ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΝΕΝΔΟΞΟΝ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΑΝΑΛΗΨΙΝ
Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη
Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ
κ. ΔΑΝΙΗΛ

ὐ παύεται ὁ Πανάγαθος καί Φιλάνθρωπος Κύριος καί Θεός ἡμῶν νά πληροῖ τόν νοῦν καί τήν καρδίαν ἡμῶν χαρᾶς καί ἀγαλλιάσεως. Ἑορτάσαμε τά φρικτά πάθη, τήν ἑκούσιον ταφήν καί τήν ἔνδοξον τριήμερον ἐξανάστασιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἐπλήσθημεν χαρᾶς «ἐν τῷ λέγειν ἡμᾶς ἀνέστη ὁ Κύριος». Ἰδού ὅμως, ὅτι ἡ ἁγία Ἐκκλησία ἡμῶν ὡς φιλόστοργος Μήτηρ προσφέρει εἰς ἡμᾶς τά τέκνα Αὑτῆς ποτήριον πλῆρες θείας εὐφροσύνης, τήν ἱεράν ὑπόθεσιν τῆς ἑορτῆς τῆς πανενδόξου Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σῶτηρος ἡμῶν Ἱησοῦ Χριστοῦ, Ὁ Μονογενής Υἱός τοῦ Θεοῦ, ἀνατείλας πρό αἰώνων ἀπό τόν ὑπερούσιον καί ὑπέρφωτον κόλπον τοῦ Πατρός, ἔγινε τέλειος ἄνθρωπος· πληρώσας δέ πανσόφως καί πανσθενουργῶς ὅλην τήν ἔνσαρκον ὑπέρ ἡμῶν οἰκονομίαν Αὑτοῦ, ἀνέρχεται εἰς τόν οὐρανόν, ὅθεν καταβέβηκεν, καί ἐπιστρέφει εἰς τόν αὐτόν ὁλόφωτον κόλπον τοῦ Ἀνάρχου Πατρός Του. Ἔλεγεν δέ πρό τοῦ σωτηρίου Αὑτοῦ πάθους ἐπιστηρίζων τούς ἰδίους Αὑτοῦ Μαθητές καί Ἀποστόλους: «Ἐξῆλθον παρά τοῦ Πατρός καί ἐλήλυθα εἰς τόν κόσμον· πάλιν ἀφίημι τόν κόσμον καί πορεύομαι πρός τόν Πατέρα».(Ἰωάν. ιστ´28). Ἄν καί ἐξῆλθεν ἀπό τόν Πατέρα καί ἔγινεν ἄνθρωπος, δέν ἀφῆκεν ὅμως ποτέ Αὐτόν, ἐπειδή συγκατάβασις μέν Αὐτοῦ ἔγινεν δι᾿ ὑπερβολήν ἀγαθότητος, οὐχί δέ καί μετάβασις τοπική. Τά ὑλικά καί πεπερασμένα ἔχουν τήν ἰδιότητα νά μεταβαίνουν ἀπό τόπον εἰς τόπον, οὐχί ὅμως καί τά πάντῃ ἄϋλα καί ἄπειρα, ὁποῖος εἶναι ὁ Θεός.

Διά πολλά χαιρόμεθα καί σκιρτῶμεν τῷ πνεύματι καί εὐφραινόμεθα ἐν Κυρίῳ κατά τήν ἑορτήν τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου. Ἐκ τούτων τῶν θείων ἐννοιῶν καί νοημάτων ἐπέλεξα νά παρουσιάσω τρεῖς, αἵτινες ἱκανές ἔσονται, ἵνα πληρώσουν καί τίς ἰδικές μας καρδίες θείας εὐφροσύνης.

Πρῶτον χαιρόμεθα καί κροτοῦμεν ἐν ἄσμασιν, διότι «ὁ Κύριος ἐβασίλευσεν. Εὐπρέπειαν ἐνεδύσατο. Ἐνεδύσατο ὁ Κύριος δύναμιν καί περιεζώσατο» (Ψαλμός 92, 1).

