῶν δυνατοτήτων σου στό πολύπλευρο ἔργο της.

 

Στήν ἐποχή πού ἡ γνώση βρίσκεται σέ πρώτη προτεραιότητα καί τά μέσα διάδοσής της εἶναι ἄπειρα καί ἀποτελεσματικά, ἐμεῖς οἱ πιστοί τοῦ φωτοδότη Λόγου - Χριστοῦ, θά πρέπει νά κατέχουμε τήν πρωτοπορία. Πρίν ἀπ’ ὅλα εἶναι ἀπαραίτητο νά ξέρουμε τή θέση μας στό ἐκκλησιαστικό σῶμα.

 

 

Σύμφωνα μέ τήν χριστιανική διδασκαλία, ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἡ ζωντανή παρουσία τοῦ Λυτρωτοῦ στόν κόσμο. Τό Σῶμα αὐτό τό συναποτελοῦν ὅσοι εἶναι βαπτισμένοι στό ὄνομα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ὁ ᾿Απόστολος Παῦλος ἀπευθυνόμενος στούς πιστούς γράφει· «ὑμεῖς ἐστέ σῶμα Χριστοῦ καί μέλη ἐκ μέρους» (Α´ Κορ. 12·12-14).

 

Κατά τήν διδασκαλία τῆς ᾿Ορθοδόξου Ἐκκλησίας μας τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας συγκροτεῖται ἀπό τούς ποιμένες (Ἐπισκόπους - Πρεσβυτέρους - Διακόνους) καί τό λαό. Ἐκεῖνο πού διακρίνει τίς δύο τάξεις εἶναι οἱ διακονίες καί οἱ ἁρμοδιότητες στήν Ἐκκλησία. Οἱ κληρικοί μέ τήν χειροτονία τους καθίστανται «διάκονοι τῶν μυστηρίων τοῦ Θεοῦ» (Α´ Κορ. 4·1). ῾Η διακονία τους εἶναι δοσμένη ἀπό τό Θεό. Γράφει σχετικά ἡ ῾Αγία Γραφή· «καί οὕς μέν ἔθετο ὁ Θεός ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ πρῶτον ἀποστόλους δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους, ἔπειτα δυνάμεις, εἶτα χαρίσματα ἰαμάτων, ἀντιλήψεις, κυβερνήσεις, γένη γλωσσῶν» (Α´ Κορ. 12·28) καί «αὐτός ἔδωκε τούς μέν ἀποστόλους, τούς δέ προφήτας, τούς δέ εὐαγγελιστάς, τούς δέ ποιμένας καί διδασκάλους, πρός καταρτισμόν τῶν ἁγίων εἰς ἔργον διακονίας, εἰς οἰκοδομήν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφ. 4·1-13).

 

 

Οἱ λαϊκοί ἐπίσης, ὅπως ἀναφέραμε, δέν εἶναι παθητικά στοιχεῖα στήν ἐκκλησιαστική ζωή, ἀλλά ἐνεργά μέλη, ἰσότιμα μέ τόν ἱερό κλῆρο. Εἶναι σύμφωνα μέ τόν ἀπόστολο Πέτρο οἱ «λίθοι οἱ ζῶντες» πού οἰκοδομοῦν τό οἰκοδόμημα τῆς Ἐκκλησίας (Α´ Πέτρ. 2·5). Οἱ πάντες μετέχουν στό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας γιά νά ἁγιοποιηθοῦν, νά φωτιστοῦν καί νά θεωθοῦν. Αὐτό σημαίνει ὅτι καί οἱ λαϊκοί ἔχουν δικαιώματα καί ὑποχρεώσεις γιά τά ὁποῖα θά πρέπει νά εἶναι ἐνημερωμένοι, καθώς καί γιά τήν ὅλη ἐνοριακή καί ἐκκλησιαστική ζωή.

 

 

1. ῾Η ταυτότητα τῆς Μητροπόλεώς μας.

 

 

῾Η Μονή μας βρίσκεται στήν ἐκκλησιαστική δικαιοδοσία τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως Καισαριανῆς Βύρωνος καί ῾Υμηττοῦ. Γι’ αὐτό θά θέλαμε νά σοῦ δώσουμε ὁρισμένα πληροφοριακά στοιχεῖα γιά τήν ταυτότητα τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεώς μας καί γιά τόν σεπτό καί ἄξιο ποιμενάρχη μας, ὁ ὁποῖος ἐπισκοπεῖ ὑποδειγματικά τόν λαό τοῦ Θεοῦ στήν τοπική μας Ἐκκλησία.

 

Θά πρέπει νά γνωρίζεις ὅτι ὁ ρόλος τοῦ ἐπισκόπου στήν ᾿Ορθόδοξη Ἐκκλησία μας εἶναι πολύ σημαντικός. Ὁ ἐπίσκοπος, σύμφωνα μέ τόν ἀπόστολο Παῦλο, εἶναι «οἰκονόμος Θεοῦ» (Τίτ. 1·7), «στρατιώτης Ἰησοῦ Χριστοῦ» (Β´ Τιμ. 2·3), «Θεοῦ διάκονος» (Β´ Κορ. 6·4), ἡ ὁρατή κεφαλή καί τό κέντρο τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας. «Τό Πνεῦμα τό ῞Αγιον ἔθετο ἐπισκόπους ποιμαίνειν τήν ἐκκλησίαν τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ» (Πράξ. 20·28). Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ θεοφόρος (+107) εἶχε γράψει πώς ὁ ἐπίσκοπος εἶναι «προκαθήμενος εἰς τόπον Θεοῦ» καί «ὅπου ἄν φανῇ ὁ ἐπίσκοπος ἐκεῖ καί τό πλῆθος ἔστω, ὥσπερ ἄν ἦ Ἰησοῦς Χριστός, ἐκεῖ καί ἡ Καθολική Ἐκκλησία» (Ρ.ὒ. 5,713). Χωρίς τόν ἐπίσκοπο καί τήν τέλεση τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ἡ ὁποία τελεῖται ἀπό αὐτόν καί τούς πρεσβυτέρους κατόπιν ἐντολῆς του, δέν ὑφίσταται Ἐκκλησία! Αὐτό τό τονίζουμε γιά νά γίνει κατανοητή ἡ ἐπισκοποκεντρική ὀργανωτική δομή τῆς ᾿Ορθοδόξου Ἐκκλησίας μας καί συνείδηση ὅλων μας ὁ ἀναντικατάστατος ρόλος τοῦ ἐπισκόπου σέ Αὐτή.

 

῾Η ῾Ιερά μας Μητρόπολη ἱδρύθηκε μέ τό Ν.Δ. 411/16-5-1974 καί περιλαμβάνει τούς Δήμους Καισαριανῆς, Βύρωνος καί ῾Υμηττοῦ. Πρῶτος Μητροπολίτης διετέλεσε ὁ μακαριστός κυρός Γεώργιος Προκόπης (22-5-1974 μέχρι 20-11-1999), τοῦ ὁποίου ἡ ἀρχιερατεία διακρίθηκε γιά τήν ὀργανωτική καί φιλανθρωπική δραστηριότητα.

 

Σημερινός ποιμενάρχης μας εἶναι ὁ κ. Δανιήλ ὁ ὁποῖος ἐξελέγη ἐπίσκοπος τῆς τοπικῆς μας ἐκκλησίας στίς 21-1-2000. Πλαισιωμένος ἀπό τούς ἄξιους πρεσβυτέρους καί διακόνους τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως καί ἀπό ἄλλους λαϊκούς συνεργάτες, ἐπιτελεῖ ἄοκνα σπουδαῖο πνευματικό καί κοινωνικό ἔργο.

 

 

2. ῾Η ταυτότητα τῆς Μονῆς μας.

 

 

῾Η ἱερά Μονή μας βρίσκεται στούς πρόποδες τοῦ ῾Υμηττοῦ, στήν ὁμώνυμη συνοικία Ζωοδόχος Πηγή, τοῦ Δήμου Βύρωνα καί στήν ὁδό ᾿Απόλλωνος 2. Πρόκειται γιά μιά πραγματικά ὄμορφη τοποθεσία, παρ’ ὅλο ὅτι ἔχει πυκνοδομηθεῖ τά τελευταία χρόνια. Πάνω ἀπό τή Μονή ἐκτείνεται πυκνόφυτο καί καταπράσινο δάσος, ἕνας ἀπό τούς τελευταίους πνεύμονες τῆς ἀσφυκτιούσης πρωτεύουσας.

 

Ὁ χρόνος ἵδρυσης τῆς Μονῆς μας δέν εἶναι γνωστός. Σύμφωνα μέ κάποιες μαρτυρίες ἀνάγεται στόν 17ο ἤ τόν 18ο αἰώνα. ᾿Αρχικά λειτουργοῦσε ὡς μετόχιο τῆς ῾Ιερᾶς Μονῆς ᾿Ασωμάτων Πετράκη, στῆς ὁποίας τήν ἰδιόκτητη περιοχή ἦταν κτισμένο. ῏Ηταν δέ ἀφιερωμένο στά Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου. Κάποια χρονική στιγμή ὅμως, γιά ἄγνωστους λόγους, ἐγκαταλείφτηκε καί παρέμεινε ὡς προσκύνημα. ῎Ας σημειωθεῖ ὅτι ὥς τά μισά τοῦ 20οῦ αἰώνα ἡ περιοχή ἦταν ἀκόμη ἀκατοίκητη.

