ΜΑΚΑΡΙΖΟΜΕΝ ΣΕ ΘΕΟΤΟΚΕ ΠΑΡΘΕΝΕ

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου
Καισαριανής, Βύρωνος καί Υμηττού κ.Δανιήλ

“Ιδού γάρ από του νύν μακαριούσιν με πάσαι αι γενεαί”. Τα προφητικά αυτά λόγια της Θεοτόκου (Λουκά α΄48) πραγμαοποιούνται σε κάθε χριστιανικό τόπο και σε κάθε χριστιανική γενεά.Είς μίαν χοροστασίαν οι τάξεις των αγίων Αγγέλων και των ανθρωπίνων τα γένη ψάλλουν το: “Αξιον εστίν ως αληθώς μακαρίζειν σε την Θεοτόκον, την αειμακάριστον και παναμώμητον και Μητέρα του Θού ημών”.Επί “τη αθανάτω κοιμήσει” της Μητρός του Θεού, και “τη καταπαύσει της κιβωτού του Θεού” υψώνομεν φωνήν αγαλλιάσεως διηγούμενοι τα μεγαλεία της Παρθένου Μαρίας και τις πολλές Της προς εμάς ευεργεσίες Της.

1- Διά της Παρθένου Μαρίας είδομεν τον Θεό.

Η Αγία Γραφή και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας διδάσκουν με απόλυτο τρόπο την θεμελιώδη αλήθεια πώς ο Θεός είναι πάντη, τελείως, απρόσιτος, αόρατος και άγνωστος σε κάθε κτιστό όν.Κανείς δεν μπορεί να δεί το πρόσωπο Του και να συνεχίσει να ζεί.(Εξοδ.λγ΄20) Οι ίδιοι οι Αγγελοι κατακαλύπτουν τα πρόσωπα των ευρισκόμενοι κατενώπιον της θείας δόξης, συμφώνως προς το όραμα του Ησαϊου (Ης.ς΄2) και δεν μπορούν να αντέξουν το ανυπόφορο και εκτυφλωτικό φως Του.

Οστόσον όμως η Γραφή μας πληροφορεί αψευδώς ότι ο Θεός “έπι της γής ώφθη και της ανθρώποις συνανεστράφη”.(Βαρούχγ΄38) Αυτή την αλήθεια εκήρυξε το πρώτο στόμα της θεολογίας: “Και ο Λόγος έγινε σάρκα, και κατοίκησε ανάμεσα ας, και είδαμε την δόξαν Του, δόξαν ως μονογενούς από τον Πατέρα, γεμάτος χάρι και αλήθεια”.(Ιωάν.α΄14) Ο ίδιος θείος Απόστολος μας βεβαιώνει και δίδει μαρτυρία ότι: “ Εκείνο που ήταν από την αρχή, εκείνο που ακούσαμε, εκείνο που είδαμε με τα μάτια μας, εκείνο που την θέα του κοιτάξαμε και τα χέρια μας εψηλάφησαν, για τον Λόγο της ζωής….εκείνο και ακούσαμε έξαγγέλλουμε και σε για να έχετε και εσείς κοινωνία μαζί μας “(Ιωάν.α΄1,3) Ότι ο Θεός εφανερώθη με ανθρώπινη σάρκα και ότι αυτό απεδείχθη υπό του Αγίου Πνεύματος και ότι μετά την επί της γής φανέρωσι Του εφανερώθη και είς τους Αγγέλους μας διαβεβαιώνει και θείος Απόστολος Παύλος στην Α΄προς Τιμόθεον επιστολή του κεφ.γ΄στίχος 16. Λέγει: “ Και αναντιρρήτως, το μυστήριο τηε ευσεβείας είναι μεγάλο∙ο Θεός εφανερώθη με σάρκα, εδικαιώθη με Πνεύμα, εφάνη σε Αγγέλους, εκηρύχθη στα έθνη, έγινε αποδεκτός με πίστι στον κόσμο, ανελήφθη με δόξα”.