Τήν ἀνάληψιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ προϊδών ὁ προφητάναξ Δαυΐδ ἐχρησμῴδησε λέγων, «ὁ Κύριος ἐβασίλευσεν». Πράγματι ὁ Κύριος ἡμῶν μετά τήν ἀνάστασιν Του ἐμφανίσας Ἑαυτόν εἰς τούς Μαθητές καί Ἀποστόλους ἐπαρουσίασεν Ἑαυτόν ὡς Βασιλέα λέγων: «Ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καί ἐπί γῆς» (Ματθ. κη´18). Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ εἶναι πάντοτε Βασιλεύς αἰώνιος κατά τήν θεότητα. Ἐγνωρίσθη ὅμως καί βασιλεύς κατά τήν ἀνθρωπότητα. Μάλιστα ὁ μύστης τῶν οὐρανίων θεαμάτων καί οὐρανοβάμων Παῦλος ἐξηγεῖ τόν λόγον, δι ὅν ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἐβασίλευσεν, εἶναι ἡ ταπεινοφροσύνη καί ἡ αὐτοθυσία. «Διό καί ὁ Θεός αὐτόν ὑπερύψωσεν καί ἐχαρίσατο αὐτῷ ὄνομα τό ὑπέρ πᾶν ὄνομα, ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καί ἐπιγείων καί καταχθονίων, καί πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται ὅτι Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός» Φιλιπ. β´ 9-11). Οὕτως ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός ἔλαβεν τό βασιλικόν ἀξίωμα καί κατά τήν ἀνθρωπότητα καί θά βασιλεύσῃ «ἄχρις οὗ ἄν θῇ πάντας τούς ἐχθρούς ὑπό τούς πόδας αὐτοῦ. Ἔσχατος ἐχθρός καταργεῖται ὁ θάνατος» (Α´ Κορινθ.1ε´25-26).

Ἐβασίλευσεν ὁ Κύριος. «Εὐπρέπειαν ἐνεδύσατο». Ὅπως οἱ βασιλεῖς ἐνδύονται λαμπράν στόλην δόξης, οὕτως καί ὁ Κύριος ἡμῶν ἐνεδύθη τήν λαμπράν βασιλικήν στολήν καί ἀνῆλθεν ὡς ἔνδοξος Βασιλεύς εἰς τόν οὐρανόν. Εὐπρέπεια καί δόξα τοῦ Κυρίου ἐννοεῖται καί ἡ ἐν Αὐτῷ ἡμετέρα σάρκα, «διά τό εἶναι αὐτήν καθαράν καί τό ἐξ ἁμαρτίας αἶσχος οὐκ ἔχουσαν». Τοιοῦτος πανένδοξος, κραταιός, ἀήτητος, ἐστολισμένος πᾶσαν τε εὐπρέπειαν, δόξαν τε καί λαμπρότητα καί περιεζωσμένος πᾶσαν δύναμιν τε καί ἀρχήν καί ἐξουσίαν Βασιλεύς γεγονώς ὁ Κύριος ἀνέρχεται πρός τόν οὐράνιον Πατέρα. Τό θέαμα προκαλεῖ θαυμασμόν καί ἔκπληξιν εἰς τίς ἀνώτερες, ἀλλά καί τίς ἀνώτατες καί τίς πρεσβύτατες ἐπουράνιες δυνάμεις. Ἐξέστησαν Ἀγγέλων οἱ χοροί θαυμάζοντες τόν μετά δόξης παραγενόμενον. Ὁ δέ μέγας Ἀθανάσιος εἰς τόν α´ λόγον εἰς τήν Ἀνάληψιν ἐξηγεῖ, διατί ἐξεπλάγησαν καί ἠπόρησαν οἱ ἐπουράνιες δυνάμεις ὁρῶσες τόν Κύριον μετά σαρκός ἀνερχόμενον ἐπί τῶν νεφελῶν εἰς τόν οὐρανόν. Ἰδού πώς: «Τό παρά φύσιν, φόβον τῇ φύσει γεννᾶ· ὥσπερ γάρ ἄνθρωπος Ἄγγελον ἰδών ἐπί γῆς, κάμπτει τόν αὐχένα, ὀρθοῖ τάς τρίχας, καί τί τό τῆς ὀπτασίας αἴτιον καθ᾿ ἑαυτόν συζητεῖ· οὕτω δή καί τῶν ἀσωμάτων τά τάγματα, σῶμα βαῖνον ἐπί νεφέλης ὁρῶντες, σύν φόβῳ τί τό ξένον ἐζήτουν τοῦ θαύματος· καί τῆς ἐρεύνης τεκμήριον τό δαβιτικόν ἡμῖν λόγιον, ὅπερ, ὡς πυθομένων τῶν ἄνω Δυνάμεων, παρά τοῦ Προφήτου βεβόητο· «Τίς ἐστίν οὗτος ὁ Βασιλεύς τῆς δόξης; » τόν γάρ ἐν τῇ φαινομένῃ σαρκί σαρκωθέντα τέως οὐκ ἤδεισαν· ἕως οὗ πάλιν ἀντήκουσαν τό «Κύριος τῶν Δυνάμεων αὐτός ἐστίν ὁ Βασιλεύς τῆς δόξης».