 

Τό παλαιό καθολικό τῆς Μονῆς ἦταν ἕνας μικρός ἐπιμήκης ναός, ὁ ὁποῖος βρίσκεται σέ καλή κατάσταση καί στόν ὁποῖο σώζονται ἀρκετές τοιχογραφίες. Διακρίνεται ἡ Πλατυτέρα καί οἱ ἱεράρχες στήν κόγχη τοῦ ῾Ιεροῦ Βήματος, ἡ ῎Ακρα Ταπείνωση στήν ῾Αγία Πρόθεση. Σέ καλή κατάσταση βρίσκονται οἱ εἰκόνες τοῦ τέμπλου, οἱ ὁποῖες χαρακτηρίζονται ὡς ἔργα ἔξοχης τεχνικῆς. ῾Ως προέκταση αὐτοῦ τοῦ ναΐσκου προστέθηκε μεταγενέστερο κτίσμα, προκειμένου νά ἐξυπηρετοῦνται οἱ λατρευτικές ἀνάγκες τῶν πολλῶν προσκυνητῶν.

 

 

Τό ἔτος 1970 ὁ ἀείμνηστος ᾿Αρχιεπίσκοπος ᾿Αθηνῶν ῾Ιερώνυμος στήν προσπάθειά του νά ἐνισχύσει τό γυναικεῖο μοναχισμό καί ἰδιαίτερα στήν περιοχή γύρω ἀπό τήν ᾿Αθήνα, ἐγκατέστησε στή Μονή μιά νεοσύστατη γυναικεία ἀδελφότητα ἡ ὁποία παρέμεινε ἐκεῖ ἕως τό 1974. ᾿Αμέσως μετά ἡ Μονή μετατράπηκε σέ ἀνδρική καί ἐπανδρώθηκε ἀπό δραστήριους ἀδελφούς, οἱ ὁποῖοι ὑπηρετοῦν ταυτόχρονα σέ ἐφημεριακές θέσεις τῶν διαφόρων ἐνοριῶν τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας. ῾Η ἀξιόλογη δραστηριότητα τῶν ἀδελφῶν ἀνέδειξε τή Μονή σέ ἕνα σημαντικό προσκύνημα τῆς εὐρύτερης περιφέρειας τῆς ᾿Αττικῆς.

 

῾Η Μονή μας πανηγυρίζει στίς 21 Νοεμβρίου, ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου. Κυρίως ὅμως πανηγυρίζει τήν Παρασκευή τῆς Διακαινησίμου, κατά τήν ἑορτή τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, πρός τιμήν τῆς θαυματουργῆς εἰκόνος πού ὑπάρχει στήν Μονή. Τήν ἡμέρα αὐτή πλῆθος πιστῶν ἀπό ὅλη τήν ᾿Αττική προσέρχονται γιά νά πάρουν τήν εὐλογία τῆς Παναγίας μας καί νά ἁγιαστοῦν ἀπό τό «ἁγίασμα» τοῦ περιβόλου.

 

Πρῶτος ἡγούμενος ὑπῆρξε ὁ ἀποβιώσας ἀρχιμανδρίτης Σπυρίδων Κουρούσης (1974-1986). Κατόπιν ἡγούμενος διατέλεσε ὁ ἐπίσης ἀποβιώσας ἀρχιμανδρίτης Στέφανος Κανελλόπουλος (1986-1998). Πρέπει νά ἀναφέρουμε ἐπίσης καί τόν ἀείμνηστο ἀρχιμανδρίτη π. ᾿Αντώνιο Καλοκαιρινό, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε λειτουργός τῆς Μονῆς.

 

Σημερινός ἡγούμενος εἶναι ὁ ἀρχιμανδρίτης π. Νικόδημος Δάγλας. Οἱ ἄλλοι ἀδελφοί τῆς Μονῆς καί οἱ ἐγγεγραμμένοι εἶναι οἱ ἀρχιμανδρίτες π. Σεραφείμ Μοῦζος, ἡγουμενοσύμβουλος, π. Ζαχαρίας Μπίλιαρης. Μέλη της Αδελφότητος είναι: π. Αναστάσιος Τασόπουλος, π. Καλλίνικος Νικολάου, π. Ειρηναίος Παναγιωτόπουλος, π. Νικόδημος Σιδέρης, π. Χριστόδουλος Κοτσίφης, π. Νίκων Γαλανόπουλος, π. Χρύσανθος Λιόλιος, π. Καλλίνικος Χρυστέλης, π. Γεδεών Μαγκριώτης, π. Παρθένιος Οικονόμουν, π. Μακάριος Παναγόπουλος, π. Σιλουανός Βέργος και π. Πρόδρομος Τζωρτζάτος.

 

 

Στίς ἐγκαταστάσεις τῆς Μονῆς, λειτουργεῖ ἀπό τό 1975 τό Θεολογικό Φοιτητικό Οἰκοτροφεῖο τῆς ᾿Αποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος. Οἱ τρόφιμοι φοιτητές τῆς Θεολογίας, ἕλληνες καί ἀλλοδαποί μετέχουν τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν καί τῆς μοναστικῆς ζωῆς τῆς ἀδελφότητος.

 

Θεωροῦμε ὅτι ἡ προσφορά τῆς Μονῆς στούς πιστούς τῆς εὐρύτερης περιοχῆς εἶναι πολύ μεγάλη. ῾Η πνευματική καί κοινωνική διακονία τῶν ἀδελφῶν τῆς Μονῆς εἶναι ἰδιαίτερα σημαντική. Πλῆθος ἀνθρώπων πονεμένων καί κουρασμένων ἀπό τούς κλυδωνισμούς τῆς ζωῆς ἐπισκέπτονται τή Μονή μας, προκειμένου νά ζητήσουν τήν βοήθεια τῆς Παναγίας μας καί τήν πνευματική καθοδήγηση τῶν ἔμπειρων πατέρων. Πιστεύουμε ὅτι ἡ Μονή μας λειτουργεῖ ὡς μοναδικός τόπος πνευματικοῦ ἀνεφοδιασμοῦ καί σωματικῆς ἀναψυχῆς πλάι στήν ἀπάνθρωπη πόλη, στήν ὁποία εἴμαστε ἀναγκασμένοι νά ζοῦμε!

 

 

Ο ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΑΣ

 

 

Στά μέσα τοῦ 3ου μ.Χ. αἰώνα ἐμφανίστηκε στήν Ἐκκλησία μας μιά νέα μορφή ζωῆς, ὁ μοναχισμός. Βεβαίως ἡ ἔννοια τοῦ μονήρη βίου δέν ἦταν ἄγνωστη στήν ἀρχαία Ἐκκλησία. Οἱ περισσότεροι ἀπό τούς ἀποστόλους ἦταν καί παρέμειναν ἄγαμοι, ἀφιερωμένοι στήν ἱεραποστολή τῆς Ἐκκλησίας. Τό ἴδιο καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὁ ὁποῖος παροτρύνει τούς πιστούς, ὅσοι ἐπιθυμοῦν, νά τόν μιμηθοῦν, ὥστε νά ἀφιερωθοῦν ἀπερίσπαστοι στήν διακονία τῆς Ἐκκλησίας (1 Κορ. 7·7). Πολλοί πιστοί παρέμειναν «ἐν παρθενίᾳ» μέσα στόν κόσμο, στίς χριστιανικές κοινότητες. Ζοῦσαν βίο αὐστηρό μέ ἐγκράτεια καί νηστεία καί ὑπηρετοῦσαν τούς ἀναξιοπαθοῦντες συνανθρώπους τους. Ὁ ἀπολογητής τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας ᾿Αθηναγόρας ἔγραψε στήν περίφημη ἀπολογία του πώς «θά συναντήσεις στίς χριστιανικές κοινότητες καί ἄνδρες καί γυναῖκες οἱ ὁποῖοι ἔχουν περάσει τή ζωή τους στήν ἀγαμία, ἐλπίζοντας πώς ἔτσι καλλίτερα θά ἑνωθοῦν μέ τό Θεό». Πολλοί Πατέρες καί διδάσκαλοι τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας ἦταν ἐπίσης ἄγαμοι, ὅπως ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος, ὁ ἅγιος Πολύκαρπος Σμύρνης, ὁ ῾Ωριγένης, καί ἄλλοι.

 

 

Ὁ ἀναχωρητισμός ἐμφανίστηκε στίς ἀρχές τοῦ 4ου μ.Χ. αἰώνα, σχεδόν μέ τή λήξη τῶν φοβερῶν διωγμῶν κατά τῶν χριστιανῶν. Θά μπορούσαμε νά χαρακτηρίσουμε τόν ἀναχωρητισμό ὡς μιά μορφή διαφορετικοῦ ἀγώνα μέ ἐκείνη τῶν διωγμῶν. Οἱ ἀναχωρητές μοναχοί μέ τήν ἐθελούσια μόνωσή τους ἀνέλαβαν τόν τιτάνιο ἀγώνα γιά τήν κάθαρση τοῦ κόσμου ἀπό τήν ἁμαρτία καί τό κακό. Ὁ ἀναχωρητής μοναχός ἀναλάμβανε προσωπική πάλη μέ τόν «ἄρχοντα τοῦ κόσμου τούτου» (Ἰωάν. 12·31), τόν διάβολο, καί ἔκανε πράξη τήν προτροπή τοῦ Κυρίου γιά τήν ἐκβολή του ἀπό τήν δημιουργία τοῦ Θεοῦ.