Ολο αυτό όμως επραγματοποιήθη με την συνέργια, την συνδρομή και την θελουσία συγκατάθεσι της Παρθένου Μαρίας της ταπεινής κόρης του Ιωακείμ και της Αννης.Αυτή προετοίμασε το εαυτό της με την χάρι και την βοήθεια του Θεού για να γίνει η Μητέρα Του. Εγινε κατάλληλη και άξια, εξ’αιτίας της ηθικής καθαρότητας της και της αγιότητος της, να πραγματοποιήσει το σκοπό και το έργο, για το οποίο εδημιουργήθη ο άνθρωπος, δηλαδή να γίνει η εικόνα και η δόξα, η φανέρωση του Θεού.Μόλις ο Θεός την εκάλεσε σ’αυτό το έργο, Αυτή, αντιθέτως προς την Εύα, υπήκουσε και εδλεχθη να διακονήσει χωρίς δισταγμό.Το ταπεινό και ταυτοχρόνως μεγαλειώδες “γένοιτο” της Παρθένου Μαρίας έδωσε στο Θεό την δυνατότητα να πάρει επάνω Του την ανθρώπινη φύσι και μ’αυτή να αποκαλυφθεί φιλανθρωπικώς και ελεητικώς μέσα στην κτίσι.

Διά της Θεοτόκου Παρθένου Μαρίας εγνωρίσαμεν και είδομεν στο πρόσωπο του σεσαρκωμένου Θεού Λόγου τον Θεό τον αληθινόν.

2) Η Παρθένος Μαρία έδωσε την δυνατότητα στον δεύτερο άνθρωπο, τον Κύριο εξ ουρανού, να νικήσει τον διάβολον.

Ο Θεός αφού εδημιούργησε τους πρωτόπλαστους και τους έθεσε στον Παράδεισο τους έδωσε και μία εντολή προεδοποιών συγχρόνως αυτούς ότι την ημέρα που θα παρέβαινον την εντολήν “θανάτω αποθανείσθε” (Γεν.β΄17) Ο άνθρωπος όμως δεν τήρησε την εντολή του Θεού.Εγινε παραβάτης, υπόδικος στη θεία δικαιοσύνη, εχωρίσθη του Θεού, ηχμαλωτίσθη υπό του διαβόλου και τελικώς έλαβε εμπειρία του τραγικού γεγονότος του φυσικού θανάτου ως συνεπείας του πνευματικού θανάτου κινδυνεύων να υποστεί και τον αιώνιον θάνατον. Ούτως ίσχυσε ο νόμος, ο οποίος διατυπώνεται από τον κορυφαίο των Απόστολων Πέτρο: “ ω τις ήττηται, τούτω δεδούλωται”.(Β΄Πετ.β΄19) Ο νόμος αυτός λέγει, ότι από όποιον κάποιος νικιέται, γίνεται και δούλος του.Μ’αυτόν τον τρόπο υπήχθημεν είς την τυραννίαν του διαβόλου απωλέσαντες της ζωής επειδή είμεθα αμαρτωλοί και διά της αμαρτίας υποταγμένοι στον θάνατο και δι’αυτού στο διάβολο.Για να ζήσουμε με τον Θεό έπρεπε να πεθάνουμε ως προς την αμαρτία νικώντες τον διάβολο. Ο Αγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας στον πρώτο του λόγο περί της εν Χριστώ ζωής εξηγεί με σαφήνεια το πρόβλημα αυτό και την λύσι του: “ Δεν ήταν δυνατόν να ζήσουμε εν Θεό χωρίς να πεθάνουμε ως προς την αμαρτία.Αλλά μόνο ο Θεός μπορεί να θανατώσει την αμαρτία.Βεβαίως αυτό ήταν χρέος των ανθρώπων.Αφού με την θέλησι μας είχαμε ηττηθή, ήταν δίκαιο να επανορθώσουμε την ήττα με ένα νέο αγώνα τελείως αδύνατο, επειδή είμασταν ήδη δούλοι της αμαρτίας.Πώς μπορούσαμε να γίνουμε ανώτεροι από την αμαρτία στην οποία είμασταν υποδουλωμένοι αφού “ δεν υπάρχει δούλος μείζων του Κυρίου αυτού” (Ματθ.ι΄24) Ο άνθρωπος λοιπόν που όφειλε να καταβάλη αυτό το χρέος και να κερδίσει αυτή την νίκη, ήταν αιχμάλωτος σ’εκείνους που έπρεπε να πολεμήση και να νικήση.Ο Θεός πάλι που μπορούσε να κάνη αυτά, δεν χρωστούσε τίποτε.Γι’αυτό δεν αναλάμβανε κανείς από τους δύο τον αγώνα.Ετσι η αμαρτία ζούσε και ήταν αδύνατον να ανατείλη σ’εμάς αληθινή ζωή, αφού άλλος χρωστούσε την νίκη και άλλος μπορούσε να την κερδίση.Χρειάσθηκε λοιπόν να ενωθούν τα δύο, ώστε ο ίδιος να έχη και τις δύο φύσεις: αυτού που όφειλε να πολεμήση και αυτού που μπορούσε να νικήση.Και γίνεται αυτό.Ο Θεός αναλαμβάνει τον αγώνα αυτό για τους ανθρώπους, γιατί ήταν άνθρωπος.Και ο άνθρωπος νικά την αμαρτία, καθαρός από κάθε αμαρτία επειδή ήταν Θεός.Με αυτό τον τρόπο η φύσι μας απαλλάσσεται από το όνειδος και στεφανώνεται με το στεφάνι της νίκης, αφού νικήθηκε η αμαρτία”.(MIGNE:PG 150, 513 AB).