Οὕτως ὡς αἰτίαν χαρᾶς κατά τήν ἑορτήν τῆς τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ Ἀναλήψεως θεωροῦμεν τήν ἀναγνώρισιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν ὡς Βασιλέως κατά τήν ἀνθρωπότητα.

Δευτέραν αἰτίαν χαρᾶς καί μυστικῆς ἀγαλλιάσεως θεωροῦμεν τήν ἐπί τῶν ὤμων Χριστοῦ ἄρσιν τῆς πλανηθείσης φύσεως ἡμῶν καί προσαγωγήν αὐτῆς τῷ Θεῷ καί Πατρί.

Ὁ θεῖος Ἀπόστολος καί Εὐαγγελιστής Λουκᾶς διηγεῖται τήν παραβολήν τοῦ ἀπολωλότος προβάτου, ἥν εἶπεν ὁ Σωτήρ ἡμῶν. «Τίς ἄνθρωπος ἐξ ὑμῶν ἔχων ἑκατόν πρόβατα, καί ἀπολέσας ἕν ἐξ αὐτῶν, οὐ καταλείπει τά ἐνενήκοντα ἐννέα ἐν τῇ ἐρήμῳ καί πορεύεται ἐπί τό ἀπολωλός ἕως εὕρῃ αὐτό; καί εὑρών ἐπιτίθησιν ἐπί τούς ὤμους αὐτοῦ χαίρων, καί ἐλθών είς τόν οἶκον συγκαλεῖ τούς φίλους καί τούς γείτονας λέγων αὐτοῖς· συγχάρητε μοι, ὅτι εὗρον τό πρόβατον μου τό ἀπολωλός» (Λουκᾶ ιε´4-6). Τοῦθ᾿ ὅπερ παραβολικῶς ὁ Κύριος εἴρηκεν, ἐν τῇ Ἀναλήψει Αὐτοῦ ἐπραγματοποίηθη. Διότι ἡ ἡμετέρα φύσις ἐπλανήθη καί ἠχμαλωτίσθη τοῖς πάθεσι, τῇ φθορᾷ, τῷ θανάτῳ καί ἐγένετο κληρονομία τοῦ διαβόλου. Ἐλθών ὁ Φιλάνθρωπος Κύριος ἀνεζήτησε τό πλανηθέν, ἐθεράπευσε τίς πληγές καί τά τραύματα τῶν παθῶν. Καθαρθέν καί ἐλεύθερον τό συνανύψωσε ἕως τοῦ θρόνου τοῦ ἐπουρανίου Πατρός. Εἰς αὐτόν τόν ἐπουράνιον Θεόν καί Πατέρα προσέφερεν ὡς δῶρον θεοπρεπές τήν ἡμετέραν ἁγιασθείσαν φύσιν ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός. Ὅθεν εἶπεν ὁ τῶν Νυσσαέων θεῖος Γρηγόριος εἰς τόν λόγον ιβ´ κατά Εὐνομίου: «Ἐπειδή τοίνυν τό κεφάλαιον τῆς συμφορᾶς ἡμῶν τοῦτο ἦν, τό ἐξοικειωθῆναι τοῦ ἀγαθοῦ Πατρός τό ἀνθρώπινον, καί τῆς θείας ἐπόψεως τε καί κηδεμονίας ἔξω γενέσθαι, διά τοῦτο ὁ πᾶσαν τήν λογικήν κτίσιν ποιμαίνων, καταλιπών ἐν τοῖς ὑψηλοῖς τήν ἀπλανῆ τε καί ὑπερκόσμιον ποίμνην, τό πεπλανημένον πρόβατον (τήν ἡμετέραν λέγω φύσιν) ὑπό φιλανθρωπίας μετέρχεται». Καί συνεχίζεται κατωτέρω: «Οὐκ ἔτι ἐν ἀποκηρύκτοις ὁ ἄνθρωπος, οὐδέ τῆς τοῦ Χριστοῦ Βασιλείας ἀπόβλητος, ἀλλά πάλιν Υἱός, πάλιν ὑπό τόν Θεόν τετεγμένος, τῇ ἀπαρχῇ τῆς ἀνθρωπότητος συναγιασθέντος καί τοῦ φυράματος».