 

῾Η μοναχική ζωή ἔγινε ἀποδεκτή ἀπό τήν Ἐκκλησία καί κατέστη τρόπος ζωῆς πολλῶν πιστῶν. Οἱ μοναχοί δέν θεωροῦσαν ὅτι ἀποκόπτονταν ἀπό τό ἐκκλησιαστικό σῶμα, ἀλλά ἀντίθετα μέσα στήν σωματική τους μόνωση ζοῦσαν διά τῆς προσευχῆς τό μυστήριο τῆς κοινωνίας τῆς Ἐκκλησίας. Δέν προσεύχονταν τόσο γιά τόν ἑαυτό τους, ὅσο γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου. Πολύ γρήγορα καί αὐτή τή σωματική μόνωση ἀντικατέστησε ἡ μοναχική κοινοβιακή ζωή.

 

 

῾Ιδρυτής τοῦ κοινοβιακοῦ μοναχισμοῦ ὑπῆρξε ὁ ἅγιος Παχώμιος (+384), ὁ ὁποῖος συγκέντρωσε πολλούς ἐρημίτες μοναχούς σέ κοινοβιακές μονές. Πραγματικός ὅμως θεμελιωτής του ὑπῆρξε ὁ μέγας Βασίλειος (+379), ὁ ὁποῖος ὀργάνωσε τά κοινόβια. Ὁ κοινοβιακός τρόπος μοναχικῆς ζωῆς εἶναι καί ὁ πιό ἐνδεδειγμένος ἀπό ὀρθοδόξου ἀπόψεως.

 

Κοιτίδες καί κέντρα μοναχικῆς ζωῆς στήν ἀρχαία Ἐκκλησία ὑπῆρξαν ἡ Αἴγυπτος, ἡ Παλαιστίνη καί ἡ Συρία. ᾿Αργότερα ὁ θεσμός ἐπεκτάθηκε στήν Μικρά ᾿Ασία, στήν ῾Ελλάδα καί στήν Δύση. Σύντομα ὁ μοναχισμός ἐπικράτησε σέ ὁλόκληρη τήν Ἐκκλησία. Πλῆθος πιστῶν προτιμοῦσαν τήν μοναχική ζωή. ῾Ως πρῶτος μοναχός ἀναφέρεται ὁ ὅσιος Παῦλος ὁ Θηβαῖος. Κορυφαία μοναχική μορφή ὑπῆρξε ὁ μέγας ᾿Αντώνιος, ἐπίσης ὁ ὅσιος Παχώμιος, ὁ ἀβάς Παμβώ, ὁ ὅσιος Σισώης, ὁ Θεοδόσιος ὁ Κοινοβιάρχης, ὁ Σάββας ὁ ῾Ηγιασμένος, ὁ ἅγιος Εὐθύμιος κ.ἄ.

 

Κάποιοι σπουδαῖοι μοναχοί καθόρισαν κανόνες τῆς μοναχικῆς ζωῆς, ὅπως ὁ μέγας ᾿Αθανάσιος, ὁ ἅγιος Βενέδικτος, μέ ἐξέχοντα, ὅπως ἀναφέραμε, τόν μέγα Βασίλειο. Αὐτός ἀξιοποιώντας τήν ἐμπειρία τῶν ὀνομαστῶν μοναχικῶν κέντρων τῆς ᾿Ανατολῆς συνέταξε κανόνες μοναχικῆς ζωῆς, τά «᾿Ασκητικά». Σύμφωνα μέ αὐτούς τούς κανόνες οἱ μοναχοί πρέπει νά τηροῦν ὁρισμένες βασικές ἀρχές. Αὐτές εἶναι ἡ διά βίου ἀγαμία, ἡ ταπείνωση καί ἡ ὑπακοή καί ἡ ἀκτημοσύνη. Πρέπει νά ζοῦν μέ ἐγκράτεια, νηστεία, προσευχή καί ἀγαθοεργία.

῾Η προσφορά τοῦ μοναχισμοῦ στήν Ἐκκλησία μας, στήν κοινωνία καί τόν πολιτισμό εἶναι πραγματικά ἀνεκτίμητη. ῾Η πλειοψηφία τῶν μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας ἦταν μοναχοί. Οἱ ὑπερασπιστές τῆς ὀρθοδόξου πίστεως ὑπῆρξαν κυρίως οἱ μοναχοί, οἱ ὁποῖοι ὅταν κλυδωνίζονταν ἡ Ἐκκλησία ἀπό τόν σάλο τῶν αἱρέσεων, ἄφηναν τήν ἡσυχία τῶν ἐρημητηρίων καί τῶν μονῶν τους καί κατέβαιναν στόν κόσμο νά ὑπερασπισθοῦν τήν ἀλήθεια. ῾Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα ἀναφέρουμε τούς ἀγῶνες τοῦ μεγάλου ᾿Αθανασίου, τοῦ Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, τοῦ Θεοδώρου Στουδίτου, Γρηγορίου Παλαμᾶ καί ἄλλων πολλῶν.

 

῾Η Πενθέκτη Οἰκουμενική Σύνοδος καθόρισε οἱ ἐπίσκοποι τῆς Ἐκκλησίας νά ἀναδεικνύονται ἀπό τίς τάξεις τῶν μοναχῶν, ὥστε ἀπαλλαγμένοι ἀπό τίς οἰκογενειακές ὑποχρεώσεις νά ἐπιτελοῦν μέ αὐταπάρνηση τήν ὑψηλή τους διακονία.

 

 

Οἱ μονές εἶχαν γίνει στά βυζαντινά χρόνια καί ἀργότερα κέντρα κοινωνικῆς εὐποιίας. ῞Οταν ἡ κρατική κοινωνική μέριμνα ἦταν ἀνύπαρκτη, τά μοναστήρια εἶχαν μεταβληθεῖ σέ νοσοκομεῖα, πτωχοκομεῖα, ὀρφανοτροφεῖα, σανατόρια κ.λπ. Τρανταχτό παράδειγμα ἡ περίφημη «Βασιλειάδα» τοῦ μεγάλου Βασιλείου στήν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας. ῎Αλλο παράδειγμα ἡ περίφημη μονή τοῦ Παντοκράτορος στήν Κωνσταντινούπολη, ἡ ὁποία λειτουργοῦσε ἀπό τόν 12ο αἰώνα σέ κανονικό νοσοκομεῖο. Οἱ μοναχοί ἦταν οἱ ἄοκνοι ἄμισθοι διάκονοι τῶν ἀναξιοπαθούντων ἀνθρώπων!

 

Οἱ μεγαλύτεροι θεολόγοι τῆς Ἐκκλησίας μας προῆλθαν ἀπό τίς τάξεις τῶν μοναχῶν. Μέσα στήν ἡσυχία τῆς μονῆς τους, μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή, φωτίσθηκαν ἀπό τό ῞Αγιο Πνεῦμα καί ἔφθασαν στήν ἀληθινή θεωρία. Θυμίζουμε τήν περίπτωση τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητή, τοῦ Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ καί τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ.

 

 

Μέσα στίς μονές συντελέσθηκε ἀνά τούς αἰῶνες ἐπίσης σπουδαῖο πολιτισμικό ἔργο. Πρίν τήν ἐφεύρεση τῆς τυπογραφίας τά βιβλία ἀντέγραφαν καλλιγράφοι μοναχοί. Δέν γινόταν ἀντιγραφή μόνο θεολογικῶν καί ἐκκλησιαστικῶν βιβλίων, ἀλλά καί τῆς λεγόμενης θύραθεν σοφίας. ῎Αν σήμερα ἔχουμε στά χέρια μας τά ἀθάνατα ἔργα τῶν σοφῶν ἀρχαίων ῾Ελλήνων, αὐτό ὀφείλεται στούς ταπεινούς ἀντιγραφεῖς μοναχούς. Στά μοναστήρια ἐπίσης λειτουργοῦσαν καί λειτουργοῦν οἱ πιό σπάνιες καί πλούσιες βιβλιοθῆκες. Οἱ μοναχοί μέ θεῖο ζῆλο καί μεγάλες στερήσεις ἀπέκτησαν πλῆθος βιβλίων καί μέ αὐταπάρνηση τά διατήρησαν μέχρι σήμερα. ᾿Αναμφίβολα τά μοναστήρια μας εἶναι ἀνεξάντλητες πηγές τῆς σύγχρονης ἐπιστημονικῆς ἔρευνας. ᾿Αναφέρω γιά παράδειγμα τίς ἀνεκτίμητες βιβλιοθῆκες τῆς Μονῆς Σινά, τῶν Μονῶν τοῦ ῾Αγίου ῎Ορους καί τῆς Μονῆς ῾Αγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου Πάτμου.

