Η ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΑΣ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ
Ἡ χρονολόγηση τῆς ζωῆς τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶναι δυσχερέστατο ἔργο ἕνεκα ἐλλείψεως ἐπαρκῶν καί λεπτομερῶν βιογραφικῶν πληροφοριῶν.
Συνδυάζοντας τίς βιογραφικές ἀφηγήσεις τῶν ἱερῶν Εὐαγγελίων γιά τήν ζωή τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τίς Ρωμαϊκές καί Ἰουδαϊκές ἱστορικές πηγές θά ἀποπειραθοῦμε νά προσδιορίσουμε χρονολογικά τήν ζωή Του.
α΄ Ἡ γέννηση
1. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός γεννήθηκε τήν περίοδο πού αὐτοκράτορας τῆς Ρώμης (Καίσαρας) ἦταν ὁ Ὀκτάβιος ἤ Ὀκταβιανός Αὔγουστος (31π.Χ.-14 μ.Χ.) πού διέταξε νά ἀπογραφεῖ ὁ πληθυσμός τῆς αὐτοκρατορίας (ἀπογράφεσθαι πᾶσαν τήν οἰκουμένην). Οἱ ἀπογραφές γινόντουσαν γιά φορολογικούς καί στρατολογικούς λόγους.
Ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς (β΄1-2) μᾶς δίδει δύο σημαντικές πληροφορίες α΄ ὅτι ἡ ἀπογραφή διεξήχθη ὅταν ἦταν διοικητής τῆς Συρίας ὁ Κυρήνιος. Ἀναφέρεται ὁ πολιτικός διοικητής τῆς Συρίας, ἐπειδή οἱ περιοχές πού κατοικοῦσαν οἱ Ἑβραῖοι τότε ὑπάγονταν στήν εὐρύτερη διοικητική περιφέρεια τῆς Συρίας καί β΄ ὅτι αὐτή ἦταν ἡ πρώτη ἀπογραφή, γιά νά μήν συγχέεται μέ τήν ἑπομένη ἀπογραφή. Ἡ μελέτη καί ἔρευνα τῶν ἰουδαϊκῶν καί ρωμαϊκῶν ἱστορικῶν πηγῶν μᾶς βοηθεῖ νά διευκρινήσουμε περαιτέρω ὡρισμένα θέματα γιά νά ἔχουμε ἀσφαλῆ συμπεράσματα.
2. Στήν Ἰουδαία Κυβερνήτης διορισμένος ἀπό τόν Ρωμαῖο αὐτοκράτορα τήν ἐποχή τῆς γεννήσεως τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ ἦταν ὁ Ἡρῴδης ὁ Μέγας (37-4 π.Χ.), ὁ ὁποῖος διέταξε νά σφαγοῦν τά νήπια, ὅταν πληροφορήθηκε ἀπό τούς σοφούς τῆς Ἀνατολῆς, ὅτι γεννήθηκε ἕνας βασιλιᾶς ὥστε ἀνάμεσα στά σφαγιασθέντα νήπια νά εἶναι καί ὁ Ἰησοῦς Χριστός.
Ἀπό τόν Ἰουδαῖο ἱστορικό Ἰώσηπο γνωρίζουμε πότε πέθανε ὁ Ἡρώδης καί μάλιστα ἦταν νύκτα πού ἔγινε ἔκλειψη τῆς σελήνης ὁρατή στήν περιοχή. Ἡ Ἀστρονομία μᾶς ἀπαντᾶ ὅτι ἐκείνη ἡ ἔκλειψη τῆς σελήνης ἔγινε καί ἄρα ὁ θάνατος του Ἡρώδη συνέβη τό 754 ἔτος ἀπό κτίσεως Ρώμης πού ἀντιστοιχεῖ στό 4 π.Χ. Ἐφ’ ὅσον ὁ Ἡρώδης διέταξε νά σφαγοῦν τά νήπια ἀπό διετοῦς καί κατωτέρω (Ματθαῖος β΄ 16) ὁ Κύριός μας πρέπει νά εἶχε γεννηθεῖ τουλάχιστον δύο χρόνια πρίν πεθάνει ὁ Ἡρώδης. Πρίν δηλαδή τό 6 π.Χ.