Ὁ δέ χρυσορρόας ποταμός τῆς Ἐκκλησίας Ἰωάννης οὕτως ὑψηγορεῖ περί τῆς ἐν Χριστῷ ἄρσεως τῆς ἡμετέρας φύσεως καί προσφορᾶς αὐτῆς εἰς τόν ἐπουράνιον Θεόν καί Πατέρα: «Ἀνήνεγκε τοίνυν τήν ἀπαρχήν τῆς φύσεως τῆς ἡμετέρας τῷ Πατρί· καί οὕτως ἐθαύμασε τό δῶρον ὁ Πατήρ, καί διά τήν ἀξίαν τοῦ προσενέγκαντος, καί διά τό ἄμωμον τοῦ προσενεχθέντος, ὡς οἰκείαις αὐτό δέξασθαι χερσί, καί θεῖναι πλησίον τό δῶρον, καί εἰπεῖν· «κάθου ἐκ δεξιῶν μου»(Ψαλμός 109, 1). Πρός ποίαν φύσιν εἶπεν ὁ Θεός, «κάθου ἐκ δεξιῶν μου; » Πρός ἐκείνην τήν ἀκούσασαν «γῆ εἶ, καί εἰς γῆν ἀπελεύσῃ» (Γέν. γ´ 19).

Καί συνεχίζει ὁ χρυσοῦς τήν γλῶτταν τῆς Ἐκκλησίας Πατήρ ἐν τῷ α´ λόγῳ εἰς τήν Ἀνάληψιν: «ἀλλ᾿ ὅμως ἡμεῖς οἱ ἀναίσθητοι καί ἀγνώμονες, οἱ ἀνόητοι, οἱ τῶν λίθων ἀναισθητότεροι, οἱ πάντων κατώτεροι, οἱ ἄτιμοι, οἱ εὐτελέστατοι· πῶς εἴπω; τί λαλήσω; πῶς ἐξενέγκω τό ρῆμα τοῦτο; ἡ φύσις ἡ εὐτελής, ἡ πάντων ἀσυνετωτέρα, πάντων ἀνωτέρα γέγονεν σήμερον. Σήμερον ἀπέλαβον Ἄγγελοι, ὅ πάλαι ἐπόθουν· σήμερον εἶδον Ἀρχάγγελοι, ὅ πάλαι ἐπεθύμουν, τήν φύσιν τήν ἡμετέραν ἀπό τοῦ θρόνου ἀπαστράπτουσαν τοῦ βασιλικοῦ, δόξῃ καί κάλλει στίλβουσαν ἀθανάτῳ. Τοῦτο γάρ πάλαι ἐπεθύμουν Ἄγγελοι, τοῦτο γάρ πάλαι ἐπεθύμουν Ἀρχάγγελοι».

Λίαν συγκινητικά εἶναι καί ὅσα ὁ Ἅγιος οὗτος Πατήρ λέγει διά τήν φιλοστοργίαν τῶν ἀγγελικῶν Δυνάμεων πρός τό ἡμέτερον γένος: «Εἰ γάρ καί ὑπερέβαινεν αὐτούς ἡ τιμή, ἀλλ᾿ ὅμως ἔχαιρον καί ἐπί τοῖς ἡμετέροις ἀγαθοῖς· καί γάρ ὅτε ἐκολαζόμεθα ἤλγουν…… Καί ἵνα μάθῃς, ὅτι ἤλγει τά Χερουβείμ ὅτε ἐφύλαττε τόν Παράδεισον, ἀπό τῶν ἀνθρώπων σοι τοῦτο ποιῶ φανερόν. Ὅταν ἴδῃς τούς ἀνθρώπους συμπαθοῦντας τοῖς συνδούλοις, μηκέτι λοιπόν ἀμφιβάλλῃς περί τῶν Χερουβείμ· πολύ γάρ τῶν ἀνθρώπων φιλοστοργότεραι αἱ Δυνάμεις ἐκεῖναι» (ἐν τῷ αὐτῷ λόγῳ).