 

 

Τό ῾Ελληνικό ῎Εθνος θά πρέπει νά εἶναι ἰδιαίτερα εὐγνῶμον πρός τόν μοναχισμό γιά τίς ἀνεκτίμητες ὑπηρεσίες του πρός αὐτό. Οἱ ἱερές μονές μας, ἐκτός ἀπό κέντρα πνευματικοῦ ἀνεφοδιασμοῦ, πολιτισμικῆς ἀνάπτυξης καί κοινωνικῆς εὐποιίας, προσέφεραν μοναδικό ἐθνικό ἔργο. Σέ χρόνους δύσκολους, ὅπως στά χρόνια τῆς φραγκοκρατίας ἤ τῆς τουρκικῆς δουλείας, ἔγιναν ἑστίες διατήρησης καί ἀνάπτυξης τοῦ ἐθνικοῦ φρονήματος (Κρυφά Σχολειά), καταφύγια τῶν κατατρεγμένων ραγιάδων καί ὁρμητήρια τῶν ἡρωικῶν ἐπαναστατῶν. Σέ πολλές περιπτώσεις μοναχοί ἔλαβαν καί ἐνεργό μέρος στίς πολεμικές ἐπιχειρήσεις.

 

Ὁ μοναχισμός ἔγινε πολλές φορές στόχος διαφόρων αἱρετικῶν. Παλαιότερα οἱ αἱρετικοί Παυλικιανοί, οἱ Καθαροί, οἱ ᾿Αλγβίνοι καί ἄλλοι αἱρετικοί, ὅπως καί σήμερα οἱ Προτεστάντες μέ κορυφαίους τούς ψευδομάρτυρες τοῦ ῾Ιεχωβᾶ, πολέμησαν καί πολεμοῦν μέ λύσσα τόν θεσμό τῆς μοναχικῆς ζωῆς. Παρερμηνεύοντας κάποια χωρία τῆς Καινῆς Διαθήκης ἐπιχειροῦν νά ἀποδείξουν ὅτι δῆθεν ὁ μοναχισμός ἀντιτίθεται στήν βιβλική διδασκαλία. Δέν ἔχουμε ἐδῶ τά περιθώρια νά ἀναπτύξουμε τήν ἀντίρρησή μας στούς αἱρετικούς ἐπικριτές τοῦ μοναχισμοῦ. Ἐπισημαίνουμε μονάχα πώς ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ δέν σφάλει στίς ἐπιλογές Της, διότι τό ῞Αγιο Πνεῦμα, τό Ὁποῖο ὑπάρχει σέ Αὐτή ἀπό τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς Τήν ὁδηγεῖ «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν» (Ἰωάν. 16·13). Κατά συνέπεια καί ὁ θεσμός τοῦ μοναχισμοῦ ὀρθῶς ὑπάρχει στήν Ἐκκλησία καί εἶναι σύμφωνος μέ τήν βιβλική διδασκαλία.

 

 

Στούς σύγχρονους καιρούς τῆς πνευματικῆς σύγχυσης καί τοῦ πραγματικά ἀφύσικου τρόπου ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου τῆς ἐποχῆς μας, ἔρχεται ὡς παρήγορη ἐλπίδα ἡ ἀναγέννηση τοῦ ὀρθοδόξου μοναχικοῦ ἰδεώδους. Πάμπολλοι νέοι καί νέες ἐπιστήμονες ἐντάσσονται σέ μοναχικές ἀδελφότητες καί ἀνανεώνουν τό δυναμικό τῶν Μονῶν μας. Τό ῞Αγιον ῎Ορος, τά Μετέωρα, ἡ Πάτμος, καί ἄλλα μοναχικά κέντρα ἔχουν γίνει πόλος ἕλξης πληθώρας νέων μοναχῶν. Δέν θά πρέπει ἐπίσης νά παραβλέψουμε τό γεγονός, ὅτι οἱ νέοι μοναχοί δέν εἶναι μόνο ἕλληνες ἀλλά καί ἀλλοδαποί.

 

Τά μοναστήρια μας τέλος ἔχουν γίνει τόποι προσέλκυσης πληθώρας προσκυνητῶν. Δέν εἶναι ἁπλά μέρη τουριστικοῦ ἐνδιαφέροντος, ἀλλά πραγματικές πνευματικές ὀάσεις μέσα στήν πολυποίκιλη ἔρημο τοῦ συγχρόνου ταραγμένου κόσμου.

 

 

Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ

 

 

Τήν Παρασκευή τῆς Διακαινησίμου σύμπασα ἡ ᾿Ορθοδοξία μας ἑορτάζει μέ λαμπρότητα τήν μεγάλη ἑορτή τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς. Τό ἀναστάσιμο κλίμα τῶν ἡμερῶν δίνει ἀκόμη περισσότερη μεγαλοπρέπεια στήν σημαντική αὐτή ἑορτή. ῾Εορτάζεται τήν ἡμέρα αὐτή ἡ ἐπέτειος τῶν λαμπρῶν ἐγκαινίων τοῦ ναοῦ τῆς ῾Υπεραγίας Θεοτόκου, στό Μπαλουκλί τῆς Κωνσταντινουπόλεως τό 1835. ῾Η ἑορτή τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς εἶναι ἡ νεώτερη θεομητορική ἑορτή τῆς Ἐκκλησίας μας.

 

 

῾Η καθιέρωση τῆς ἑορτῆς ἔχει σχέση μέ ἀρχαιότατο προσκύνημα, τό ὁποῖο βρισκόταν ἔξω ἀπό τά τείχη τῆς Βασιλεύουσας τοῦ Βυζαντίου, ἀπέναντι ἀπό τήν Χρυσή Πύλη, ἤ Πύλη τῆς Σιλυβρίας, ἤ Πύλη τῆς Πηγῆς, ὅπως ἀποκαλοῦνταν. Ἐκεῖ ἦταν κτισμένος λαμπρός ναός τῆς Θεοτόκου πάνω σέ πηγή, στόν ὁποῖο γινόταν ἄπειρα θαύματα.

 

Σύμφωνα μέ μαρτυρία τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ συγγραφέα Καλλίστου Ξανθοπούλου (13ος-14ος αἰώνας), τό προσκύνημα αὐτό ἱδρύθηκε τόν 5ο αἰώνα, κατά τρόπο θαυματουργικό. Ὁ αὐτοκράτορας Λέων Α´ (457-474), ἕνας ἀπό τούς πιό καλοπροαίρετους, συμπαθεῖς καί εὐσεβεῖς βασιλεῖς τοῦ Βυζαντίου, λίγο πρίν ἀνέβει στό θρόνο τῆς Βασιλεύουσας συνήθιζε νά κάνει τόν περίπατό του στό μαγευτικό δάσος ἔξω ἀπό τά δυτικά τείχη τῆς μεγάλης πόλεως. Κάποια μέρα συνάντησε ἐκεῖ κάποιον τυφλό, ὁ ὁποῖος βασανιζόταν ἀπό ἀνυπόφορη δίψα, διότι μάταια ἀναζητοῦσε κάποια πηγή, προκειμένου νά ξεδιψάσει. Ὁ Λέων πλησίασε τόν ἄτυχο καί βασανισμένο ἐκεῖνον ἄνθρωπο καί προθυμοποιήθηκε νά τόν βοηθήσει. ῎Αρχισε νά ψάχνει στό δάσος γιά νερό, μάταια ὅμως, δέν ὑπῆρχε καμιά πηγή στήν περιοχή καί γι’ αὐτό λυπήθηκε πολύ. Ἐκείνη τή στιγμή ἄκουσε μιά γυναικεία φωνή ἀπό τόν οὐρανό νά τοῦ λέγει· «Δέν χρειάζεται Λέων νά λυπᾶσαι. Προχώρα καί ἐγώ θά σοῦ δείξω πηγή ἀπό τήν ὁποία ὄχι μόνον θά θεραπεύσεις τήν δίψα τοῦ διψασμένου συνανθρώπου σου, ἀλλά ὅποιος ἔχει πρόβλημα καί χρίεται μέ πίστη ἀπό τό νερό της, θά θεραπεύεται». Ὁ εὐσεβής Λέων κατάλαβε ὅτι πρόκειται γιά θεία ὀπτασία καί ὅτι ἡ φωνή ἀνῆκε στήν Κυρία Θεοτόκο. Βρῆκε λοιπόν τήν πηγή, ξεδίψασε τόν τυφλό, μά καί τόν θεράπευσε. Τό γεγονός αὐτό μαθεύτηκε σέ ὁλόκληρη τήν μεγάλη Πόλη καί τήν γύρω περιοχή. Πλῆθος πιστῶν συνέρεε στόν εὐλογημένο ἐκεῖνο τόπο νά ἁγιαστεῖ ἀπό τήν Πηγή τῆς Θεομήτορος. ῎Απειρα θαύματα ἐπιτελοῦνταν καθημερινά.

