Ἡ κατάκτηση τῆς πνευματικῆς ἐλευθερίας
ἀποτελεῖ ἀληθινή δόξα καί ἔπαινο γιά τούς Ἕλληνες
κατά τόν ἀπό Κιτίου καί μετέπειτα Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν
Μελέτιο Μεταξάκη
τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ
Δημοσιεύουμε ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τό ἐμπνευσμένο κήρυγμα τοῦ τότε Μητροπολίτου Κιτίου (Λάρνακα τῆς Κύπρου) καί μετέπειτα Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν, Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καί Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας Μελετίου Μεταξάκη πού ἐκφωνήθηκε στόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ Θεσσαλονίκης τήν Κυριακή 4 Νοεμβρίου 1912 λίγες ἡμέρες μετά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πόλεως παρουσίᾳ τῆς Βασιλίσσης Ὄλγας καί τῶν πολιτικῶν καί στρατιωτικῶν ἀρχῶν τῆς πόλεως μέ τό ὁποῖο καλεῖ ὅλους τούς Ἕλληνες νά ἀχθοῦν στό ὕψος τῆς «ἠθικῆς ἐλευθερίας» καί τοῦ μεγαλείου τοῦ πνευματικοῦ πολιτισμοῦ τους καί νά ἀντιμεωπίσουν καί τούς μή Ἕλληνες πολῖτες τῆς Ἑλλάδος, ὡς ἀδελφούς. ἀδιακρίτως φυλῆς ἤ θρησκεύματος.
Τό ἀπόσπασμα αὐτό ἀποδεινκύει τό μεγαλεῖο τῆς Χριστιανικῆς Ἑλλάδας πού δοξάσθηκε ἀπελευθερώνοντας τήν Μακεδονία καί θά δοξασθεῖ ἀκόμη περισσότερο μέ τήν ἀδελφική συμπεριφορά τῶν φυσικῶν τέκνων τῆς Ἑλλάδος (δηλ. τῶν Ἑλλήνων ἐκ γένους) πρός τά υἱοθετηθέντα τέκνα τῆς Ἑλλάδος (πρός ὅσους ζοῦν στήν εὐλογημένη Πατρίδα μας καί δέν γεννήθηκαν ἀπό Ἕλληνες γονεῖς).
Ὁ πεπνυμένος Ἱεράρχης εἶπε:
«Ἀλλά ἀκριβῶς διότι ἠλεήθημεν ὑπό τοῦ Κυρίου πρέπει τοῦ λοιποῦ νά βαδίσωμεν τήν ὁδόν τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ. Εἰς ἐλευθερίαν κληθέντες ὀφείλομεν τοῦ λοιποῦ νά ζήσωμεν ὡς ἐλεύθεροι. Μετά τῆς πολιτικῆς ἐλευθερίας, ἥν ἔδωκεν εἰς ἡμᾶς ὁ θρίαμβος τῶν ἑλληνικῶν ὅπλων, πρέπει νά ἀποκτήσωμεν καί τήν ἠθικήν ἐλευθερίαν, ἥτις εἶναι ἔργον ἰδικόν μας. Ἐλεύθερος δέν δύναται νά ὀνομασθῇ ὁ ἄνθρωπος ὅστις δουλεύει εἰς τάς κακάς τῆς καρδίας αὐτοῦ κλίσεις ὅσην καί ἄν ἔχῃ ἐξωτερικήν ἐλευθερίαν, οὐδέ ὁ μισῶν καί ὁ ἀποστρεφόμενος τόν ἀδελφόν αὐτοῦ. Πάντες δ’ οἱ πολῖται τῆς Νέας Ἑλλάδος εἶναι ἀδελφοί πρός ἀλλήλους καλούμενοι πάντες νά ζήσωσι ἐν ἰσότητι δικαιωμάτων καί καθηκόντων ὡς ἐλεύθεροι πολῖται ἐλευθέρου κράτους ἀδιακρίτως φυλῆς ἤ θρησκεύματος. Ἡ δόξα τῆς καί νῦν δεδοξασμένης Ἑλλάδος θά εἶναι τόσον μεγαλυτέρα ὅσον ἀδελφικωτέρα καί συμπαθεστέρα θά εἶναι ἡ συμπεριφορά τῶν φυσικῶν αὐτῆς τέκνων πρός τά υἱοθετηθέντα, τούς Τούρκους, τούς Ἰσραηλίτας, τούς Βούλγαρους, τούς Σέρβους καί εἰς τινας ἄλλους, μή Ἕλληνες μέν τό γένος, ὑπηκόους ὅμως τοῦ βασιλέως τῶν Ἑλλήνων ».
(«Ὑπόδουλοι Ἐλευθερωταί Ἀδελφῶν Ἀλυτρώτων» τοῦ Κέντρου Ἐπιστημονικῶν Ἐρευνῶν. Πηγές καί Μελέτες τῆς Κυπριακῆς Ἱστορίας, Λευκωσία 1999, σελ. 178-179).
Σχολιάζει ὁ ἐπιμελητής τῶν ντοκουμέντων (ἐπιστολῶν, πολεμικῶν ἡμερολογίων καί ἀνταποκρίσεων Κυπρίων Ἐθελοντῶν ἀπό τήν Ἤπειρο καί τήν Μακεδονία τοῦ 1912-13) Πέτρος Παπαπολυβίου, ὅτι:
«Εἶναι προφανές τό εἰδικό πολιτικό βάρος τῶν λόγων τοῦ Μεταξάκη, ὁ ὁποῖος ἀντιπροσώπευε τόν ἀλύτρωτο Ἑλληνισμό καί χρησιμοποιήθηκε μέ ἄλλους Κύπριους πολιτευτές ὡς οἱ καταλληλότεροι προωθητές τῆς ἀνάγκης γιά πλήρη ἰσονομία στούς πολῖτες τῶν Νέων Χωρῶν».
Τό κήρυγμα τοῦ Μεταξάκη δημοσιεύθηκε στό Περιοδικό «Ἐκκλησιαστικός Κήρυξ», ἔτος Β΄, τεῦχος ΜΒ΄, 30.11.1912 σελ. 583-587 ὡς ἀναδημοσίευση ἀπό τίς Ἐφημερίδες τῆς Θεσσαλονίκης.
Ἀποδεικνύεται ἀπό αὐτό τό ἀπόσπασμα ὅτι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καλλιέργησε τήν ἀλληλεγγύη καί τήν ἀλληλοκατανόηση, τήν συμπάθεια καί τήν εὐσπλαγχνία πρός τόν πλησίον οἷος κι’ ἄν εἶναι, ἀπορρίπτοντας τόν ρατσισμό καί τήν ξενοφοβία, ἐμπνέοντας στά μέλη Της καί τό μεγαλειοδέστερο νά εὐεργετοῦν ἀδιακρίτως ἀκόμη καί τούς ἐχθρούς τους.
Πολιτικές ἰδεολογίες, φιλοσοφικές ἀρχές, οἰκονομικά μοντέλα καί Προγράμματα παλαιότερα καί σύγχρονα ὑπολείπονται τῆς εὐαγγελικῆς διδασκαλίας.