Ἐχάρησεν οἱ Ἄγγελοι ἰδόντες τήν ἄνοδον τοῦ Δεσπότου ἐν Ἑαυτῷ φέροντος καί τήν ἀνθρωπίνην φύσιν καί προσφερομένην αὐτήν ὡς δῶρον εἰς τόν ἐπουράνιον Θεόν καί Πατέρα. Χαιρόμεθα καί ἡμεῖς καί δοξάζομεν τόν ἀναληφθέντα ἀφ᾿ ἡμῶν Κύριον καί συνανυψώσαντα ἡμᾶς τῷ ὕψει τῆς θεότητος. Δοξάζομεν τόν κλίναντα οὐρανούς καί καταβάντα ἐπί τῆς γῆς καί ἐν τοῖς κατωτάτοις τῆς γῆς, τόν ἀφέντα τά ἐνενήκοντα ἐννέα τάγματα τῶν ἀγγελικῶν Δυνάμεων καί πορευθέντα ἐπί τά ὅρη εἰς ἀναζήτησιν ἡμῶν τῶν πεπλανημένων, τόν θέσαντα τήν ἡμετέραν φύσιν ἐπί τῶν ὤμων τῆς θεότητος Αὑτοῦ καί προσαγαγόντα ἡμᾶς εἰς τήν μίαν ποίμνην τῆς θείας Βασιλείας.

Τρίτην αἰτίαν χαρᾶς καί θείας εὐφροσύνης θεωροῦμεν τήν ὑπόσχεσιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν διά τήν ἀποστολήν τοῦ Παναγίου Πνεύματος.

Ὁ Κύριος κατά τήν τελευταίαν νύκτα τῆς ἐπιγείου ζωῆς Του ὑπεσχέθη εἰς τούς θείους καί ἱερούς Ἀποστόλους, ὅτι θά ἀποστείλῃ εἰς αὐτούς τό Ἅγιον Πνεῦμα λέγων: «Συμφέρει ὑμῖν, ἵνα ἐγώ ἀπέλθω· ἐάν γάρ μή ἀπέλθω ὁ Παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρός ὑμᾶς· ἐάν δέ πορευθῶ πέμψω αὐτόν πρός ὑμᾶς» (Ἰωάν. 1στ´7). Τήν ἰδίαν ὑπόσχεσιν ἐπανέλαβε ὀλίγον πρό τῆς εἰς οὐρανούς ἀνόδου Του. «Καί ἰδού ἐγώ ἀποστέλλω τήν ἐπαγγελίαν τοῦ Πατρός μου ἐφ᾿ ὑμᾶς· ὑμεῖς δέ καθίσατε ἐν τῇ πόλει Ἱερουσαλήμ ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν ἐξ ὕψους» (Λουκᾶ κδ´ 49).

Ἡ ἀποστολή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἦταν μιά ἀρχαία ὑπόσχεσις τοῦ Θεοῦ Πατρός ἐντεταγμένη εἰς τό ἀπ᾿ αἰῶνος ἀπόκρυφον μυστήριον τῆς θείας οἰκονομίας διά τήν σωτηρίαν τῶν ἀνθρώπων. Μέ αὐτήν δέ ὁλοκληρώθη τό σωτηριωδέστατον ἔργον τῆς Ἁγίας Τριάδος διά τήν σωτηρίαν καί ἀναγέννησιν τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ἐπαγγελία αὐτή ἐδόθη εἰς τούς Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τόν Ἡσαΐαν, τόν Ἰωήλ καί ἄλλους. Ἐπραγματοποιήθη δέ μετά τήν ἐπιστροφήν τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ εἰς τόν πατρικόν κόλπον. Ἀποτελεῖ δέ ἀπόδειξιν, ὅτι ἐγένετο δεκτή ἡ ὑπέρ ἡμῶν προσενεχθείσα θυσία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀγαπητοῦ, «ὅν καί ὁ Πατήρ ἔθηκε κληρονόμον πάντων» (Ἑβρ. α´1). Ὁ ἐπουράνιος Πατήρ εὐαρεστηθείς ἀπό τήν προσφοράν τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ἐβράβευσεν καί ηὐλόγησεν πᾶσαν τήν κτίσιν ἐκχύσας ἐπί πᾶσαν σάρκα ἀπό τοῦ Πνεύματος Του.