 

 

Ὁ Λέων ὅταν ἔγινε αὐτοκράτωρ διαμόρφωσε τόν χῶρο, ἔκτισε λαμπρό ναό στήν Θεοτόκο καί ἀνήγειρε ὑπέροχη κρήνη ἀπό τήν ὁποία ἔτρεχε τό «ἁγίασμα». ᾿Αργότερα ὁ Ἰουστινιανός (527-565) κατεδάφισε τόν παλαιό ναό καί στή θέση του ἔκτισε τό 560 μεγαλοπρεπέστατο ἄλλο ναό μέ ὑλικά πού εἶχαν περισσεύσει ἀπό τήν ῾Αγία Σοφία καί ἵδρυσε ὀνομαστή Μονή. Ὁ ἴδιος ὁ μεγάλος αὐτοκράτορας εἶχε θεραπευτεῖ θαυματουργικά ἐκεῖ ἀπό τήν ἐπώδυνη δυσουρία, πού ὑπέφερε. Τό ἔτος 626 ἔγινε ἕνα ἀκόμα θαῦμα, ἡ Παναγία ἔσωσε θαυματουργικά τή Μονή καί τό Προσκύνημα ἀπό τήν ἐπίθεση τῶν ᾿Αβάρων. Οἱ βάρβαροι εἰσβολεῖς δέν κατόρθωσαν νά φτάσουν στήν Μονή, προκειμένου νά βεβηλώσουν καί νά καταστρέψουν τό ἁγίασμα. Μιά δύναμη ἀόρατη τούς ἀπωθοῦσε!

 

Τόν 8ο αἰώνα ἡ Μονή καταστράφηκε ἀπό ἰσχυρό σεισμό, ὅμως ἡ αὐτοκράτειρα Εἰρήνη ἡ ᾿Αθηναία (797-802) τήν ξανάκτισε. Τό ἴδιο καί τό 869 νέος μεγάλος σεισμός προκάλεσε ζημιές στή Μονή. Ὁ Βασίλειος Α´ ὁ Μακεδών τήν ἀνακαίνισε καί στόν παράπλευρο χῶρο ἔκτισε τά θερινά του ἀνάκτορα. ᾿Από τότε τό ἱερό Προσκύνημα πῆρε μεγάλη αἴγλη. ῞Ομως καί πάλι τό 924 ὁ Βούλγαρος τσάρος Συμεών κατέστρεψε τή Μονή, τήν ὁποία ξανάκτισε ὁ αὐτοκράτορας Ρωμανός Λεκαπηνός (920-944). Οἱ Φράγκοι Σταυροφόροι τό 1204 παρέδωσαν τό Προσκύνημα στούς Λατίνους.

 

 

Στά 1422 ἡ Μονή κατεδαφίστηκε ἀπό τόν σουλτάνο Μουράτ καί μέ τά ὑλικά της, μετά τήν ἅλωση, κτίστηκε τό παρακείμενο τέμενος Σουλτάν Βαγιαζίτ. Μόνο ἡ θαυματουργική Πηγή εἶχε ἀπομείνει γιά παρηγοριά καί βοήθεια τῶν ὑποδούλων Χριστιανῶν, ἡ ὁποία συνέχιζε νά θαυματουργεῖ. Ὁ τόπος ὀνομάστηκε Μπαλουκλί, πού σημαίνει στά τουρκικά δεξαμενή ψαριῶν, διότι τό ἁγίασμα συλλεγόταν σέ μεγάλη δεξαμενή, στήν ὁποία ὑπῆρχαν πολύχρωμα ψάρια. Μάλιστα λέγει ἡ παράδοση πώς ἡ πολυχρωμία αὐτῶν τῶν ψαριῶν ὀφειλόταν σέ θαῦμα. Τήν ἡμέρα πού ἁλώθηκε ἡ Πόλη κάποιος κάτοικος ἐκεῖ κοντά τηγάνιζε ψάρια, ὅταν τοῦ ἀνήγγειλαν τό φοβερό μαντάτο τῆς ἁλώσεως δέν τό πίστευε καί εἶπε ἄν πραγματικά ἔπεσε ἡ πόλη νά ζωντανέψουν τά ψάρια καί νά πηδήσουν ξανά στήν δεξαμενή, πράγμα πού ἔγινε!

 

Στά 1727 ὁ μητροπολίτης Δέρκων Νικόδημος μέ τήν ἄδεια τῶν ᾿Οθωμανῶν ἔκτισε ναό καί εὐτρέπισε τό «ἁγίασμα». Σύν τῷ χρόνῳ μάλιστα τό Προσκύνημα γινόταν ὀνομαστό. Τό 1732 οἱ αἱρετικοί ᾿Αρμένιοι τῆς Πόλης θέλησαν νά τό ἁρπάξουν, ὅμως ἡ σθεναρή ἀντίσταση τῶν ᾿Ορθοδόξων ἀπέτρεψε τήν ἁρπαγή. Στά 1794 τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ὑπήγαγε τό Προσκύνημα στήν δικαιοδοσία του. Δίπλα στό ναό τότε κτίσθηκαν καί ἄλλα οἰκοδομήματα, στά ὁποῖα στεγάσθηκε πλῆθος φιλανθρωπικῶν ἱδρυμάτων, (Νοσοκομεῖο, Γηροκομεῖο, ᾿Ορφανοτροφεῖο κ.λπ.). Τά ἔσοδα τοῦ Προσκυνήματος διαθέτονταν γιά τήν ἐξαγορά σκλάβων, φυλακισμένων, προικοδότηση ἀπόρων κοριτσιῶν καί βέβαια γιά τήν συντήρηση τῶν παρακείμενων ἱδρυμάτων. ῞Ομως στίς 24 Μαρτίου 1821 στίφη φανατικῶν Γενίτσαρων ὅρμησε στό ἱερό Προσκύνημα τῆς Παναγίας, τό λεηλάτησε καί τό μετέβαλε σέ σωρό ἐρειπίων!

Ἐπί τοῦ ἀνεξίθρησκου σουλτάνου Μαχμούτ Β´ (1785-1836) ὁ Πατριάρχης Κωνσταντῖνος (1830-1834) ζήτησε στά 1833 νά ξανακτισθεῖ τό Προσκύνημα. ῾Η ἄδεια δόθηκε καί οἱ ἐργασίες τελείωσαν τό 1835. Ὁ ἴδιος ὁ Σουλτάνος ὄχι μόνο ἐπέτρεψε τήν ἀνέγερση τοῦ ναοῦ καί τόν εὐτρεπισμό τοῦ χώρου τοῦ «ἁγιάσματος», ἀλλά καί δώρισε τριάντα χιλιάδες χρυσές λίρες γιά τήν ἁγιογράφηση τοῦ ναοῦ! Τελικά τά ἐγκαίνια ἔκαμε ὁ διάδοχος τοῦ Κωνσταντίνου, πατριάρχης Κωνστάντιος (1834-1835) μέ λαμπρότητα καί τή συμμετοχή δώδεκα ἀρχιερέων καί χιλιάδων πιστῶν, στίς 2 Φεβρουαρίου 1835.

 

Χάρη σέ αὐτή τήν ἐπέτειο τῶν ἐγκαινίων καθιερώθηκε μέ πατριαρχική ἀπόφαση ἡ μεγάλη ἑορτή τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς. ᾿Από τότε πλῆθος ναῶν, μονῶν καί προσκυνημάτων ἱδρύθηκαν σέ ὁλόκληρο τόν ὀρθόδοξο κόσμο γιά νά τιμηθεῖ ἡ Θεοτόκος, ἡ ἀκένωτη πηγή εὐλογιῶν καί εὐεργεσιῶν γιά τό ἀνθρώπινο γένος. ῾Η ἱερά Μονή μας εἶναι ἀπό αὐτά τά ἱερά προσκυνήματα.

 

Η ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ

 

῾Η Θεοτόκος κατέστη διά τῆς θείας κυοφορίας Της ἡ ἁγιότερη ἀνθρώπινη ὕπαρξη. Αὐτή ἀξιώθηκε καί εὐλογήθηκε νά γίνει τό τίμιο δοχεῖο στό ὁποῖο καταδέχτηκε νά ἐνοικήσει ὁ ἄπειρος Θεός. ᾿Αξιώθηκε νά γίνει τροφός τοῦ ἀπόλυτα ἀνενδεοῦς Θεοῦ, γιά τή δική μας σωτηρία. ῾Η συμβολή Της στήν ὑλοποίηση τοῦ θείου σχεδίου καί στό ἔργο τῆς σωτηρίας τοῦ κόσμου ὑπῆρξε καθοριστική. Τό πάναγνο σῶμα Της ἔγινε ὁ σύνδεσμος τῆς ἀνθρώπινης φύσεως μέ τήν θεία φύση. Στό καθαρότατο καί ἁγιότατο σαρκίο της ἔγινε ἡ μεγάλη συνάντηση Θεοῦ καί ἀνθρώπου!

 

 

῾Η πάναγνη καρδιά Της ξεχειλίζει ἀπό ἀγάπη γιά τόν κάθε ἄνθρωπο, ὅσο ἁμαρτωλός καί ἄν εἶναι, ἀκόμα καί γιά τούς χυδαίους ὑβριστές Της. Δέν ὑπάρχει χῶρος σέ αὐτή γιά μίσος καί ἐκδίκηση. ῾Ως φυσική μητέρα τοῦ Θεανθρώπου Υἱοῦ Της, εἶναι ταυτόχρονα καί μητέρα ὅλων ἡμῶν τῶν ἀδελφῶν τοῦ Χριστοῦ (῾Εβρ. 2·12) καί ὅπως ἡ φυσική μάνα νοιάζεται γιά τά παιδιά της ἔτσι καί Ἐκείνη νοιάζεται γιά μᾶς.