Διαπιστώνεται, ὅτι ὅταν τόν 6ο μ.Χ. αἰῶνα ὁ Ἀστρονόμος Μοναχός Διονύσιος ὁ Μικρός, πού ἐναρμόνισε τίς ἀρχαῖες χρονολογίες (τῶν Ἑλλήνων, τῶν Ρωμαίων, τῶν Ἰουδαίων, τῶν Αἰγυπτίων, τῶν Βαβυλωνίων) μέ τήν χριστιανική ἐποχή ἔσφαλε στό σημεῖο αὐτό κατά 6 ἔτη.
Τήν Ἐκκλησία ὅμως δέν ἐνδιέφερε τόσο ὁ χρονολογικός προσδιορισμός τοῦ γεγονότος τῆς γεννήσεως τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ὅσο οἱ πνευματικές συνέπειες. Γι’ αὐτό καί δέν διόρθωσε τό λάθος, τό ἀνέχθηκε καί συνέχισε νά ἀριθμεῖ τά ἔτη μ’ αὐτό τό λανθασμένο ὑπολογισμό. Αὐτά εἶναι γνωστά καί δέν ἐπηρεάζουν τήν πίστη μας. Στίς ἡμέρες μας οἱ διάφορες χριστιανικές κοινότητες ὀρθόδοξες καί μή δέν συνεορτάζουν τήν γέννηση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.
3. Ἡ ἐποχή πού γεννήθηκε ὁ Κύριος μας ἀσφαλῶς δέν ἦταν βαρύς χειμώνας διότι οἱ Ποιμένες τῆς περιχώρου τῆς Βηθλεέμ διενυκτέρευαν στό ὕπαιθρο καί φύλαγαν βάρδιες γιά τά κοπάδια τους (Λουκᾶ β΄ 8). Τά χιόνια καί ἡ παγωνιά δέν ἐπιτρέπουν διανυκτέρευση στό ὕπαιθρο. Τήν πληροφορία αὐτή μᾶς τήν διέσωσε ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς μαζί μέ ἄλλες πληροφορίες πού ἀσφαλῶς τοῦ τίς ἐμπιστεύθηκε ἡ Μητέρα τοῦ Κυρίου μας.
* * * * *
β΄ Τό βάπτισμα καί ἡ ἔναρξη τοῦ κηρύγματος ἤ τοῦ βίου
ὡς δημοσίου ἀνδρός τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἀπό τόν Εὐαγγελιστή Λουκᾶ ἀναφέρεται πότε ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής ἔλαβε ἐντολή ἀπό τόν Θεό νά ἀρχίσει τή δράση του, νά κηρύττει καί νά βαπτίζει (Λουκᾶ γ΄ 2). Ἦταν τό 15ο ἔτος τῆς βασιλείας τοῦ αὐτοκράτορα τῆς Ρώμης Τιβερίου (14-37 μ.Χ.). Τότε ὑπῆρξαν καί οἱ ἑξῆς πολιτικοί ἄρχοντες, διοικητές τῶν διάφορων περιοχῶν:
Ἐπίτροπος τῆς Ἰουδαίας ἦταν ὁ Πόντιος Πιλᾶτος, (26-36 μ.Χ.). Μετά τήν ἐκθρόνιση τοῦ Ἀρχελάου (6 μ.Χ.), πού διαδέχθηκε τόν πατέρα του Ἡρώση τόν Μεγάλο, ἡ ἐπαρχία τῆς Ἰουδαίας περιῆλθε στίς περιοχές πού διοικοῦσε ὁ αὐτοκράτορας. Ἑπομένως σημειώθηκε διοικητική μεταβολή. Στίς περιοχές πού διοικοῦσε ὁ αὐτοκράτορας διόριζε ὁ ἴδιος τόν Ἐπίτροπο. Κυβερνήτης τῆς Γαλιλαίας ἦταν ὁ Ἡρώδης ὁ Ἀντίπας (υἱός τοῦ Ἡρώδου τοῦ Μεγάλου) (4 π.Χ.-40 μ.Χ.), Κυβερνήτης τῆς Ἰτουραίας καί τῆς Τραχωνίτιδας ὁ Φίλιππος (υἱός καί αὐτός τοῦ Ἡρώδου τοῦ Μεγάλου καί ἀδελφός τοῦ Ἡρώδη τοῦ Ἀντίπα) (4 π.Χ.-34 μ.Χ.), Κυβερνήτης τῆς Ἀβιλινῆς ὁ Λυσσανίας. Ὁ Ἰώσηπος (Ἰουδαῖος ἱστορικός τῆς ἐποχῆς) μᾶς πληροφορεῖ ὅτι αὐτές οἱ περιοχές ἀπέδιδαν στό αὐτοκρατορικό ταμεῖο ἀπό φόρους 700 τάλαντα).
