Η ανεπάρκεια του προχριστιανικού κόσμου
του Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού Δανιήλ
Η μνήμη της αγίας μεγαλομάρτυρος Αικατερίνης της αποκληθείσης πανσόφου από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, της οποίας το ιερό λείψανο ευρίσκεται στην Ιερά Μονή του Σινά μας παρέχει την ευκαιρία να αναχθούμε στούς πρώτους αιώνες της χριστιανικής εποχής και να θυμηθούμε ότι:
α΄Η διδασκαλία του Ευαγγελίου του Ιησού Χριστού με την ρωμαλεότητα του ήθους της και την ανωτερότητα των αρχών και αξιών της διαδόθηκε τάχιστα και ευρύτατα στον παρηκμασμένο, διεφθαρμένο και αδιέξοδο ειδωλολατρικό κόσμο. Γι αυτό ένεκα της θείας εμπνεύσεως και καταγωγής της προσείλκυσε τους έχοντες πνευματικές αναζητήσεις καλής θελήσεως προοδευτικούς και καλλιεργημένους ανθρώπους του αρχαίου κόσμου.
β΄Οι θρησκείες της εποχής αδυνατούσαν να απαντήσουν στα υπαρξιακά ερωτήματα των ανθρώπων. Με την ανεπάρκεια τους παρισσότερο παγίδευσαν την σκέψη τους και την ζωή τους σε μοιρολατρικά αδιέξοδα και ατελέσφορες πρακτικές. Την αποτυχία του αρχαίου κόσμου περιγράφει ο απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή του (κεφάλαιο α΄ στίχοι 18-32). Έτσι η διδασκαλία του Χριστού και η σύμφωνη με το Εύαγγέλιο ζωή απελευθέρωνε τον άνθρωπο «από τα στοιχεία του κόσμου» (Προς Γαλάτες δ΄ 3), βοηθώντας τον να συνειδητοποιήσει την θεία του καταγωγή και τον αιώνιο προορισμό του και συγχρόνως να οργανώσει την ζωή του με την τήρηση κανόνων που τον απάλλασσαν από αλυσιτελείς συμπεριφορές και διάνοιγαν λυτρωτικά τον ορίζοντα της υπάρξεώς του.
γ΄Ο αρχαίος κόσμος δεν υποχώρησε χωρίς να πολεμήσει την νέα πίστη με σκοπό νά εξοντώσει ολοσχερώς τους Χριστιανούς και να εξαφανίσει την Εκκλησία.
Η ιστορία έχει καταγράψει στους τρείς πρώτους αιώνες της χριστιανικής εποχής (Β΄, Γ΄ και Δ΄) απηνείς διωγμούς κατά των Χριστιανών που εξηγγέλθησαν από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες.
Από τον Νέρωνα το 64 μ.Χ. ο πρώτος
Από τον Δομιτιανό το 81 μ.Χ ο δεύτερος
Από τον Τραϊανό το 112 μ.Χ. ο τρίτος
Από τον Μᾶρκο Αὐρήλιο το 176 μ.Χ. ο τέταρτος
Από τον Σεπτίμιο Σεβῆρο το 202 μ.Χ. ο πέμπτος
Από τον Δέκιο το 249 μ.Χ. ο έκτος
Από τον Βαλεριανό το 258 μ.Χ. ο έβδομος
Από τον Διοκλητιανό το 304 μ.Χ. ο όγδοος
Το 324 έπαυσαν οι διωγμοί κατά των χριστιανών.
Έχει καταγραφεί ότι σ αυτή την περίοδο βασανίσθηκαν μέ φρικτά μαρτύρια καί θανατώθηκαν με ποικίλους τρόπους 11.000.000 (ένδεκα εκατομμύρια) Χριστιανοί πάσης τάξεως και ηλικίας. Ασφαλώς σ’ αυτό τό μαρτυρολόγιο δέν συμπεριλαμβάνονται κι εκείνοι που μαρτύρησαν και παρέμειναν άγνωστοι σ’ εμάς γνωστοί όμως στον Δίκαιο Κριτή.
Είναι ανιστόρητο να παρουσιάζονται οι Χριστιανοί ως διώκτες του αρχαίου κόσμου ενώ ήσαν διωκόμενοι από αυτόν. Οι Χριστιανοί ήσαν αποκλεισμένοι από τα δημόσια αξιώματα. Κι όταν διαπιστωνόνταν ότι κάποιος που κατείχε επίσημη θέση γινόταν ή ήταν Χριστιανός αμέσως κατηγγέλλετο, συνελαμβάνετο, εφυλακίζετο, εβασανίζετο και οδηγείτο στο θάνατο.
Οι Χριστιανοί αυτή την περίοδο εκαίοντο σε στύλους για να φωτίζεται την νύκτα η Ρώμη και οι άλλες πόλεις της Αυτοκρατορίας, ώστε οι Ρωμαίοι πολίτες να επιδίδονται στίς ακολασίες τους ή ερρίπτοντο ως τροφή στα πεινασμένα αιμοβόρα θηρία του Κολοσσαίου και οι Ρωμαίοι πολίτες απολάμβαναν το θέαμα, τα πεινασμένα θηρία να επιπίπτουν μετ’ ορμής και λύσσης για να κατασπαράσουν τους μάρτυρες της πίστεως.
Όπως επίσης πρέπει να γνωρίζουμε ότι η κατάργηση από τους αυτοκράτορες Κωνσταντινουπόλεως των ειδωλολατρικών τελετουργιών του αρχαίου κόσμου οφείλοταν στην απαράδεκτη και ανυπόφορη βαρβαρότητα, τα ανόσια όργια, τους φόνους, τα ποικίλα έκτροπα και τις ταραχές που συνέβησαν σ’ αυτές.