 

῾Ως ἡ μητέρα τοῦ Θεοῦ, ἀξιώθηκε νά ἔχει ἀπόλυτη παρρησία σέ Αὐτόν. Ὁ θρόνος Της βρίσκεται κοντά στό φοβερό βῆμα τῆς Θεότητας. Τήν ἄκρα τιμητική αὐτή θέση τήν χρησιμοποιεῖ γιά νά δέεται ἀδιάκοπα στόν Υἱό Της γιά μᾶς. Καί ἐμεῖς ἐπειδή γνωρίζουμε αὐτή τήν σχέση Της μέ τόν Σωτήρα μας Χριστό τήν παρακαλοῦμε νά πρεσβεύει γιά μᾶς καί νά μᾶς προστατεύει στίς ἀντιξοότητες τῆς ζωῆς.

 

 

῾Η ἁγία μας Ἐκκλησία διδάσκει πώς ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ διοχετεύεται στόν κόσμο ἀκόμα καί μέσω ὑλικῶν στοιχείων, διότι μέ τήν πρόσληψη τοῦ Θεοῦ Λόγου τοῦ ὑλικοῦ σώματος, μέσω αὐτοῦ ἔχει καθαγιαστεῖ ὁλόκληρη ἡ ὑλική κτίση. Τό πιό εὐλογημένο ὑλικό στοιχεῖο εἶναι ἴσως τό νερό. Αὐτό δίνει ζωή στόν ἄνθρωπο καί σέ ὅλα τά ἔμβια ὄντα. Χάρις στήν ἀναντικατάστατη χρησιμότητά του γιά τή ζωή κατέστη ὁ πιό συνηθισμένος δίαυλος τῆς θείας χάριτος στήν ἀνθρωπότητα. ᾿Από τά πανάρχαια χρόνια ὑπῆρχαν στήν Ἐκκλησία πάμπολλα «ἁγιάσματα», δηλαδή πηγές κάτω ἤ πλάι σέ ἱερούς ναούς, στά ὁποῖα οἱ πιστοί συνέρεαν γιά νά ζητήσουν τήν εὐλογία καί τήν χάρη τοῦ Θεοῦ καί νά ἁγιαστοῦν.

 

 

Τά πιό πολλά «ἁγιάσματα» ἦταν καί εἶναι ἀφιερωμένα στήν Θεοτόκο, διότι, ὅπως ἀναφέραμε αὐτή εἶναι, μετά τόν Τριαδικό Θεό, ἡ ἁγιότερη ὕπαρξη καί κατά συνέπεια ἡ ἀέναη πηγή εὐλογίας τοῦ κόσμου. Τά «ἁγιάσματα» τῆς Θεοτόκου, δηλαδή τά ὕδατα τῶν πηγῶν, πού ἔρεαν καί ρέουν κοντά στούς ναούς Της θεωροῦνται ἁγιασμένα καί οἱ πιστοί ἀντλοῦν ἀπό αὐτά πλῆθος θαυματουργῶν ἰάσεων. ῾Η χάρις τῆς Παναγίας μας καθαγιάζει τά ὑλικά ἀντικείμενα, τά ὁποῖα ἔχουν σχέση μέ τήν τιμητική της προσκύνηση. Οἱ πηγές τῶν ὑδάτων εἶναι οἱ κυριότεροι δίαυλοι ἁγιασμοῦ τῶν πιστῶν.

 

῞Ενα ἀπό τά ὀνομαστά «ἁγιάσματα» ὑπῆρξε τό προαναφερόμενο τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Σήμερα στόν ἑλλαδικό χῶρο ὑπάρχουν ἄπειρα «ἁγιάσματα». Σέ ὅλα τά μεγάλα Προσκυνήματα τῆς Παναγίας μας ὑπάρχουν ταυτόχρονα καί «ἁγιάσματα». ᾿Αναφέρω γιά παράδειγμα τό «ἁγίασμα» τῆς Μεγαλόχαρης τῆς Τήνου, τοῦ Μεγάλου Σπηλαίου, τοῦ Προυσοῦ καί ἄλλα.

 

 

Ὁ πιστός ὀρθόδοξος λαός μας σπεύδει νά τιμήσει τήν Θεομήτορα καί νά ζητήσει τήν βοήθειά της. Τά ἱερά Της Προσκυνήματα καί «ἁγιάσματα» εἶναι τόποι ἕλξης χιλιάδων πιστῶν. Μέ δάκρυα στά μάτια πλησιάζουν τούς ἱερούς Της τόπους καί ἐναποθέτουν σέ Αὐτή τά μεγάλα προβλήματά τους. ᾿Αγγίζουν τούς ἀστείρευτους κρουνούς τῶν «ἁγιασμάτων» Της, μεταλαμβάνουν ἀπό τά γάργαρα ἁγιασμένα νάματα καί χρίουν μέ αὐτό τά πονεμένα σαρκία τους. Ἐκείνη πλημμυρισμένη ἀπό εὐσπλαχνία, χαρίζει ἁπλόχερα τίς εὐλογίες Της. Πλῆθος θαυματουργικῶν ἰάσεων λαμβάνουν χώρα ἐκεῖ. Ὁ κάθε εὐσεβής ὀρθόδοξος ἔχει νά διηγηθεῖ κάποιο γεγονός θαυματουργικῆς ἐπέμβασης τῆς Παναγίας μας, στό ὁποῖο ἔγινε αὐτόπτης μάρτυρας. Ὁ κάθε ἕνας ἀπό ἐμᾶς ἔχει νά ἐπιδείξει μιά προσωπική ἐμπειρία θαυμαστῆς ἐνέργειας Ἐκείνης στή ζωή του!

 

῞Ολα αὐτά ἔχουν ὑπόψη τους οἱ πιστοί καί γι’ αὐτό γεραίρουν καί τιμοῦν τήν γλυκιά μας Παναγία ὅπως τῆς ἀξίζει. Γι’ αὐτό καί ἐμεῖς σήμερα συγκεντρωθήκαμε σ’ αὐτόν ἐδῶ τόν ἱερό χῶρο νά προσκυνήσουμε, νά τιμήσουμε καί νά εὐχαριστήσουμε τήν νοητή Ζωοδόχο Πηγή, τήν Μητέρα τοῦ Σωτήρα μας καί νά τήν παρακαλέσουμε νά ἀνοίξει τούς ἀκένωτους κρουνούς τοῦ θείου ἁγιασμοῦ στόν πολύπαθο κόσμο. Νά εἶναι πάντοτε ἀρωγός στήν ζωή μας καί ὁδηγός στήν οὐρανοδρόμο πορεία μας.

 

 

Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ

 

 

Τήν Παρασκευή τῆς Διακαινησίμου σύμπασα ἡ ᾿Ορθοδοξία μας ἑορτάζει μέ λαμπρότητα τήν μεγάλη ἑορτή τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς. Τό ἀναστάσιμο κλίμα τῶν ἡμερῶν δίνει ἀκόμη περισσότερη μεγαλοπρέπεια στήν σημαντική αὐτή ἑορτή. ῾Εορτάζεται τήν ἡμέρα αὐτή ἡ ἐπέτειος τῶν λαμπρῶν ἐγκαινίων τοῦ ναοῦ τῆς ῾Υπεραγίας Θεοτόκου, στό Μπαλουκλί τῆς Κωνσταντινουπόλεως τό 1835. ῾Η ἑορτή τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς εἶναι ἡ νεώτερη θεομητορική ἑορτή τῆς Ἐκκλησίας μας.

 

 

῾Η καθιέρωση τῆς ἑορτῆς ἔχει σχέση μέ ἀρχαιότατο προσκύνημα, τό ὁποῖο βρισκόταν ἔξω ἀπό τά τείχη τῆς Βασιλεύουσας τοῦ Βυζαντίου, ἀπέναντι ἀπό τήν Χρυσή Πύλη, ἤ Πύλη τῆς Σιλυβρίας, ἤ Πύλη τῆς Πηγῆς, ὅπως ἀποκαλοῦνταν. Ἐκεῖ ἦταν κτισμένος λαμπρός ναός τῆς Θεοτόκου πάνω σέ πηγή, στόν ὁποῖο γινόταν ἄπειρα θαύματα.