Αὐτοί ἦσαν πολιτικοί διοικητές. Ὑπῆρχαν καί οἱ θρησκευτικοί ἡγέτες οἱ Ἀρχιερεῖς Ἄννας καί Καϊάφας (γαμπρός καί πενθερός).
Γιά τό προσδιορισμό αὐτοῦ τοῦ 15ου ἔτους ὀφείλουμε νά διερευνήσουμε περαιτέρω τό ζήτημα ἀπό ποιό ἔτος ἀρχίζουμε νά μετρᾶμε τήν βασιλεία τοῦ Τιβερίου, ὅπως μετροῦσαν οἱ Ρωμαῖοι ἀπό κτίσεως Ρώμης, συναριθμουμένων καί τῶν δύο ἐτῶν πού ἦταν συναυτοκράτορας ἤ ἀπό τότε πού ἦταν μονοκράτορας ;
* * * * *
γ΄ Πόσο διήρκεσε ἡ δημόσια δράση τοῦ Κυρίου;
Ἡ ἀπάντηση θεωρεῖται εὔκολη, ἀπό τό βάπτισμα Του μέχρι τήν σταύρωσή Του. Αὐτή τήν περίοδο τήν μετρᾶμε μέ βάση τό κατά Ἰωάννη Εὐαγγέλιο καί συνάγεται, ὅτι ὁ Κύριος ἑόρτασε τρία Πάσχα δύο πού πῆγε στά Ἱεροσόλυμα μέ τούς μαθητές Του α΄ Πάσχα (Ἰωάννου β΄13-23), β΄ Πάσχα (Ἰωάννου στ΄ 1-4) καί τό τρίτο πού συνελήφθηκε καί σταυρώθηκε.
* * * * *
δ΄ Πότε πέθανε
Τά Εὐαγγέλια μᾶς πληροφοροῦν ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός πέθανε στίς 3 τό ἀπόγευμα μιᾶς Παρασκευῆς πού κατά τό Ἰουδαϊκό Ἡμερολόγιο ἦταν ἡ 14η τοῦ μηνός Νισσάν (Ἰωάννου ιθ΄ 14), τήν παραμονή τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Ἰουδαϊκοῦ Πάσχα πού ἑορταζόταν τήν νύκτα τῆς 14ης πρός τήν 15η τοῦ μηνός Νισσάν.
Ἡ Ἀστρονομία προσδιορίζει μέ τίς μεθόδους της ὅτι τό ἔτος αὐτό ἦταν τό 30 μ.Χ. Σ’ αὐτό πληροῦνται καί ὅλα τά βιβλικά καί ἱστορικά δεδομένα.