Καί πάλιν ὁ χρυσορρόας θά μᾶς διδάξῃ τά περί τῆς ἀποστολῆς τοῦ Παναγίου Πνεύματος εἰς τήν α´ ὁμιλίαν του εἰς τήν ἁγίαν Πεντηκοστήν. Λέγει, «Καί γάρ ἡ φύσις ἡ ἡμετέρα πρό δέκα ἡμερῶν εἰς τόν θρόνον ἀνέβη τόν βασιλικόν, καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον κατέβη σήμερον πρός τήν φύσιν τήν ἡμετέραν· ἀνήνεγκε ὁ Κύριος τήν ἀπαρχήν τήν ἡμετέραν, καί κατήνεγκε τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Ἕτερος Κύριος διανέμων τά δῶρα ταῦτα· καί γάρ τό Πνεῦμα Κύριος ἐστίν καί διενείματο τήν ὑπέρ ἡμῶν οἰκονομίαν Πατήρ καί Υἱός καί Ἅγιον Πνεῦμα. Οὔπω δέκα ἡμέρες εἶχεν ἀνελθών ὁ Χριστός, καί χαρίσματα ἡμῖν ἔπεμψε πνευματικά, δῶρα τῆς καταλλαγῆς ἐκείνης. Ἵνα γάρ μηδείς ἀμφιβάλλῃ καί διαπορῇ τί ποτε ἆρα ἄν ἀνελθών ὁ Χριστός ἐποίησεν· ἆρα κατήλλαξε τόν Πατέρα; ἆρα ἵλεων αὐτόν εἰργάσατο; βουλόμενος ἡμῖν δηλῶσαι, ὅτι κατήλλαξεν αὐτόν τῇ φύσει τῇ ἡμετέρᾳ τά δῶρα τῆς καταλλαγῆς ἔπεμψε ἡμῖν εὐθέως. Τῶν γάρ ἐχθρῶν ἑνουμένων καί καταλλαγέντων ἀλλήλοις, μετά τήν καταλλαγήν εὐθύς ἐφέπονται αἵ τε φιλοτησίαι καί δεξιώσεις καί τά χαρίσματα. Ἐπέμψαμεν τοίνυν ἡμεῖς πίστιν καί ἐλάβομεν ἐκεῖθεν χαρίσματα· ἐπέμψαμεν ὑπακοήν, καί ἐλάβομεν δικαιοσύνην………. Οὐκοῦν σημεῖον ἐστίν τῆς ὀργῆς τοῦ Θεοῦ τό μή εἶναι Πνεῦμα Ἅγιον. Ὅταν ἴδῃς Πνεῦμα Ἅγιον καταπεμπόμενον δαψιλῶς, μηδέν λοιπόν ἀμφιβάλλῃς περί τῆς καταλλαγῆς».

Τό Ἅγιον Πνεῦμα, ὁ ἄλλος Παράκλητος, ὅπως ὁ Κύριος τόν ὠνόμασε μᾶς ἐδόθη διά νά μᾶς ὁδηγήσῃ καί μᾶς εἰς τόν πατρικόν κόλπον. Διά νά φθάσωμεν ὅμως ἐκεῖ, ὅπου ἀνυψώθη ὁ Κύριος ἡμῶν, ὀφείλομεν προηγουμένως καί ἡμεῖς νά ἀκολουθήσωμεν αὐτοπροαιρέτως τόν Κύριον μας αἴροντες τόν σταυρόν τῆς χριστιανικῆς ζωῆς καί πολιτείας. Ὀφείλομεν νά θέσωμεν ἑαυτούς ὑπό τόν χρηστόν ζυγόν τοῦ εὐαγγελικοῦ Νόμου καί τῶν θεουργῶν ἐντολῶν. Ἐάν δέν ἀναγεννηθῶμεν, καθώς ὁ Κύριος μᾶς ἐδίδαξεν, δέν θά δυνηθῶμεν νά εἰσέλθωμεν εἰς ἐκείνην τήν αἰωνίαν κατάπαυσιν. Διά μέν τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ «ἔχομεν παρρησίαν εἰς τήν εἴσοδον τῶν ἁγίων» καί «ἐσχήκαμεν τήν προσαγωγήν εἰς τόν Πατέρα». Διά δέ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος λαμβάνομεν τό χάρισμα τῆς υἱοθεσίας, τό ὁποῖον θά μᾶς ἀναδείξῃ υἱούς τοῦ Θεοῦ καί κληρονόμους τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν τῆς Βασιλείας ΤΟΥ.

Ἄς κλείσωμεν τά περί τῆς Δεσποτικῆς ταύτης ἑορτῆς δοξάζοντες Χριστόν τόν Θεόν ἡμῶν διά τήν ἄμετρον Αὑτοῦ εὐεργεσίαν πρός τό ἡμέτερον γένος: «Τήν φύσιν τῶν ἀνθρώπων, Χριστέ, φθορᾷ πεσοῦσαν ἐξανέστησας, καί τῇ ἀνόδῳ Σου ὕψωσας, καί Σαυτῷ ἡμᾶς ἐδόξασας».