 

 

Σύμφωνα μέ μαρτυρία τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ συγγραφέα Καλλίστου Ξανθοπούλου (13ος-14ος αἰώνας), τό προσκύνημα αὐτό ἱδρύθηκε τόν 5ο αἰώνα, κατά τρόπο θαυματουργικό. Ὁ αὐτοκράτορας Λέων Α´ (457-474), ἕνας ἀπό τούς πιό καλοπροαίρετους, συμπαθεῖς καί εὐσεβεῖς βασιλεῖς τοῦ Βυζαντίου, λίγο πρίν ἀνέβει στό θρόνο τῆς Βασιλεύουσας συνήθιζε νά κάνει τόν περίπατό του στό μαγευτικό δάσος ἔξω ἀπό τά δυτικά τείχη τῆς μεγάλης πόλεως. Κάποια μέρα συνάντησε ἐκεῖ κάποιον τυφλό, ὁ ὁποῖος βασανιζόταν ἀπό ἀνυπόφορη δίψα, διότι μάταια ἀναζητοῦσε κάποια πηγή, προκειμένου νά ξεδιψάσει. Ὁ Λέων πλησίασε τόν ἄτυχο καί βασανισμένο ἐκεῖνον ἄνθρωπο καί προθυμοποιήθηκε νά τόν βοηθήσει. ῎Αρχισε νά ψάχνει στό δάσος γιά νερό, μάταια ὅμως, δέν ὑπῆρχε καμιά πηγή στήν περιοχή καί γι’ αὐτό λυπήθηκε πολύ. Ἐκείνη τή στιγμή ἄκουσε μιά γυναικεία φωνή ἀπό τόν οὐρανό νά τοῦ λέγει· «Δέν χρειάζεται Λέων νά λυπᾶσαι. Προχώρα καί ἐγώ θά σοῦ δείξω πηγή ἀπό τήν ὁποία ὄχι μόνον θά θεραπεύσεις τήν δίψα τοῦ διψασμένου συν-ανθρώπου σου, ἀλλά ὅποιος ἔχει πρόβλημα καί χρίεται μέ πίστη ἀπό τό νερό της, θά θεραπεύεται». Ὁ εὐσεβής Λέων κατάλαβε ὅτι πρόκειται γιά θεία ὀπτασία καί ὅτι ἡ φωνή ἀνῆκε στήν Κυρία Θεοτόκο. Βρῆκε λοιπόν τήν πηγή, ξεδίψασε τόν τυφλό, μά καί τόν θεράπευσε. Τό γεγονός αὐτό μαθεύτηκε σέ ὁλόκληρη τήν μεγάλη Πόλη καί τήν γύρω περιοχή. Πλῆθος πιστῶν συνέρεε στόν εὐλογημένο ἐκεῖνο τόπο νά ἁγιαστεῖ ἀπό τήν Πηγή τῆς Θεομήτορος. ῎Απειρα θαύματα ἐπιτελοῦνταν καθημερινά.

 

 

Ὁ Λέων ὅταν ἔγινε αὐτοκράτωρ διαμόρφωσε τόν χῶρο, ἔκτισε λαμπρό ναό στήν Θεοτόκο καί ἀνήγειρε ὑπέροχη κρήνη ἀπό τήν ὁποία ἔτρεχε τό «ἁγίασμα». ᾿Αργότερα ὁ Ἰουστινιανός (527-565) κατεδάφισε τόν παλαιό ναό καί στή θέση του ἔκτισε τό 560 μεγαλοπρεπέστατο ἄλλο ναό μέ ὑλικά πού εἶχαν περισσεύσει ἀπό τήν ῾Αγία Σοφία καί ἵδρυσε ὀνομαστή Μονή. Ὁ ἴδιος ὁ μεγάλος αὐτοκράτορας εἶχε θεραπευτεῖ θαυματουργικά ἐκεῖ ἀπό τήν ἐπώδυνη δυσουρία, πού ὑπέφερε. Τό ἔτος 626 ἔγινε ἕνα ἀκόμα θαῦμα, ἡ Παναγία ἔσωσε θαυματουργικά τή Μονή καί τό Προσκύνημα ἀπό τήν ἐπίθεση τῶν ᾿Αβάρων. Οἱ βάρβαροι εἰσβολεῖς δέν κατόρθωσαν νά φτάσουν στήν Μονή, προκειμένου νά βεβηλώσουν καί νά καταστρέψουν τό ἁγίασμα. Μιά δύναμη ἀόρατη τούς ἀπωθοῦσε!

 

 

Τόν 8ο αἰώνα ἡ Μονή καταστράφηκε ἀπό ἰσχυρό σεισμό, ὅμως ἡ αὐτοκράτειρα Εἰρήνη ἡ ᾿Αθηναία (797-802) τήν ξανάκτισε. Τό ἴδιο καί τό 869 νέος μεγάλος σεισμός προκάλεσε ζημιές στή Μονή. Ὁ Βασίλειος Α´ ὁ Μακεδών τήν ἀνακαίνισε καί στόν παράπλευρο χῶρο ἔκτισε τά θερινά του ἀνάκτορα. ᾿Από τότε τό ἱερό Προσκύνημα πῆρε μεγάλη αἴγλη. ῞Ομως καί πάλι τό 924 ὁ Βούλγαρος τσάρος Συμεών κατέστρεψε τή Μονή, τήν ὁποία ξανάκτισε ὁ αὐτοκράτορας Ρωμανός Λεκαπηνός (920-944). Οἱ Φράγκοι Σταυροφόροι τό 1204 παρέδωσαν τό Προσκύνημα στούς Λατίνους.

 

 

Στά 1422 ἡ Μονή κατεδαφίστηκε ἀπό τόν σουλτάνο Μουράτ καί μέ τά ὑλικά της, μετά τήν ἅλωση, κτίστηκε τό παρακείμενο τέμενος Σουλτάν Βαγιαζίτ. Μόνο ἡ θαυματουργική Πηγή εἶχε ἀπομείνει γιά παρηγοριά καί βοήθεια τῶν ὑποδούλων Χριστιανῶν, ἡ ὁποία συνέχιζε νά θαυματουργεῖ. Ὁ τόπος ὀνομάστηκε Μπαλουκλί, πού σημαίνει στά τουρκικά δεξαμενή ψαριῶν, διότι τό ἁγίασμα συλλεγόταν σέ μεγάλη δεξαμενή, στήν ὁποία ὑπῆρχαν πολύχρωμα ψάρια. Μάλιστα λέγει ἡ παράδοση πώς ἡ πολυχρωμία αὐτῶν τῶν ψαριῶν ὀφειλόταν σέ θαῦμα. Τήν ἡμέρα πού ἁλώθηκε ἡ Πόλη κάποιος κάτοικος ἐκεῖ κοντά τηγάνιζε ψάρια, ὅταν τοῦ ἀνήγγειλαν τό φοβερό μαντάτο τῆς ἁλώσεως δέν τό πίστευε καί εἶπε ἄν πραγματικά ἔπεσε ἡ πόλη νά ζωντανέψουν τά ψάρια καί νά πηδήσουν ξανά στήν δεξαμενή, πράγμα πού ἔγινε!

 

 

Στά 1727 ὁ μητροπολίτης Δέρκων Νικόδημος μέ τήν ἄδεια τῶν ᾿Οθωμανῶν ἔκτισε ναό καί εὐτρέπισε τό «ἁγίασμα». Σύν τῷ χρόνῳ μάλιστα τό Προσκύνημα γινόταν ὀνομαστό. Τό 1732 οἱ αἱρετικοί ᾿Αρμένιοι τῆς Πόλης θέλησαν νά τό ἁρπάξουν, ὅμως ἡ σθεναρή ἀντίσταση τῶν ᾿Ορθοδόξων ἀπέτρεψε τήν ἁρπαγή. Στά 1794 τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ὑπήγαγε τό Προσκύνημα στήν δικαιοδοσία του. Δίπλα στό ναό τότε κτίσθηκαν καί ἄλλα οἰκοδομήματα, στά ὁποῖα στεγάσθηκε πλῆθος φιλανθρωπικῶν ἱδρυμάτων, (Νοσοκομεῖο, Γηροκομεῖο, ᾿Ορφανοτροφεῖο κ.λπ.). Τά ἔσοδα τοῦ Προσκυνήματος διαθέτονταν γιά τήν ἐξαγορά σκλάβων, φυλακισμένων, προικοδότηση ἀπόρων κοριτσιῶν καί βέβαια γιά τήν συντήρηση τῶν παρακείμενων ἱδρυμάτων. ῞Ομως στίς 24 Μαρτίου 1821 στίφη φανατικῶν Γενίτσαρων ὅρμησε στό ἱερό Προσκύνημα τῆς Παναγίας, τό λεηλάτησε καί τό μετέβαλε σέ σωρό ἐρειπίων!

Ἐπί τοῦ ἀνεξίθρησκου σουλτάνου Μαχμούτ Β´ (1785-1836) ὁ Πατριάρχης Κωνσταντῖνος (1830-1834) ζήτησε στά 1833 νά ξανακτισθεῖ τό Προσκύνημα. ῾Η ἄδεια δόθηκε καί οἱ ἐργασίες τελείωσαν τό 1835. Ὁ ἴδιος ὁ Σουλτάνος ὄχι μόνο ἐπέτρεψε τήν ἀνέγερση τοῦ ναοῦ καί τόν εὐτρεπισμό τοῦ χώρου τοῦ «ἁγιάσματος», ἀλλά καί δώρισε τριάντα χιλιάδες χρυσές λίρες γιά τήν ἁγιογράφηση τοῦ ναοῦ! Τελικά τά ἐγκαίνια ἔκαμε ὁ διάδοχος τοῦ Κωνσταντίνου, πατριάρχης Κωνστάντιος (1834-1835) μέ λαμπρότητα καί τή συμμετοχή δώδεκα ἀρχιερέων καί χιλιάδων πιστῶν, στίς 2 Φεβρουαρίου 1835.