Στην Παρθένο Μαρία οφείλουμε ευγνωμοσύνη, επειδή εγέννησε τον Λυτρωτή και Σωτήρα μας Ιησού και συνέτριψε την κεφαλή του αρχαίου δράκοντος, δηλαδή του διαβόλου.

3. Η Παρθένος Μαρία έγινε η χώρα του αχώρητου και ο οίκος της Σοφίας.

Σύμφωνα με την ορθόδοξη Χριστολογία των αγίων Οικουμενικών Συνόδων η Παρθένος Μαρία εγέννησε τον Ένα της Αγίας Τριάδος, τον Υιόν και Λόγον του Θεού.Στο πρόσωπο του Θεού Λόγου εώθηκαν κατά το δόγμα της Συνόδου της Χαλκηδόνος η θεότητα και η ανθρωπότητα, οι δύο ύσεις “ασυγχύτως, ατρέπτως, αχωρίστως και αδιαιρέτως”.

Πρίν από αυτή την ένωσι, όταν η φ΄υσι του Θεού και η φύσις του ανθρώπου ήταν χωρισμένες, ο άνθρωπος έζη μέσα στην δουλεία και στον θάνατο, ενώ από το άλλο μέρος ο Θεός ήταν σε σχέσι με την κτίσι “άοικος”. Με την σάρκωσι οι δύο φύσεις ηνώθησαν.Ο άνθρωπος εθεώθη και ηλευθερώθη από την δουλεία της αμαρτίας και του θανάτου. Ο Θεός έλαβε ως ιστορικό του κατοικητήριο την φύσι του ανθώπου.Αυτό εννοούν οι Πατέρες όταν γράφουν, πώς η Μαρία είναι εκείνη που ετοίμασε στο Θεό “οίκο” και “διαμονή”. Ο Αγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας γράφει, ότι πρίν από την Παρθένο Μαρία ο Θεός ήταν βασιλιάς χωρίς πόλι.Χάρις στην Παναγία, μέσα από την Παναγία, ο Θεός ήλθε κι έκαμε δικαίως και ελευθέρως, χωρίς βία, κατοχή επάνω στην κτίσι Του, κι έτσι έγινε “κόσμος” και “Βασιλεία Θεού” δηλαδή Ε κ κ λ η σ ί α.

Διά Σου Παρθένε Θεοτόκε ο Κύριος “εποίησε κράτος εν βραχίονι αυτού, διεσκόρπισεν υπερηφάνους διανοία καρδίας αυτών, καθείλεν δυνάστας από θρόνων και ύψωσε ταπεινούς”.(Λουκά α΄51-52) “Τα ελέη σου, Κύριε είς τον αιώνα άσομαι”.(Ψαλμός 88(89) 1).