* * * * *
ε΄ Ἡ ἡλικία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς ἀναφέρει, ἐπίσης, ὅτι ὅταν ὁ Κύριος μας Ἰησοῦς Χριστός πῆγε νά βαπτιστεῖ καί μετά τό βάπτισμα ἄρχισε τήν δημόσια δράση του «ἐνομίζετο ὡσεί ἐτῶν τριάκοντα» (Λουκᾶ γ΄ 23). Ὁ ἡλικιακός αὐτός προσδιορισμός ἔδιδε μέ προσέγγιση τήν ἡλικία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐκείνη τήν χρονική στιγμή. Ἐφαίνετο νά εἶναι τριάντα ἐτῶν.
Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ἀναφέρει, ὅτι ὁ Κύριος ὅταν ἐπισκέφθηκε τά Ἱεροσόλυμα γιά τήν ἑορτή τῆς Σκηνοπηγίας πρό τοῦ τρίτου Πάσχα εἶχε ἕνα διάλογο μέ τούς Ἰουδαίους, στούς ὁποίους ἐξηγοῦσε τήν θεία καί προαιώνια καταγωγή καί προέλευση Του. Ἀνάμεσα στά ἄλλα τούς εἶπε, ὅτι εἶναι ἀρχαιότερος ἀπό τόν Ἀβραάμ τόν πατέρα τῶν Ἰουδαίων. Τότε ἐκεῖνοι τόν εἰρωνεύτηκαν καί τοῦ εἶπαν «Πεντήκοντα ἔτη οὔπω ἔχεις καί Ἀβραάμ ἑώρακας; » (Ἰωάννου η΄ 57). Ἄρα οἱ σύγχρονοι Του δέν ἔβλεπαν τόν Κύριό μας ὡς πολύ νεαρό.
* * * * *
στ΄ Χρονολογικός Πίνακας τῆς ζωῆς
τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Στηριζόμενοι στίς διασωθεῖσες μαρτυρίες τῶν βιβλικῶν καί ἐξωβιβλικῶν (Ρωμαϊκῶν καί Ἰουδαϊκῶν) πηγῶν θά διαμορφώσουμε κατωτέρω τόν χρονολογικό πίνακα τῆς ζωῆς τοῦ Κυρίου μας γιά νά ἀποδείξουμε, ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ἱστορικό πρόσωπο καί ἔδρασε ἐνταγμένος πλήρως στήν ἐποχή Του μέ τούς πολιτικούς καί θρησκευτικούς ἄρχοντές της καί τήν κατά σάρκα οἰκογένειά Του.
1. Ἡ γέννηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοποθετεῖται πρό τοῦ ἔτους 748 ἀπό κτίσεως Ρώμης πού ἀντιστοιχεῖ στό ἔτος 6 π.Χ.
2. Ἡ ἀρχή τῆς δράσεως τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ ὁπότε προσῆλθε καί ὁ Κύριος νά βαπτισθεῖ, τοποθετεῖται κατά τίς ἀρχές τοῦ ἔτους 28 μ.Χ. (ἤ μεταξύ Ὀκτωβρίου καί Δεκεμβρίου τοῦ 27 μ.Χ.)
3. Τό πρῶτο (Πάσχα) τῆς δημόσιας ζωῆς τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἦταν τόν Μάρτιο τοῦ ἔτους 28 μ.Χ.
4. Τό δεύτερο Πάσχα ἦταν τόν Μάρτιο -Ἀπρίλιο τοῦ ἔτους 29 μ.Χ.
5.Τό τρίτο Πάσχα καί ὁ θάνατος τοῦ Ἰησοῦ συνέβη τήν Παρασκευή 14 τοῦ μηνός Νισσάν πού ἀντιστοιχεῖ στίς 7 Ἀπριλίου τοῦ ἔτους 30 μ.Χ.
Σημείωση:
Τό ἄρθρο αὐτό στηρίζεται στό ἔργο τοῦ Λεωνίδου Ἰω. Φιλιππίδου, τακτικοῦ Καθηγητοῦ τῆς Ἱστορίας τῶν Θρησκευμάτων «Ἱστορία τῆς Ἐποχῆς τῆς Καινῆς Διαθήκης» Ἀθῆναι 1958 σελίδες 1.060.