 

Χάρη σέ αὐτή τήν ἐπέτειο τῶν ἐγκαινίων καθιερώθηκε μέ πατριαρχική ἀπόφαση ἡ μεγάλη ἑορτή τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς. ᾿Από τότε πλῆθος ναῶν, μονῶν καί προσκυνημάτων ἱδρύθηκαν σέ ὁλόκληρο τόν ὀρθόδοξο κόσμο γιά νά τιμηθεῖ ἡ Θεοτόκος, ἡ ἀκένωτη πηγή εὐλογιῶν καί εὐεργεσιῶν γιά τό ἀνθρώπινο γένος. ῾Η ἱερά Μονή μας εἶναι ἀπό αὐτά τά ἱερά προσκυνήματα.

 

 

Η ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ

 

 

῾Η Θεοτόκος κατέστη διά τῆς θείας κυοφορίας Της ἡ ἁγιότερη ἀνθρώπινη ὕπαρξη. Αὐτή ἀξιώθηκε καί εὐλογήθηκε νά γίνει τό τίμιο δοχεῖο στό ὁποῖο καταδέχτηκε νά ἐνοικήσει ὁ ἄπειρος Θεός. ᾿Αξιώθηκε νά γίνει τροφός τοῦ ἀπόλυτα ἀνενδεοῦς Θεοῦ, γιά τή δική μας σωτηρία. ῾Η συμβολή Της στήν ὑλοποίηση τοῦ θείου σχεδίου καί στό ἔργο τῆς σωτηρίας τοῦ κόσμου ὑπῆρξε καθοριστική. Τό πάναγνο σῶμα Της ἔγινε ὁ σύνδεσμος τῆς ἀνθρώπινης φύσεως μέ τήν θεία φύση. Στό καθαρότατο καί ἁγιότατο σαρκίο της ἔγινε ἡ μεγάλη συνάντηση Θεοῦ καί ἀνθρώπου!

 

 

῾Η πάναγνη καρδιά Της ξεχειλίζει ἀπό ἀγάπη γιά τόν κάθε ἄνθρωπο, ὅσο ἁμαρτωλός καί ἄν εἶναι, ἀκόμα καί γιά τούς χυδαίους ὑβριστές Της. Δέν ὑπάρχει χῶρος σέ αὐτή γιά μίσος καί ἐκδίκηση. ῾Ως φυσική μητέρα τοῦ Θεανθρώπου Υἱοῦ Της, εἶναι ταυτόχρονα καί μητέρα ὅλων ἡμῶν τῶν ἀδελφῶν τοῦ Χριστοῦ (῾Εβρ. 2·12) καί ὅπως ἡ φυσική μάνα νοιάζεται γιά τά παιδιά της ἔτσι καί Ἐκείνη νοιάζεται γιά μᾶς.

 

῾Ως ἡ μητέρα τοῦ Θεοῦ, ἀξιώθηκε νά ἔχει ἀπόλυτη παρρησία σέ Αὐτόν. Ὁ θρόνος Της βρίσκεται κοντά στό φοβερό βῆμα τῆς Θεότητας. Τήν ἄκρα τιμητική αὐτή θέση τήν χρησιμοποιεῖ γιά νά δέεται ἀδιάκοπα στόν Υἱό Της γιά μᾶς. Καί ἐμεῖς ἐπειδή γνωρίζουμε αὐτή τήν σχέση Της μέ τόν Σωτήρα μας Χριστό τήν παρακαλοῦμε νά πρεσβεύει γιά μᾶς καί νά μᾶς προστατεύει στίς ἀντιξοότητες τῆς ζωῆς.

 

῾Η ἁγία μας Ἐκκλησία διδάσκει πώς ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ διοχετεύεται στόν κόσμο ἀκόμα καί μέσω ὑλικῶν στοιχείων, διότι μέ τήν πρόσληψη τοῦ Θεοῦ Λόγου τοῦ ὑλικοῦ σώματος, μέσω αὐτοῦ ἔχει καθαγιαστεῖ ὁλόκληρη ἡ ὑλική κτίση. Τό πιό εὐλογημένο ὑλικό στοιχεῖο εἶναι ἴσως τό νερό. Αὐτό δίνει ζωή στόν ἄνθρωπο καί σέ ὅλα τά ἔμβια ὄντα. Χάρις στήν ἀναντικατάστατη χρησιμότητά του γιά τή ζωή κατέστη ὁ πιό συνηθισμένος δίαυλος τῆς θείας χάριτος στήν ἀνθρωπότητα. ᾿Από τά πανάρχαια χρόνια ὑπῆρχαν στήν Ἐκκλησία πάμπολλα «ἁγιάσματα», δηλαδή πηγές κάτω ἤ πλάι σέ ἱερούς ναούς, στά ὁποῖα οἱ πιστοί συνέρεαν γιά νά ζητήσουν τήν εὐλογία καί τήν χάρη τοῦ Θεοῦ καί νά ἁγιαστοῦν.

 

 

Τά πιό πολλά «ἁγιάσματα» ἦταν καί εἶναι ἀφιερωμένα στήν Θεοτόκο, διότι, ὅπως ἀναφέραμε αὐτή εἶναι, μετά τόν Τριαδικό Θεό, ἡ ἁγιότερη ὕπαρξη καί κατά συνέπεια ἡ ἀέναη πηγή εὐλογίας τοῦ κόσμου. Τά «ἁγιάσματα» τῆς Θεοτόκου, δηλαδή τά ὕδατα τῶν πηγῶν, πού ἔρεαν καί ρέουν κοντά στούς ναούς Της θεωροῦνται ἁγιασμένα καί οἱ πιστοί ἀντλοῦν ἀπό αὐτά πλῆθος θαυματουργῶν ἰάσεων. ῾Η χάρις τῆς Παναγίας μας καθαγιάζει τά ὑλικά ἀντικείμενα, τά ὁποῖα ἔχουν σχέση μέ τήν τιμητική της προσκύνηση. Οἱ πηγές τῶν ὑδάτων εἶναι οἱ κυριότεροι δίαυλοι ἁγιασμοῦ τῶν πιστῶν.

 

῞Ενα ἀπό τά ὀνομαστά «ἁγιάσματα» ὑπῆρξε τό προαναφερόμενο τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Σήμερα στόν ἑλλαδικό χῶρο ὑπάρχουν ἄπειρα «ἁγιάσματα». Σέ ὅλα τά μεγάλα Προσκυνήματα τῆς Παναγίας μας ὑπάρχουν ταυτόχρονα καί «ἁγιάσματα». ᾿Αναφέρω γιά παράδειγμα τό «ἁγίασμα» τῆς Μεγαλόχαρης τῆς Τήνου, τοῦ Μεγάλου Σπηλαίου, τοῦ Προυσοῦ καί ἄλλα.

 

 

Ὁ πιστός ὀρθόδοξος λαός μας σπεύδει νά τιμήσει τήν Θεομήτορα καί νά ζητήσει τήν βοήθειά της. Τά ἱερά Της Προσκυνήματα καί «ἁγιάσματα» εἶναι τόποι ἕλξης χιλιάδων πιστῶν. Μέ δάκρυα στά μάτια πλησιάζουν τούς ἱερούς Της τόπους καί ἐναποθέτουν σέ Αὐτή τά μεγάλα προβλήματά τους. ᾿Αγγίζουν τούς ἀστείρευτους κρουνούς τῶν «ἁγιασμάτων» Της, μεταλαμβάνουν ἀπό τά γάργαρα ἁγιασμένα νάματα καί χρίουν μέ αὐτό τά πονεμένα σαρκία τους. Ἐκείνη πλημμυρισμένη ἀπό εὐσπλαχνία, χαρίζει ἁπλόχερα τίς εὐλογίες Της. Πλῆθος θαυματουργικῶν ἰάσεων λαμβάνουν χώρα ἐκεῖ. Ὁ κάθε εὐσεβής ὀρθόδοξος ἔχει νά διηγηθεῖ κάποιο γεγονός θαυματουργικῆς ἐπέμβασης τῆς Παναγίας μας, στό ὁποῖο ἔγινε αὐτόπτης μάρτυρας. Ὁ κάθε ἕνας ἀπό ἐμᾶς ἔχει νά ἐπιδείξει μιά προσωπική ἐμπειρία θαυμαστῆς ἐνέργειας Ἐκείνης στή ζωή του!

 

῞Ολα αὐτά ἔχουν ὑπόψη τους οἱ πιστοί καί γι’ αὐτό γεραίρουν καί τιμοῦν τήν γλυκιά μας Παναγία ὅπως τῆς ἀξίζει. Γι’ αὐτό καί ἐμεῖς σήμερα συγκεντρωθήκαμε σ’ αὐτόν ἐδῶ τόν ἱερό χῶρο νά προσκυνήσουμε, νά τιμήσουμε καί νά εὐχαριστήσουμε τήν νοητή Ζωοδόχο Πηγή, τήν Μητέρα τοῦ Σωτήρα μας καί νά τήν παρακαλέσουμε νά ἀνοίξει τούς ἀκένωτους κρουνούς τοῦ θείου ἁγιασμοῦ στόν πολύπαθο κόσμο. Νά εἶναι πάντοτε ἀρωγός στήν ζωή μας καί ὁδηγός στήν οὐρανοδρόμο πορεία μας.